[Ecrin]

Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı

Bireyin fiziksel, duygusal, zihinsel, sosyal ve dil-iletişim gibi temel gelişim alanlarındaki yetersizliklerini ortadan kaldırmayı amaçlayan, öğrenme düzeyine uygun sürede yaşına uygun tepkiler göstermesini ve akranlarına ulaşmasını öngören, eğitim ve öğretim sürecini bütün yönleriyle ele alan ve bireyin gereksinimlerine göre bir ekip tarafından geliştirilen, uygulamaya konulan, takip edilen ve değerlendirilen bir özel eğitim programıdır. BEP, destek hizmetlerini, öğretimi yapılacak konuları, gerekli ve uygun eğitim ortamlarını, yöntem ve teknikleri, ulaşılması gereken amaçları, özel olarak geliştirilmiş materyalleri bireye göre belirleyen, bireyin performansını özetleyen, sözlü isteklerini dikkate alan ve ailenin onayı ile uygulamaya konulan kapsamlı ve ayrıntılı bir programdır.


Özel gereksinimli çocukların algılama düzeyleri, dikkat süreleri, beceriyi kavrama yetenekleri, var olan becerileri ve bu becerileri kullanabilme düzeyleri birbirinden farklılık gösterdiğinden, bütün çocuklar için uygulanabilen standart bir eğitim programı yoktur. Bu yüzden bireyselleştirilmiş eğitim programlarına gereksinim duyulur.


BEP ile bireyin yetersizlik düzeyi, engel durumu, akranlarından ne kadar geri veya farklı olduğu, nelere ihtiyacı olduğu, öncelikli olarak hangi bilgi ve becerileri kazanması gerektiği saptanır. BEP’te, bireye uygun özel eğitim ve destek hizmetleriyle neyi, ne kadar sürede ve nasıl öğrenileceği, hangi yöntem ve tekniklerin daha iyi sonuç vereceği açıklığa kavuşturulur. Bilgi ve beceriler uygun yöntem ve tekniklerle sistematik olarak öğretildiği için çocuğun daha çabuk ve daha kolay ilerlemesine yol açar. BEP hazırlamada ailenin de yer alması, çocuğun eğitiminin evde de sürmesini ve ailenin öncelikli olarak talep ettiği becerilerin öğretilmesini sağlar. Böylece aileye söz hakkı verilmiş olur ve aile-okul-öğretmen işbirliği güçlenmiş olur. BEP, öğretmenin öğretim sürecini kolaylaştırmakta ve rahat bir şekilde plan hazırlamasını ve uygulamasını sağlar.


573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 4. Madde (f) bendinde yer alan şu ifadelerle BEP yasal olarak zorunlu hale getirilmiştir: “Özel eğitim gerektiren bireyler için bireyselleştirilmiş eğitim planı geliştirilmesi ve eğitim programlarının bireyselleştirerek uygulanması esastır.”


BEP, özel eğitim kurum ve okullarında, mesleki eğitim merkezlerinde, normal eğitim öğretim kurumlarında hizmet veren özel alt sınıflarında, normal sınıflarda kaynaştırma eğitimi alan öğrencilere uygulanır.


BEP, aşağıda sıralanan özel gereksinimli gruplara ve normal eğitim ortamlarında faydalanmasını engelleyici yetersizliğe sahip olan bireylere uygulanmaktadır.


Hafif Düzeyde Zihinsel engelli
Orta Düzeyde Zihinsel engelli
Ağır Düzeyde Zihinsel engelli
İşitme, Görme ve Ortopedik engelli
Birden fazla alanda yetersizliği ve engelli olan
Dil ve konuşma yetersizliği olan
Özel öğrenme güçlüğü olan
Duygusal uyum güçlüğü olan
Sosyal uyum güçlüğü olan
Yaygın gelişimsel bozukuluğu olan

KAYNAK: Çetin ÖZBEY, Özel Eğitimde Kavram ve Beceri Öğretimi, İnkılap Kitabevi, İstanbul, 2007.

ALINTI:::::::