Dünya’dan 15 bin ışık yılı uzaklıktaki gizemli bir gökcismi, her 44 dakikada bir radyo dalgaları ve X-ışınları yayarak bilim insanlarını şaşkına çevirdi.

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

NASA’nın Chandra X-ışını teleskobu, bilinen kozmik cisimlerden oldukça farklı bir nesne olan ASKAP J1832-0911’in X-ışını ve radyo dalgaları yaydığını tespit etti. Dünya’dan yaklaşık 15 bin ışık yılı uzaklıktaki Samanyolu Galaksisi içinde yer alan bu gizemli gökcismi, 44 dakikalık düzenli aralıklarla, iki dakika boyunca hem radyo dalgaları hem de X-ışınları yayıyor.

Bu özellik, “uzun periyotlu geçici” (LPT) olarak tanımlanan nesneler arasında ilk kez hem yüksek enerjili X-ışını hem de düşük enerjili radyo dalgaları ile gözlemlenen bir durum.

Bilim insanları, LPT türü nesnelerin neden ve nasıl bu tür düzenli aralıklarla “açılıp kapandığını” henüz açıklayamıyor. Curtin Üniversitesi araştırmacısı ve ekibin lideri Zieng (Andy) Wang, “Bu nesne, daha önce gördüğümüz hiçbir şeye benzemiyor,” ifadelerini kullandı.

Dünya’ya Sinyaller Yollayan Gizemli Gökcismi Şans Eseri Keşfedildi

Araştırma ekibi, ilk olarak Avustralya’daki Wajarri bölgesinde bulunan ASKAP (Australian Square Kilometre Array Pathfinder) radyo teleskobuyla ASKAP J1832-0911’i keşfetti. Sonrasında Chandra teleskobu ile yapılan incelemeler, radyo dalgası yayılımının benzer bir periyotla X-ışını yayılımı ile eşleştiğini ortaya çıkardı.

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

Wang, “ASKAP J1832-0911’in X-ışını yaydığını keşfetmek samanlıkta iğne bulmaya benziyordu. ASKAP geniş bir gökyüzü alanını incelerken, Chandra yalnızca küçük bir bölgeyi gözlemliyor. Aynı alanın aynı anda gözlemlenmesi büyük bir şanstı,” dedi.

Bilim insanları, bu nesnenin büyük ihtimalle bir ölü yıldız olduğuna inanıyor. Ancak bunun manyetik alanı yüksek bir nötron yıldızı (magnetar) mı yoksa Güneş gibi yıldızların ölümlerinden sonra geride bıraktıkları beyaz cüce mi olduğu henüz net değil.

Wang, ellerindeki mevcut teorileri şu şekilde özetliyor:

“ASKAP J1832-0911 bir magnetar, yani güçlü manyetik alana sahip ölü bir yıldızın çekirdeği olabilir. Alternatif olarak, iki yıldızdan oluşan bir sistemde yüksek manyetizmalı bir beyaz cüce olabilir. Ancak bu teoriler bile gözlemlediğimiz durumu tam olarak açıklayamıyor. Bu keşif, yeni bir fizik türüne veya yeni yıldız evrimi modellerine işaret edebilir.”

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

Yeni Keşifler için Umut Işığı

Keşfin en önemli sonucu, diğer LPT türü cisimlerin de benzer şekilde X-ışını yayabileceği ihtimalini ortaya koyması olarak görülüyor.

Araştırma ekibinden, İspanya Uzay Bilimleri Enstitüsü (ICE-CSIC) ve Katalan Uzay Çalışmaları Enstitüsü (IEEC) araştırmacısı Nanda Rea, “Böyle bir nesnenin keşfi, daha pek çoğunun varlığına işaret ediyor,” açıklamasında bulundu.

Ekip, araştırmanın sonuçlarını 28 Mayıs 2025 tarihinde Nature dergisinde yayımladı.

Kaynak: [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]