Ergenlerde Kaygı Bozuklukları İçin Ne Yapılabilir?
 

Ergenlerde Kaygı Bozuklukları İçin Ne Yapılabilir?





[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]



Ergenlerde Kaygı Bozuklukları

Kaygı diğer adıyla anksiyete günlük yaşamın içerisinde herkeste olduğu gibi ergenlerde de görülen bir duygudur ancak bu duygunun aşırı olması, günlük hayatı fazlasıyla etkilemesi gibi durumlar söz konusu olduğunda psikolojik bozukluk kategorisinde değerlendirilebilir.

Kaygı Nedir?

Bireylerin kendilerini tehdit altında hissettiği durumlarda vücudun kendisini koruması amacıyla verdiği düşünsel, duygusal ve davranışlar tepkilerin bütününe kaygı veya anksiyete denilebilir. Bilişsel olarak durumun risk değerlendirmesi zihinde yapılmaktadır. Olay ya da durumun gerçekten riskli olup olmadığı zihin yoluyla tartılmaktadır. Durumun zihinde değerlendirilmesi neticesinde riskli sonucuna varılması ile kişide birtakım duygular oluşmaktadır. Bu duygulardan bir tanesi de kaygıdır. Kaygılı olan bireyde bazı fizyolojik tepkiler veya davranışlar görmek mümkündür. Bu davranışlara terleme, kalp atışında hızlanma gibi durumlar örnek verilebilir.

Ergenlerde Kaygı Bozukluğu Nedir?

Kaygının günlük hayatta deneyimlenmesi normaldir ve deneyimlenmesi de gerekmektedir ancak bir kaygı bozukluğu türünden bahsedebilmek için şiddeti, deneyimlenme süresi, hayatı etkileme derecesi gibi durumlar göz önüne alınmaktadır. Ergende şiddeti normalden fazlaysa, belirli süredir devam ediyorsa ve günlük hayatı normalden fazla bir şekilde etkiliyorsa bir çeşit kaygı bozukluğu olduğundan bahsedilebilmektedir.

Ergenlerde Kaygı Bozukluğu Türleri Nelerdir?

Ergenlerde kaygı bozukluğu yedi ayrı alt başlıkta değerlendirilmektedir. Türlerine göre kaygı bozukluğunun belirtileri farklılaşmaktadır.

Ergenlerde Ayrılma Kaygısı Bozukluğu: Ergenin bağlandığı kişiden ayrılması nedeniyle gelişimsel olarak normalden fazla kaygı veya korku yaşamasına denilmektedir.
Ergenlerde Seçici Konuşmazlık: Normalde konuşuyor olmaya rağmen okul gibi ergenin konuşmasının beklendiği mekanlarda konuşmuyor olmasıdır.
Ergenlerde Özgül Fobi: Bir nesne ya da durumla ilişkili olarak normalden fazla kaygılanma demektir.
Ergenlerde Toplumsal Kaygı Bozukluğu (Ergenlerde Sosyal Fobi): Ergenin, başkaları tarafından değerlendirilmesinin mümkün olduğu birden fazla durumda ortaya çıkan belli derecedeki kaygıya denilmektedir.
Ergenlerde Panik Bozukluğu: Tekrarlayıcı ve beklenmedik zamanda ergende oluşan panik atakların olmasına ve bu ataklar sırasında yoğun kaygı hissedilmesine ergenlerde panik bozukluk denmektedir.
Ergenlerde Agorafobi: Toplu taşıma araçlarını kullanmaktan, evin içerisinde olmamaktan, açık yerlerde olmaktan, kapalı yerde ve kalabalık yerlerde bulunmaktan aşırı kaygılanma anlamına gelmektedir.
Ergenlerde Yaygın Kaygı Bozukluğu: Bazı olaylarda veya etkinliklerde aşırı seviyede kaygı veya korku yaşamaya denilmektedir.
Ergenlerde Kaygı Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?

