[Damla]

Lozan Barış Antlaşması

''Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin ikinci seçim dönemi, yeni Türkiye Devleti'nin tarihinde, mutlu bir geçiş devresine rastladı. Gerçekten de dört yıllık istiklâl mücadelemiz, milletimizin şanına lâyık bir barış ile sonuçlanmış bulunuyordu.24 Temmuz 1923'te, Lozan'da imza edilen antlaşma, 24 Ağustos 1923'te Meclis'te onaylandı.

İSMET PAŞA'YA BARIŞ ANTLAŞMASINI İMZALAMASINI BİLDİRDİM
İsmet Paşa'nın telgrafına hemen şu cevabı verdim:
Ankara, 19.7.1923
İsmet Paşa Hazretleri'ne
18 Temmuz 1923 tarihli telgrafınızı aldım. Hiç kimsede kararsızlık yoktur. Elde ettiğiniz başarıyı en sıcak ve içten duygularımızla tebrik etmek için, antlaşmanın usulüne göre imza edildiğinin bildirilmesini bekliyoruz, kardeşim.
Gazi Mustafa Kemal
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı
Başkomutan

İSMET PAŞANIN ÇEKTİĞİ IZDIRAP
İsmet Paşa, bu telgrafıma cevap verdi. İsmet Paşa'nın ıztırabının derecesini gösteren bu cevabı, aynı zamanda temiz kalpliliğini, içtenliğini ve özellikle alçak gönüllülüğünü de gösteren bir belge olduğu için, aynen bilginize sunuyorum:
Sayı: 338 Lozan, 20.7.1923
Gazi Mustafa Kemal Paşa Hazretleri'ne
Her dar zamanımda Hızır gibi yetişirsin. Dört beş gündür çektiğim azabı bir düşün. Büyük işler yapmış ve yaptırmış adamsın. Sana bağlılığım bir kat daha artmıştır. Gözlerinden öperim pek sevgili kardeşim, aziz şefim.
İsmet

LOZAN BARIŞ ANTLAŞMASI'NI HAZIRLAYAN VE İMZALAYANLARA TEŞEKKÜR VE KENDİLERİNİ KUTLAMA
Efendiler, İsmet Paşa, 24 Temmuz 1923 günü antlaşmayı imzaladı. Kendisini tebrik etme zamanı gelmişti. Aynı gün şu telgrafı çektim:Lozan'da Delegeler Hey'eti Başkanı Dışişleri Bakanı İsmet Paşa Hazretleri'ne
Millet ve hükûmetin zâtıâlilerine vermiş olduğu yeni görevi başarıyla sona erdirdiniz. Memlekete biribiri ardınca yaptığınız yararlı hizmetlerle dolu ömrünüzü bu defa da tarihî bir başarıyla taçlandırdınız.
Uzun çarpışmalardan sonra vatanımızın barış ve istiklâle kavuştuğu bu günde, parlak hizmetiniz dolayısıyla zâtıâlinizi, pek sayın arkadaşlarımız Rıza Nur ve Hasan Bey'leri ve çalışmalarınızda size yardım eden bütün Delegeler Hey'eti üyelerini şükran duygularımla kutlarım.
Gazi Mustafa Kemal
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı
Başkomutan

