[Vesaire]

-A-Abacı kebeci : Olur olmaz kimseler,ne olduğu belirsiz kişilerAbanmak : Birine yük olmak,onun sırtından geçinmekAcemilik etmek : Düşüncesizce hareket etmekAçık bono vermek : Bir kimseye,istediği gibi davranma yetkisi vermekAdama benzemek : Düzelmek,göze hoş görünmekAf buyurunuz : Özür dilemeyi ifade eden bir deyimAgop’un kazı gibi yutmak : Önüne konulan her yemeği çabuk yemekAğız gevşekliği : Sır tutmak haliAh edip eh işitmek : Daima feryat etmekAk sakaldan yok sakala gelmek : Çok yaşlanmakAlavere dalavere,Kürt Mehmet nöbete : Bir işte bütün yükü, sorumluluğu yetersiz kişiye bırakma durumunda söylenir.Allah hakkı için : Doğruyu söylemesi istenen kimseye verilen sözAmma da yaptın : Olmayacak bir şey söyledin anlamında.Arabayı düze çıkartmak : Sonunda işini kolaylaştırmakAstarı yüzünden pahalı : Gerçek değerinden fazlaya mal olmakAşüftelik etmek : Hafif ve işveli davranmakAtma Recep din kardeşiyiz : Biz birbirimizin ne olduğunu biliriz’ anlamında kullanılır.Ayvaz kasap hepsi bir hesap : Hepsi aynı hesaba geliyor anlamında.Azrail olmak : Çok korkulu ve zorba olmak-B-Baba,baba değil iskele babası : Saygı duyulmayan,hayırsız babaBaşına feleğin tokmağı inmek : Bir felakete uğramakBela aramak : Kavga sebebi yaratmak.Ben sarhoş,yolcu sarhoş : Herkesin garip bir tutum içinde bulunduğunu anlatmak için kullanılır.Beyni sulanmak : Bunamak.Bıyıkları balta kesmez olmak : Güçlü olmak,kimseden korkmamakBızdık : Ufak çocukBinin yarısı beş yüz o da ben de yok : Düşünceli kimseleri avutmak için teselli mahiyetinde söylenir.Bir avuç toprak olmak : ÖlmekBir çırpıda : O andaBoşlamak : İlgisiz davranmak,ilgiyi kesmekBoyunun ölçüsünü almak : Biri tarafından ağzının payı verilmekBulanık suda balık avlamak : Karışıklıktan yararlanıp menfaatini kollamakBurnu kokuyu iyi almak : Her şeyi önceden sezmekBüyüklük göstermek : BağışlamakBüyük söylemek : Övünmek-C-Cafer ağanın abdest suyu : Tatsız,tuzsuzCaka yapmak : Gösteriş yapmakCana işlemek : Çok tesir etmekCan atmak : Çok istemekCan ciğer : SamimiCandan yanmış : Adamakıllı tutulmuşCanı burnuna gelmek : Bir işte çok eziyet ve sıkıntı çekmekCanını şeytana satmak : Kötü işlerle uğraşmakCanın sağ olsun : Bir ziyan için söylenen teselli sözüCeddine okumak : Soyuna sövmekCeffel kalem etmek : Hemen hüküm vermekCephe almak : Düşmanca hal takınmakCıcığı çıkmak : Çok hırpalanmakCiğeri beş para etmez : Değersiz kişiCihan alem bilmek : Herkes tarafından bilinmekCin fikirli : Çok zeki,açıkgözCumbadak dalmak : Ani olarak girmek,dalmakCurcuna koparmak : Gürültüyle çevreyi karıştırmakCurcunaya kalkmak : Kavga ve gürültü çıkarmaya kalkmak-Ç-Çabalama kaptan ben gidemem : Boşuna çabalama anlamında.Çaçaron : Kavgacı,şirretÇağı geçmek : YaşlanmakÇala kalem : Durmaksızın yazarakÇehresi atmak : Rengi sararmakÇehre uzatmak : Küsmek,somurtmakÇek arabanı : Defol anlamındaÇeşnisine bakmak : Lezzetine bakmakÇevir kazı yanmasın : Sözünü çeviren kimseler için söylenir.