Evrenin ilk anlarında oluşan mikroskobik girdapların, bugünkü galaksi yapılarının temelini atmış olabileceği öne sürüldü.

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

Evrenin büyük ölçekli yapısı, galaksilerin neden belirli desenler oluşturduğuna dair sorular yıllardır kozmologların ilgisini çekiyor. Şimdi ise yeni bir teori, bu devasa düzenin kökeninde evrenin doğumundan hemen sonra oluşmuş mikroskobik “kasırgaların” yatabileceğini öne sürüyor. Araştırmacılara göre türbülans benzeri oluşumlar, maddenin dağılımını şekillendirmiş olabilir.

Université Paris-Saclay’den teorik fizikçiler Philippe Brax ve Patrick Valageas tarafından yürütülen çalışmaya göre, evrenin görünmeyen bileşeni olan karanlık madde, bilinenin aksine tamamen durağan değil. Bu maddenin oldukça hafif parçacıklardan oluştuğu ve kuantum sıvısı benzeri davranışlar sergileyebileceği ileri sürüldü. Araştırmacılar, dönen karanlık madde bulutlarının zamanla “soliton” adı verilen kararlı yapılar oluşturduğunu belirtti. Bu yapılar tıpkı sıvı helyum gibi içinde düzenli mikroskobik girdaplar barındırabiliyor.

Bu girdaplar klasik anlamda suyun içinde oluşan girdaplara benzemiyor. Bunun yerine karanlık maddenin yoğunluğunun sıfıra indiği kuantum girdap çizgileri olarak tanımlanıyor. Simülasyonlarda, bu girdapların belirli bir düzende sıralandığı ve dönme hareketini taşıyan bir örgü oluşturduğu görüldü. Valageas, “Dönme hareketi düzgün bir rüzgâr gibi değil, mikroskobik kasırgalardan oluşan bir demet gibi” dedi.

Araştırmaya göre bu mikroskobik kasırgaların oluşturduğu desenler yalnızca galaksilerin merkezlerini değil, galaksiler arası büyük ölçekli yapıyı da etkileyebilir. Araştırmacılar bazı girdap çizgilerinin birden fazla karanlık madde halesini birbirine bağlayan kozmik ağlar boyunca uzanabileceğini düşünüyor.

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

Evrenin Yapısına Dair Yeni Bir Bakış: Mikroskobik Kasırgalar

Karanlık maddenin bu özgün davranışı galaksilerin neden belirli eksenlerde hizalandığına dair yeni ipuçları sunabilir. Özellikle “ultra hafif” karanlık madde parçacıkları bir araya geldiklerinde kendi içsel etkileşimleri sayesinde itici kuvvetler oluşturabiliyor. Bu kuvvetler de yerçekimiyle dengeye gelerek kompakt ama kararlı yapılar meydana getiriyor. Brax bu durumu “çekici yerçekimi kuvvetinin, parçacıkların kendi kendine uyguladığı itici etkiyle dengelenmesi” olarak tanımladı.

Bir diğer çalışmada ise aynı araştırmacılar karanlık maddenin neden olduğu kuantum düzeydeki salınımların, Casimir etkisi gibi kuantum kuvvetlere dahi etki edebileceğini gösterdi. Karanlık madde parçacıklarının kütlesi ile iki metal plaka arasındaki mesafe arasında doğrudan bir ilişki kurularak, bu etkinin kuantum sistemler üzerinde repulsif (itici) sonuçlar doğurabileceği ileri sürüldü.

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

Karanlık madde doğrudan gözlemlenemediğinden, bu tür teorik çalışmalar ve simülasyonlar, evrenin gizli yapı taşlarını anlamada önemli bir rol oynuyor. Mikroskobik girdapların oluşturduğu görünmeyen ağ, gelecekteki astronomik gözlemlerle daha net bir şekilde ortaya konabilir. Araştırmacılar bu yapılarla galaksiler arası kütle dağılımı arasındaki ilişkiyi ortaya koymak için çalışmalarını sürdürüyor.

Kaynak: [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]