Dünyada üstün zekalilar ile ilgili yapilan çalişmalar - IRCForumları - IRC ve mIRC Kullanıcılarının Buluşma Noktası

Ecrin · 10 Mart 2012, 14:39

DÜNYADA ÜSTÜN ZEKALILAR İLE İLGİLİ YAPILAN ÇALIŞMALAR

1. Amerika Ulusal Üstün zekalılar ve Üstün yetenekliler araştırma merkezi.

a. Özellikle geleneksel yöntemlerle tespit edilemeyen üstün zekalılar ve üstün yetenekliler üzeride çalışmaktadır.
b. Üstün zekalılar ve Üstün yetenekliler alanında Birleşik Devletler Eğitim Departmanı tarafından finanse edilen tek organizasyondur.
c. Araştırma çalışmaları Connecticut, Virginia ve Yale Üniversiteleri tarafından yürütülmektedir.
d. Tüm eyaletleri temsil etmek üzere 360 okul bölgesi(8000 okul, 5.4 milyon öğrenci) ve Amerika Birleşik Devletlerine Bağlı özerk iki bölge ile ortaklaşa çalışılmaktadır.
e. Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada’dan 165 araştırmacı görev almaktadır.
f. Ortak üniversitelerden 20 üst düzey öğretim görevlisi çalışmalara destek vermektedir.
g. 52 Eyalet ve bölgesel eğitim departmanının desteği vardır.

Ayrıca bu merkeze Amerika dışından gelen araştırmacılar ve yüksek lisans ve doktora öğrencileri araştırmalar yapmaktadırlar. Merkez, Connecticut üniversitesi yaz enstitüsünde eğitimciler ve akademisyenler için üstün zekalılar alanında yaz kursları düzenlemektedir (Freeman 2002).

2. Zenginleştirme üçlüsü/döner kapı modeli

Zenginleştirme 1. Öğrenciler normal müfredatta bulunmayan heyecan verici konu başlıkları, fikirler ve alanlarda düşünmeye yönlendirilir. Yönlendirme alan gezileri, konuşmacılar, öğrenme merkezleri, okuma, sesli-görsel materyaller ve artistik performanslar gibi etkinlikler yardımı ile yapılır.

Zenginleştirme 2. Bilişsel ve duyuşsal süreçlerin geliştirilmesi için dizayn edilmiş grup-eğitim çalışmaları ile yapılır.

Zenginleştirme 3. Gerçek bir problem üzerine bireysel ve küçük grup çalışmaları yapılır. Zenginleştirme 3 sürecine öğrenci seçmek için özel tanılama süreçleri kullanılır. Çalışmalar genellikle özel kaynak odasında ve üstün zekalılar ile çalışma alanında eğitilmiş özel kaynak öğretmeninin yönetiminde yapılır (Freeman 2002).

3. Bağımsız Programlar

Yalnızca üstün zekalılar için olmayan, her yaştan insanlara hitap edebilen kamplardır. Bu kamplara örnek verilecek olursa

a. Colorado eyaletinde yetişkinler için indirim sunulan aile araştırma kampı.
b. Astroloji, şifalı bitkiler, yoga, telepati vb alanlarda eğitim veren Heart Fire kampı
c. Anayasal Haklar Kurumu’nun Yaz Hukuk Enstitüsü. Adliye binalarındaki çalışmaların tanıtıldığı, bir davanın takibini ve bir yargıç ile öğle yemeğini içeren program
d. California eyaletindeki Arrowhead Gölü’nde casusluk tekniklerinin öğretildiği ‘gizli ajan’ kampı
e. E.A.R.T.H.( Earth Awareness – Rediscovering Traditions and Heritage ) tarafından düzenlenen sirk kampı
f. 4.sınıf öğrencilerinden 15-18 yaşlarındaki gençlere kadar ileri düzeyde dersler veren uzay akademisi. Alabama, California ve Florida eyaletlerinde faaliyet göstermektedir ve ABD’nin en büyük kampı olduğu söylenmektedir (Freeman 2002).