Çıkmaz ayın son çarşambası : Belirsiz ve uzak zamanÇiğ süt emmiş olmak : Soysuz ve namussuz olmakÇileden çıkmak : Hiddetlenerek sabrın taşmasıÇizmeden yukarı çıkmak : Haddini bilmemekÇoban kulübesinde padişah rüyası görmek : Durumuna uygun düşmeyen büyük ve olmayacak hayallere kapılmakÇorbada tuzu bulunmak : Emeği geçmiş olmakÇömlek hesabı : Baştan savma hesapÇöpçatan çatmak : Kısmet olmakÇürük tahtaya basmak : Umduğunu bulamamak,aldanmak-D-Dağarcıkta bir şey kalmamak : Her şeyi yitirmekDalavere : Oyun,hileli işDavulu yarık : Sır saklamayan,önüne gelene içini dökenDekbaz : HileciDemir gibi olmak : Sağlam ve sıhhatte olmakDevede kulak : Kıyaslanan şeyler arasındaki orantısızlığı belli etmek için kullanılır.Dırdır etmek : Yerli yersiz söylenip durmakDikili ağacı olmamak : Malı mülkü olmamakDili çetrefilli olmak : Rahat ve düzgün konuşamamakDilini zaptetmek : KonuşmamakDişini sökmek : Zararsız hale getirmekDokuz doğurmak : Korkudan ve heyecandan bitmekDolmaları yutmak : Kanmak,aldanmakDostlar alışverişte görsün : Laf olsun diye iş yapanlar için söylenir.Döner taşım yok,öter kuşum yok : Hiçbir şeye sahip olmamakDört dirhem bir çekirdek : Şık giyimli kimseDudukuşu : GevezeDümen suyundan gitmek : Karşısındakinin huyuna göre davranmakDünyaya kazık kakmak : Ölmemek-E-Ebussuut Efendi’nin gelini : Eski moda giyinen kadınEceline susamak : Tehlikeli işlere girişmekEdepsizliği gündeliğe takılmak : Edepsizliği alışkanlık haline getirmekEfendilik yapmak : Saygılı hareket etmekEfendizadem : Beyim anlamında bir hitapEğrisi doğrusuna gelmek : Uygunsuz yapılan işin tesadüfen uyumlu bitmesiEkmeği dizinde : NankörElemtere fiş kem gözlere şiş : Nazar değmesin anlamındaEli çabuk : Tez iş görenEmeği geçmek : Bir işin yapılmasında yardımcı olmakEnsesinde boza pişirmek : Çok eziyet çektirmekErmeni gelini gibi : Daima kırıtan,süzülen kadınlar için yapılan benzetmeErvahlarına yuf olsun : SövgüEski çamlar bardak oldu : Şartlar değişti anlamında kullanılırEşek hoşaftan ne anlar : Anlayışsız,zevksiz insanlar için söylenir.Etek belde : Kıvrak ve becerikliEv açmak : Ayrı ev tutmakEyere de gelir semere de : Bütün işlere yarar anlamındaEz ez de suyunu iç : Hiç yararı olmayan bir işi tenkit etmek için kullanılır.Ezilip büzülmek : Aşırı sıkılgan davranmak-F-Fahiş faize batakçı müşteri : Benzer kişilikteki insanlar birbirini kolay bulur manasındaFaka basmak : Güç duruma düşmekFalcı değilim ya : Ben olacağı bilemem anlamındaFare düşse başı yarılır : Bir yerin yoksulluğunu anlatmak için kullanılır.Farfara : Ağzında sır tutamayan kimseFasulye gibi kendini nimetten saymak : Kendine olduğundan fazla değer vermekFeleğin çemberinden geçmiş : Tecrübeli,bilmişFelekten bir gün çalmak : Eğlenceli bir gün geçirmekFerteği çekmek : KaçmakFesat kumkuması : Hep kötülük düşünenFıkırdamak : Kesik kesik gülmekFıldır fıldır aramak : Israrla ve telaşla aramakFırın süpürgesi : Zayıf,uzun boylu kimseFincancı katırlarını ürkütmek : Kötü niyetli kişileri ürkütecek hareketlerde