Ergenlerde görülen kaygı bozukluğu belirtileri türlerine göre farklılaşmaktadır. Her aşağıda listelenen belirtiyi gösteren kişilerde kaygı bozukluğu vardır demek doğru değildir. Ergende kaygı bozukluğundan şüphelendiğiniz takdirde uzman çocuk ve ergen psikoloğuna ya da çocuk psikiyatristine danışmanız gerekmektedir. Bu belirtiler, kaygı bozukluğunun türüne göre aşağıda listelenmiştir:

Ergenlerde Ayrılma Kaygısı Bozukluğu:

Bağlandığı kişiden veya evden ayrılma gibi durumlar söz konusu olduğunda aşırı endişelenme
Bağlandığı kişileri kaybetmekten, ölmelerinden, başlarına kötü bir şey gelmesinden, hastalanmalarından aşırı endişelenme
Bağlandığı kişileri kaybedeceğine yönelik kendi başına bir iş gelmesinden, kendisinin hastalanmasından, kaybolmasından, kaçırılmasından aşırı endişelenme
Ayrılma kaygısı nedeniyle bir yere gitmeyi reddetme ve evden ayrılamama
Ev gibi ortamlarda tek kalmaktan korkma
Ev dışında veya bağlandığı kişiler yanında olmadan uyumakta zorlanma veya uyuyamama
Ayrılma korkusu nedeniyle karabasanlar görme
Bağlandığı kişilerden ayrılma gibi bir durum söz konusu olduğunda karın ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı, baş ağrısı, kusma gibi belirtiler yaşama


Ergenlerde Seçici Konuşmazlık:

Eğitim veya işle ilgili performansta düşüklük


Ergenlerde Özgül Fobi:

Uçağa binmeden korkma
Yükseklikten korkma
Fırtınadan korkma
Sudan korkma
Asansörden korkma
Kapalı yerlerden korkma
Medikal işlemlerden korkma
Hayvanlardan korkma
Kan görmeden korkma
İğne yapılmasından korkma
Genellikle fobi kaynağından her türlü ortamda kaygı duyma
Fobi kaynağından kaçınma


Ergenlerde Toplumsal Kaygı Bozukluğu (Ergenlerde Sosyal Fobi):

Diyalog halindeki konuşmalardan kaygılanma
Tanımadık kişilerle karşılaşmaktan kaygılanma
Yemek yemekten korkma
Konuşma yapmaktan korkma
Tahtaya çıkmaktan korkma
Küçük düşmekten endişelenme
Dışlanmaktan endişelenme
Başkalarının kalbini kırmaktan endişelenme


Ergenlerde Panik Bozukluğu:

Kalp çarpıntısı
Terleme
Çıldıracakmış gibi olma korkusu
Ölme endişesi
Avuç içi terlemesi
Titreme
Karın ağrı
Bulantı
Nefes alamıyor gibi olma
Göğüste sıkışma
Ayakta duramama
Sersemleme
Ateş basması
Uyuşma
Derealizasyon
Depersonalizasyon


Ergenlerde Agorafobi:

Kişilerden kaçmanın zor olacağı yerlere gitmekten korkma
Kaçmanın zor olacağı yerlere gitmekten kaçınma
Kaçmanın zor olacağı yerlere bir tanıdıkla gitme


Ergenlerde Yaygın Kaygı Bozukluğu:

Endişelerini kontrol etmekte zorlanma
Sakinleşememe
Kolayca sinirlenme
Kas gerginliği
Kolayca yorulma
Odaklanmada zorlanma
Uykuda bozulmalar


Ergenlerde Kaygı Bozukluğunda Aileler Ne Yapmalı?

Kaygı bozukluğunun görüldüğü ergenlerde ailelerin yapabileceği bazı davranışlar ile ergenin bu durumla baş etmesi biraz daha kolaylaşabilmektedir.

Kaygı bozukluğu için ergen suçlanmamalıdır.
Aileler anlayışlı olmalıdır.
Ergenin anlaşıldığı hissettirilmelidir.
Ergenin anlaşıldığı konuşarak ve beden diliyle yansıtılmalıdır.
Ergen, boş vakitlerini geçirecek hobilere yönlendirilebilir.
Ergeni güvenliğinin sağlanması halinde Arkadaşlarıyla sosyalleşmesine imkan verilmelidir.
Ergenin baş etmesinden zorlanma görüldüğü takdirde uman çocuk ve ergen psikoloğundan veya çocuk psikiyatristinden destek alınmalıdır.