4. Yarışmalar

Yarışmalar genellikle üstün zekalılara ve üstün yetenekliler atfedilmese de üstün zekalılar ve üstün yeteneklileri ön plana çıkarmak için uluslar arası tek etkendir.

a. 19 Avrupa Ülkesi tarafından 1954 yılından beri yürütülen “Sosyal, ekonomik, politik ve kültürel alanlarda Avrupa’nın bakış açısı” konulu resim ve kompozisyon yarışması. Bu yarışmaya yalnızca Almanya’dan 100 000 den fazla öğrenci katılmaktadır.
b. Amerika Birleşik Devletlerinde düzenlenen Ulusal Bilim Olimpiyatı.
c. 1990’dan beri Almanya tarafından düzenlenen “Genç Avrupalılar Çevre Araştırması”
d. 1993 yılında Romanya tarafından başlatılan “Orta Avrupa Enformatik Olimpiyatı” (Freeman 2002).

5. Almanya Tarafından düzenlenen yarışmalar

Almanya tarafından düzenlenen yarışmalar belki de Dünya’da en dikkatle hazırlanmış olandır. Bu yarışmalar eğitim sürecinde değerli araçlar olarak görülmekte ve hükümet tarafından ciddi anlamda sübvanse edilmektedir. Bu yarışmaların ödülleri de başka bir ülke ya da şehirde öğrencinin istediği bir alanda eğitimi gibi yine eğitim türünden olmaktadır.

a. Almanya’da 20’den fazla ulusal, düzinelerce de bölgesel yarışmalar yapılmaktadır.
b. Bu yarışmalara her yıl 100 000 den fazla öğrenci katılmaktadır.
c. Yarışmalar matematik, fen, yabancı diller, sosyal çalışmalar, tarih, yaratıcı yazı, müzik, kompozisyon, drama, film ve ----- üretimi gibi alanlarda olmaktadır.
d. 1999 yılında hükümetin bu yarışmalara ayırdığı ödenek 4 milyon Euro’dur.
e. Yarışmalarda hedef 16+ yaş grubudur ancak alt yaş sınırlaması yoktur.

Bu yarışmalardan en ilgi çekici olanı “Federal Yabancı Dil Yarışması”dır.

a. 1979 yılından beri düzenlenmektedir
b. 1985 yılından beri Federal Eğitim ve Araştırma Bakanlığı’nın Sponsorluğunda yürütülmektedir
c. 13-16 yaş grup çalışmalarına.
d. 15-16 yaş bireysel çalışmalara.
e. İki yabancı dil içeren 17-19 yaş bireysel çalışmalara,
f. Meslek okullarından grup çalışmalarına yöneliktir.
g. Bu yarışmalara her yıl 20 000 den fazla öğrenci katılmaktadır.
h. Yarışmalar İngilizce, Fransızca, İspanyolca, İtalyanca, Rusça, Japonca ve Çince dillerinde yapılmaktadır.
i. Birincilere üniversite bursu, ikinci ve üçüncülere ise para ödülü verilmektedir (Freeman 2002).

6. Rusya tarafından düzenlenen yarışmalar.

Olimpiyatlar ve Zeka Maratonları
a. Sovyet Rusya zamanında bir dizi ulusal yarışmalar yapılıyor ve en üstün zekalılar seçiliyordu.
b. En üstün zekalıların ödülü ileri seviyede ve/veya özelleştirilmiş eğitim idi.

Daha sonra bu yarışmalar biraz değişikliğe uğradı.

a. Sorular, başlıklar ve olaylar, kendi alanlarında en iyi olan profesyonellere göre idi.
b. Üstün zekalılara eğitim veren okulların çoğu Sovyet akademisyenler tarafından yürütülüyordu.
c. Moskova Devlet Üniversitesi bünyesinde açılan 18 Numaralı Matematik-Fizik Okulu ünlü Sovyet matematikçi Aleksi Kolmogorov tarafından kurulmuştur.
d. Öğretmenlerin çoğu üniversite profesörüydü.
e. Öğrenciler, profesörlerin laboratuarlarında bilimsel araştırma yapabiliyorlardı.

