Anakartınızın üzerindeki pil ne işe yarıyor?
Anakartınızın üzerindeki küçük pil, ne işe yarıyor? Bu pil biterse ne olur? Cevaplar yazımızda...

Laptop ve masaüstü bilgisayarların anakartının üzerinde bir pil bulunmaktadır. Bu küçük pil, laptop'unuzun standart pilinin aksine PC'nizin çalışmasında kullanılmaz. Aksine, pil PC'niz çalışmadığında devreye girer.

Anakartınızın üzerindeki pil, PC'nizin saati ve BIOS ayarlarını hafızada tutmak için kullanılır.

BIOS nedir?

Temel giriş/çıkış sistemi (BIOS), her bilgisayarda bulunur ancak yeni PC'lerde BIOS, yerini UEFI firmware'ine bıraktı. Bilgisayarınızı ilk açtığınızda BIOS açılır, PC'niz kendi bileşenlerini test eder. BIOS bu işlemlerin ardından denetimi genellikle sabit diskinizde bulunan boot yükleyicisine devreder. Boot yükleyicisi ise diskinizde yüklü bulunan işletim sistemini yüklemeye başlar.

Alt seviye sistem işleriyle ilgilenen BIOS'un arayüzüne açılışta bir klavye tuşuna dokunarak erişebilirsiniz. Windows 8 ile beraber gelen PC'lerde BIOS yerine UEFI kullanılıyor. Bu nedenle yeni PC'lerde BIOS'a Windows 8 içerisinden erişmeniz gerekiyor.

BIOS ayarları arasında CPU'nuzun çarpan ve FSB hızlarını ayarlamak, önyükleme sürücülerini seçmek, RAM'inizle ilgili ayarlar, donanımlarınızın ısı durumunu izleme gibi seçenekler bulunuyor.

CMOS nedir?

"Complimentary metal-oxide-semiconductor"ün ("tamamlayıcı metal oksit yarıiletken") kısaltılmışı olan CMOS, BIOS ayarlarını depolar. Pile ihtiyaç duyulmasının nedeni, CMOS RAM'daki verilerin PC'nizin gücünü kestiğinizde silinmesine engel olmaktır.

Modern PC'lerin çoğu artık CMOS RAM kullanmıyor. Bunun yerine geçici olmayan, ayarları kaydetmek için güce ihtiyaç duymayan bellekleri kullanıyor.

Anakartın neden pile ihtiyacı var?

Yeni bilgisayarlar BIOS ayarlarını uçucu olmayan belleklerde kaydediyorsa, anakartların üzerinde neden hala bir pil var? Bunun cevabı basit: Anakartlar hala Gerçek Zamanlı Saat'e (RTC) sahipler. Bu saat PC'niz kapalıyken ve açıkken, her zaman çalışmaktadır. PC'niz kapalıyken saat, gücünü bu pilden alır. Bu sayede PC'niz, onu her açtığınızda doğru bir saat ayarıyla açılır.

Pil bittiğinde ne olur?

Anakartınızın üzerindeki pil, anakartınızın üretim tarihinden itibaren 2 ile 10 sene arasında bitebilir. PC'niz her zaman açıksa, pilinizin ömrü daha uzun olacaktır.

Pil bittiğinde PC'nizi açarken "CMOD Battery Failure" veya "CMOS Checksum Error" gibi bir mesaj görürsünüz. Bazen "new CPU installed" gibi ilgisiz bir mesaj da ekrana gelebilir, bunun nedeni PC'nizin CPU'nuzu hatırlamıyor olmasıdır.

Yeni PC'lerde piliniz bitse bile PC'niz normal olarak açılabilir, ancak PC'yi kapattığınızda zamanı saymayı durdurabilir.

Pili değiştirme

Birçok anakart, hesap makinesi, saat ve diğer küçük elektronik cihazlarda kullanılan küçük CR2032 pillerini kullanmaktadır. Bu pili genellikle değiştirmeniz mümkündür. Bunu yapmadan önce PC'nizin kapalı olduğundan emin olmalısınız.