bulunmakFitil almak : Öfkeyle parlamakFol yok yumurta yok : Herhangi bir sebep veya ilişki bulunmamasıForsu kırılmak : İtibar ve onuru sarsılmakFukara babası : Fakirleri kollayan kimseFütur getirmek : Umutsuzluğa ve çaresizliğe düşmek-G-Gafil baş,düşmana eş : İşlerinde hazırlıksız olan insan her zaman zor duruma düşebilirGagasından yakalamak : Zayıf noktasından yakalamakGavur ölüsü : Oldukça ağırGavurun tembeli keşiş,Müslüman’ın tembeli derviş : Kendini büsbütün ibadete verip,dünyadan elini eteğini çeken kişiler için kinaye yollu söylenir.Gazali rana : Güzel,hoş ceylan gibi sevgili anlamındaGeçmişi kandilli : SövgüGemi aslanı : Gösterişli,işe yaramayan adamGeyik etine girmek : ErginleşmekGırtlağından kesmek : Yiyecek parasını kısıtlamakGiderayak : Gitmek üzereykenGirye bana hande sana : Önce karşısındakini düşünen kimsenin kullandığı bir deyimGiydirmek : AzarlamakGök demir,yer bakır : İmkansızlıklar ve umutsuzluklar içinde bulunuşu anlatır.Gömlek değiştirmek : Tutum ve görüşlerini değiştirmekGöründü Sivas’ın bağları : Gerçekleşmesi beklenen bir şeyin ortaya çıktığına dair olanaklar belirdiğinde kullanılır.Göz nuru dökmek : Yapılan işte göz emeği bulunmakGüvendiği dağlara kar yağmak : Güveni sarsılmak-H-Habbeyi kubbe yapmak : Önemsiz bir şeyi büyütmekHaber vermek : BildirmekHak getire : Yoktur anlamındaHalep ordaysa arşın burada : Yapacağını yap anlamında sitemHam ervah : Kara ruhlu kimseHangi peygambere ümmet olacağını şaşırmak : Kimin sözünü ve yolunu tutacağını,ne yapacağını şaşırmakHat çekmek : ÖnemsememekHatun : Eski zaman beylerinin,hanımlarına olan hitabıHaymana öküzü : Hımbıl ve tembel kimseHazır mezarın ölüsü : Hep hazıra konmak isteyen tembel kimseler için kullanılır.Her gün papaz pilav yemez : Hep aynı şeyler yapılamazHer işin hakkından gelmek : Her işi başarır olmakHer tarakta bezi olmak : Her işle ilgili olmakHesaptan düşmek : Yok saymakHır gür : KavgaHiçe saymak : Hiç değer vermemekHindi gibi kabarmak : Övünmek,böbürlenmekHokka gibi oturmak : Dikilen elbisenin tam üzerine uymasıHoşbeş etmek : Sohbet etmekHödük : Görgüsüz,anlayışsız kimseHükümet sürmek : Ülkeyi yönetmekHüt dağı gibi şişmek : Karnı şişmek-I-Icığını cıcığını sormak : Bütün ayrıntıları öğrenmekIkına sıkına : GüçlükleIkınıp sıkınmak : İş yapmak için kendini zorlamakIlıca ördeği : Sıcağa ve rahata düşkünIrağı yakın etmek : Güçlükleri ortadan kaldırmakIrgat gibi çalışmak : Çok çalışmakIrgat pazarına döndürmek : Bir yeri dağınık ve karışık hale sokmakIsınmak : 1-Alışmak,2-SevmekIsıtıp ısıtıp önüne koymak : Bir konuda ikide bir söz açmakIska geçmek : AtlamakIskartaya çıkmak : EskimekIslak tavuk : Miskin kadınIslatmak : DövmekIşık göstermek : Yol göstermekIvır zıvır : Önemsiz şeyler-İ-İbibullah sivri külah : Yapayalnız,varlıksız olan kimseİbiş gibi : Alığa benzerİcabına bakmak : 1-Gerekeni yapmak,2-Ortadan kaldırmakİç fırtınasına tutulmak : Morali bozulmakİç güveysinden hallice : Durumu şöyle böyleİfrit yardağı : Kötülüğe yardımcı olanİğne yutmuş : Çok bitkin ve sıkıntılı kişiİkisini bir kazana koysan kaynamazlar : Birbirine zıt insanları anlatmak için kullanılır.