Bu yarışmaların modern versiyonlarında ise

a. Önceden tanılanmamış üstün zekalıların başarı göstermeleri çok zordur.
b. Üstün zekalı olarak tanılanan öğrencilere olimpiyatlar konusunda özel eğitim verilmektedir.
c. Spesifik olimpiyat problemlerini çözebilmek için bu alanda hem beceri sahibi olmak hem de çok geniş bir bilgi birikimine sahip olmak gerekmektedir (Freeman 2002).

7. Rehberlik yapma ve modelleme programları

Rockefeller Üniversitesi’nin üniversite öncesi Bilim Eğitimi Programı’nda üstün zekalı öğrencilere, üniversite öğrencileri, öğretmenler ve bilim adamları tarafından rehberlik yapılmaktadır.

a. Öğretim görevlilerinin ders verme zorunluluğu yoktur.
b. Laboratuar araştırması yaparak bilim öğrenmek isteyen öğretmen ve öğrencilere rehberlik yaparlar.
c. Bazıları “okuldaki bilim adamı” olarak öğretmenin yanında çalışırlar.
d. Program, rehberlik edilen kişilerin belirli bir bilimsel bilgi seviyesine ve
e. Yüksek bir motivasyona sahip olmalarını amaçlar.

Programa katılan 60 öğrencinin

a. Tamamı 16–18 yaşlarındadır.
b. %10’u sürekli olarak bilim olimpiyatlarında yarı finalist olmaktadır.
c. Pek çoğunun, yaşıtlarına yönelik dergilerde yardımcı yazar olarak makaleleri yayınlanmıştır.
d. Pek çoğu Fen Bilimleri alanında lisans okuduktan sonra yüksek lisans eğitimine devam etmiştir.
e. Öğrencilerden dördü halen üniversitede asistan veya öğretim üyesi olarak çalışmaktadır.

Programa katılan öğrenciler

a. Lisede aldıkları derslere
b. Tavsiye mektuplarına
c. Bir yazılı sınava ve
d. Öğrenciye rehberlik edecek kişi ile yaptığı görüşmeye
Dayanılarak seçilmektedir (Freeman 2002).

8. Illinois Matematik ve Bilim Akademisi

a. Matematik ve fen bilimleri alanında üstün zekalı olan öğrencilere yönelik yatılı bir lisedir.
b. Eşit sayıda kız ve erkek öğrenciden oluşur.
c. Öğrenciler ülkenin demografik yapısını da temsil eder.

Akademi’de Yürütülen programlar

a. Akademi öğrencileri tarafından her yıl 144’er kişinin katıldığı bir haftalık iki bilim kampı planlanır ve yürütülür.
b. Bu kampa katılan öğrenciler daha sonra ortaokul öğrencileri ile bilimsel projeler yürütürler.
c. Öğrencilerini Akademiye getiremeyen okullarda, yarım günlük bilimsel sunular yapılır.
d. Akademi öğrencileri, 1. ve 2. sınıf öğrencilerine yüzlerce saat birebir ders anlatıyor. Ayrıca hafta sonları, çocuk edebiyatı ile ilgili zenginleştirme programları düzenleniyor.
e. Akademi öğrencileri, lise öğretmenlerinin yaptığı çalışmalardan faydalanarak 3-6.sınıflar için interaktif eğitim CD’leri üretiyorlar.
f. Akademi öğrencileri tarafından Illinois eyaletindeki okullara 16 haftalık on-line bilimsel zenginleştirme programı verilir. Öğrenciler yaptıkları çalışmaları Mayıs ayında akademide sunarlar.
g. Ortaokul öğrencileri sanat ile teknoloji arasındaki ilişkiyi araştırırlar. Öğrendiklerini akademi öğretmenleri ve öğrencileri rehberliğinde elektronik ortamda dizayn(web art) ederler.
h. Keşfederek öğrenme tabanlı olmak üzere, akademideki kız öğrenciler tarafından ortaokuldaki kız öğrencilere, hukuk, ekonomi, tıp ve uzay bilimleri alanında ders verirler.
i. Öğrenciler moleküler biyoloji, uydudan görüntüleme ve fizik kuralları hakkında bir günlük keşif çalışması yaparlar.
j. Akademi öğrencilerinin liderliğinde ve öğretmenliğinde, bazı üniversitelerin öğrencilerine, kendi üniversitelerinde bulunan alt sınıflara zenginleştirme programı uygulamaları için yaz kampı düzenlenmiştir.
k. Akademi öğrencileri, ilkokul öğrencilerine cumartesi günleri öğleden sonra keşif, mimarlık, çocuk edebiyatı, ve ekoloji üzerine dersler verirler (Freeman 2002).