YENİ TÜRKİYE DEVLETİ'NİN BAŞKENTİ: ANKARA
Efendiler, Lozan Antlaşması'nın eklerinden olan düşman işgali altındaki topraklarımızı boşaltma protokolü uygulandıktan sonra, yabancı işgalinden tamamen kurtulan Türkiye'nin toprak bütünlüğü fiilî olarak sağlanmıştı. Artık yeni Türkiye Devleti'nin başkentini bir kanunla tespit etmek gerekiyordu. Bütün düşünceler, Yeni Türkiye'nin başkenti Anadolu'da ve Ankara şehri olarak seçme lüzumunda birleşiyordu.
Bu seçimde, coğrafî durum ve askerî strateji en büyük önemi taşıyordu. Devletin başkentini bir an önce tespit ederek, içten ve dıştan gelen kararsızlıklara bir son vermek şarttı.
Gerçekten de, bilindiği üzere, başkentin İstanbul olarak kalacağı veya Ankara olacağı konusunda öteden beri içeride ve dışarıda kararsızlıklar görülüyor, basında demeçlere ve tartışmalara rastlanıyordu. Bu arada İstanbul'un yeni milletvekillerinden bazıları, Refet Paşa başta olmak üzere, İstanbul'un hükûmet merkezi olarak kalması gereğini bazı örneklere dayanarak ispat etmeye çalışıyorlardı.
Ankara'nın gerek iklim, gerek ulaştırma araçları ve gelişme kabiliyet ve istidadı ve gerekse mevcut tesisler ve kuruluşlar bakımından hiç de uygun ve elverişli olmadığını söylüyorlar; İstanbul'un «payitaht» olması lâzımdır ve mutlaka olacaktır, diyorlardı. Bu ifadeye dikkat edilirse, bizim «başkent» deyimiyle kastettiğimiz anlam ile, bu ifadelerdeki «payitaht» deyimini kullananların görüşleri arasında bir fark bulmamak mümkün değildir.
Bundan dolayı, bu konuda zaten kesinleşmiş bulunan kararımızı resmen ve kanunî yoldan ilân ettirerek, «payitaht» sözünün de yeni Türkiye Devleti'nde kullanılmasına gerek kalmadığını göstermek lâzım, geldi. Dışişleri bakanı İsmet Paşa, 9 Ekim 1923 tarihli tek maddelik bir kanun tasarısını Meclis'e teklif etti.
Altında daha on dört kadar zatın imzası bulunan bu kanun teklifi, 13 Ekim 1923 tarihinde uzun görüşme ve tartışmalardan sonra çok büyük bir çoğunlukla kabul edildi. Kabul edilen kanun maddesi şudur: «Türkiye Devleti'nin başkenti Ankara şehridir.»

-Mustafa Kemal Atatürk

Kaynak:
Atam. gov. tr
Atatürk Araştırma Merkezi
ATATÜRK KÜLTÜR, DİL VE TARİH YÜKSEK KURUMU

[Ezgi]

Ankara'm
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.

[Mylife]

Kurtuluş Savaşı sonrası, İtilaf Devletleri'ne karşı verilen diplomasi mücadelesi, Kuvâ-yı Milliye ruhunu yansıtır.

[Thilda]

İsmet İnönü'nün belki de en önemli başarılarından biri. Atatürk'ümüzden sonra silik dursa da aslında diplomaside ondan eksik kalır yanı yok. Ülkemizi düşünüp bağımsızlığımızı korumak adına bu antlaşma kabul edilmeden masa başında çok kez toplantıları terk etmiştir. Terk etmesi sonucu iyi sonuçlar ortaya çıkmıştır.
Ayrıca bu antlaşma ülkemizin tapusu sayılmasına rağmen herhangi bir süre boyunca yürürlükte değildir. Türkiye Cumhuriyeti var oldukça bu antlaşma hüküm sürecektir. (Son iki cümlenin kaynağı: İlber Ortaylı.)

[neXus]

Paylaşım doğru zamanda doğru şekilde gelmiş çok teşekkürler.

Lozan Antlaşması, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşu ve bağımsızlığı açısından dönüm noktası niteliğinde bir başaridir. Kurtuluş Savaşı'nda kazanılan askeri zaferin siyasi bir zaferle taçlanması anlamına gelir.

Bazıları antlaşmayı bir zafer olarak görürken, bazıları eksiklikleri ve tavizleri nedeniyle eleştiriyor. Ancak, Türkiye Cumhuriyeti'nin varlıiğı ve bugünkü sınırları düşünüldüğünde, Lozan Antlaşmast'nın tarihi önemi ve Türkiye için kurucu bir belge olduğu gerçeği asla inkar edilemez.

Cansınız, hepinize selamlar 🙏

[aReL]

Lozan o dönemin koşulları göz önüne alındığında büyük bir başarıdır. Masada galip bir devlet olarak oturulmuş ve büyük tavizler verilmeden yeni bir devletin temelleri atılmıştır. Eleştirilecek noktalar elbette vardır ama bu antlaşmanın tarihsel bağlamda bir Kurtuluş Belgesi olduğunu unutmamak gerekir.