İki yakası bir yere gelmez : Bir türlü düzene kavuşamazİlk göz ağrısı : İlk sevilenİmana gelmek : Merhamete gelmekİngiliz tabancası gibi kurulmak : Çalım satmak,kasılmakİpe un sermek : Gevşemek,bahane uydurup işten kaçınmakİp korkusunu boynuna almak : Ölümü göze almakİpliği pazara çıkmak : Herkese rezil olmakİstemem yan cebime koy : Rüşvet konusunda alay yollu söylenirİşi sıkışık olmak : İşi çok ve külfetli olmakİtsiz köye dönmek : Sakinleşmek,tenhalaşmakİyiden iyiye : Adamakıllıİyi gün dostu : İyi günlerde ortaya çıkanİzi belirsiz olmak : İz bırakmadan kaybolmak-K-Kabak tadıvermek : Devamlı,ısrarlı bıktırmakKabasını almak : Bir yerin temizliğini üstünkörü yapmakKaçın kurrası : Birinin hiçbir oyuna gelmeyecek kadar açık göz, akıllı olduğunu anlatmak için kullanılır.Kağıt üzerinde kalması : Bir anlaşmanın resmiyette kalması,tatbik edilmemesiKaleyi içinden fethetmek : Meseleyi karşı taraftan birinin yardımıyla halletmekKalp ağrısı : Aşk acısıKamburu çıkmak : Çok çalışmış olmakKan akıtmak : Kurban kesmekKan çanağı gibi : Çok kızarmışKan ter içinde kalmak : Çok yorulmakKapağı atmak : Gitmek,yerleşmekKapısını aşındırmak : Çok gidip gelmekKara gün dostu : İnsana sıkıntılı günlerinde yardım eden gerçek dostKaşının altında gözün var dememek : Yaptığını beğenmemek,takdir etmemekKedi ile harara girmek : Geçimsiz biriyle ortaklık etmekKendine yontmak : Karşısındakileri düşünmeden kendi çıkarına göre davranmakKıç atmak : Pek istemekKınalar yakmak : Çok sevinmekKimi kimsesi : YakınlarıKimseye eyvallah etmemek : Kimseye minnettar kalmamakKimya gibi : Az bulunurKont gibi : Yakışıklı ve şık giyinmişKorkuluk : Gereksiz ve yararsız kimseKörün istediği bir göz,Allah verdi iki göz : Hayal ettiğinden daha fazlasına kavuşan kişiler için kullanılır.Kör şeytanın işi yok : Hep aksilikle karşılaşan kişiler tarafından sitem yollu olarak kullanılır.Kurdu koyunla barıştırmak : Kötü biriyle saf birini uzlaştırmakKülçe gibi oturmak : Yorgunlukla çökmekKül yutmak : Kandırılmak,oyuna gelmek-L-Laçka olmak : Eskimek,işe yaramaz halde olmakLaf altında kalmamak : Karşısındakinin sözünün altında kalmamakLaf ebesi : Çok konuşan kimseler için kullanılır.Lakke yapmak : Başkasının hakkını çalmakLala paşa eğlendirmek : Nazik kişileri eğlendirmeye çalışmakLamı cimi yok : Bir konu üzerinde itiraz kabul etmediğini bildirmek için kullanılır.Leb demeden leblebiyi anlamak : Anlayışlı,zeki olmakLeke sıçratmak : BulandırmakLeşini çıkarmak : Kıyasıya dövmekLeyleği havada görmek : Çok dolaşanlara söylenirLimoni tabiatlı : MızmızLodosa tutulmuş gibi bocalamak : Ne yapacağını kestirememekLokman hekimin ye dediği : Güzel,tatlı şeyLop yumurta : Kaynamış yumurtaLügat paralamak : Anlamını bilmediği halde,bilgiç konuşmakLülüye gelmek : AldanmakLüpe konmak : Değerli bir şeyi emek harcamadan ele geçirmek