9. Gençler için bilim akademisi

a. 1991 yılında Ukrayna’da kurulmuştur.
b. Özellikler lise öğrencilerine yöneliktir
c. Normal lise dışından(sanat merkezleri, gençlik merkezleri) da öğrenci kabul etmektedir.

Eğitimler

a. Bilimsel ön hazırlık
b. Alan gezileri ve
c. Öğretmen gözetiminde grup olarak veya tek başına bilimsel araştırmalar yapma
Aşamalarından oluşur.

Eğitimin tamamlanmasının ardından
a. Yapılan çalışmalar 15 sayfalık bir tez olarak yarışma komisyonuna sunulur.
b. Kazananlar üst bölgelerde yapılan yarışmalara gönderilir.
c. Ülke genelinde dereceye girenler devlet üniversitesine sınavsız kabul edilir. (Freeman 2002)

10. Zirvedekiler Projesi Modeli

Modelin amacı
a. Üstün zekalı erginlerin yetenek gelişimi ihtiyaçlarını tespit etmek.
b. Üstün zekalı öğrencilere kendi ilgi alanları ile ilgili rehberlik yapmak.
c. Rehberlik ilişkilerine bir temel oluşturmaya hizmet edecek araştırmalar yapmak.
d. Üstün zekalı öğrencilerin yetenek gelişimleriyle ilgili psikolojik baskıları, öğrencilerin sevinçlerini ve beklentilerini tartışabilecekleri güvenli bir forum oluşturmak
e. Yetenek gelişimiyle ilgili disiplinler arası bir çalışma ortamı oluşturmak

Modelin yürütülmesi
a. Hikâye yazma, biyoloji, müzik, matematik, tarih, psikoloji ve gazetecilik olmak üzere 7 takım vardır.
b. Her takımda alanında uzman iki kişi, bu alanda son zamanlarda öne çıkan bir kişi ve motivasyon, beceri ve yaratıcılık kabiliyeti olduğu tespit edilen bir lise öğrencisinden oluşmaktadır.
c. Uygulama 7 gün sürer
d. Her gün bir yuvarlak masa toplantısı yapılır.
e. Her gün bir gruptan alanında uzman kişi tüm gruba ders verir.
f. Haftanın sonunda her katılımcı bu çalışmadan neler öğrendiği ve gelecek planlarıyla ilgili bir sunuş yapar.

Modele katılan alanında uzman kişilere örnekler
i. Joshua Lederberg (Biyoloji alanında Nobel adayı)
ii. Jonathan Kellerman (New York Times’ın en çok satan yazarlarından)
iii. Philip Scheffler (Genel yayın yönetmeni)
iv. Arthur Jaffe (Harward Üniversitesi’nde matematik ve fizik profesörü)
v. Vincent Wimbush (Dinler tarihi profesörü)
vi. Beatrice Affron (Orkestra şefi)
vii. Martin Seligman (Pennsylvania Üniversitesi’nden Psikoloji profesörü) (Freeman 2002)

11. Uzaktan Öğrenme
Uzaktan öğrenme çalışmaları uzun zamandan beri yapılmaktadır. Son zamanlarda üstün zekalı ve üstün yetenekli öğrencilere yönelik programlar uygulanmaya başlamıştır. Üstün zekalılara uzaktan eğitim veren bazı kurumlar
a. İsrail’de Weizman Bilim Enstitüsü.
b. Avustralya’da Sanal Üstün Zekalılar Okulu
c. Kuzey Amerika’da Stanford Üstün Zekalılar için eğitim programı (Freeman 2002).

12. e-Öğrenme

Uzaktan öğrenmenin bir türüdür. Bir programın bilgisayara yüklenip çalışılmasından çok internet üzerinden anlık iletişim kurularak çalışmayı ifade eder. Kullanılan teknolojinin gelişmişliği kadar kullanılan eğitim materyalinin geçerliği de önemlidir.
İngiltere’deki açık üniversite 1992 yılında Üstün Zekalılar ve Üstün yetenekliler ile ilgili e-öğrenme çalışmalarına başlamıştır (Freeman 2002).

13. Ticari amaçlı kitap ve dergiler.

Özellikle üstün zekalılar için okul dışı etkinlik amacı gütmese de, üstün zekalılara yönelik yayınlar da vardır. Bu yayınlara örnek verilecek olursa

İngiltere’deki aquila dergisi ‘[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...].

ABD’deki bazı yayınlar ise başlıklarında üstün yeteneklilerden söz etmese de çocuklar için ileri seviyede çalışmalar yapma imkanı sunmaktadır.
a. Current Science
b. Imagination
c. Let's Find Out
d. Zoobooks

Yine ABD’deki bazı kitapların da öğrencilerin yaş düzeylerinin üzerinde çalışmalar yapabilmeleri için bir fırsat olarak görülmektedir
a. Mathew Lippman’ın Çocuklar için felsefe (Philosophy for Children)
b. George Bernard Shaw’ın Batı felsefesi tarihi. (A History of Western Philosophy) (Freeman 2002)

14. Ailelerin ve Gönüllülerin Katılımı

Üstün zekalıların tanılanmaları ve eğitimlerinde ailenin çok büyük bir etkisi vardır. ABD gibi uzman öğretmen eğitiminin olduğu yerlerde bile her okulda bu alanda bir uzman bulunmamaktadır. Diğer öğretmenler ise genellikle üstün zekalı öğrenciler için yeterli olmamaktadır. Okulda üstün zekalılar ile ilgili bir uzman olsa dahi velilerin işin içine dahil edilmesi çok önemlidir çünkü çocuklarını herkesten iyi onlar tanırlar.

Genellikle çocuklardaki üstün zeka ve üstün yeteneğin farkına ilk varan yetişkinler onların ebeveynleri olmaktadır. Çocuk okula başladığında ebeveynlerin çocuğa ekstra destek sağlamaları gerekebilmektedir. Bu da pek çok ebeveyn için korkutucu bir deneyimdir. Çocuk uzmanlarına, öğretmenlerine, okul rehberlik öğretmenlerine ve danışmanlara profesyonel yardım için başvurduklarında bazen kendine dikkat çekme meraklısı olmakla suçlanmaktadırlar. Ebeveynler problemleri az ya da çok kendileri çözmek zorunda kaldıkları için bazı gruplar kurmuşlardır. Bu gruplara örnek verilecek olursa;
a. ABD’de Üstün zekalı çocuklar derneği (Gifted Child Society)
b. İngiltere’de Ulusal Üstün zekalı çocuklar derneği (National Association for Gifted Children).
c. Almanya’da Deutsche Gesellschaft für das hochbegabte Kind
d. Hollanda’da Pharos
e. Belçika’da Bekina
f. Fransa’da ‘Association nationale pour les enfants intellectuellement precoces’
g. İsviçre’de Elternverein für hochbegabte Kinder (Freeman 2002).

Benzer Konular
Konu	Konuyu Başlatan	Forum	Cevaplar	Son Mesaj
Nadirogullari ile yapilan savaslar	Ecrin	Tarih	0	07 Haziran 2011 21:52
Çocuğunuz üstün zekalı ya da üstün yetenekli olabilir	Dilara	Aile Evlilik ve Çocuklar	0	08 Ekim 2010 06:21
Danistaya yapilan saldirilar [TC]	TurkViP	Genel Paylaşım	5	20 Mayıs 2006 19:08

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince sitemizde telif hakkı bulunan mp3,video v.b. eserlerin paylaşımı yasaktır. Yasal işlem olması halinde paylaşan kişi yada kişilerin bilgileri gerekli kuruma verilecektir.