Çevrimdışı

Dört buçuk milyar yaşında olan gezegenimiz bizi şaşırtmaya devam ediyor. Yapılan yeni çalışmalarda Dünya’nın çekirdeğinden 2,5 milyar yıldır materyal sızdığı ortaya çıktı. Araştırmacılar ise sebebini henüz ortaya çıkaramadılar.

Yeni yapılan bir çalışmaya göre Dünya'nın kavurucu sıcaklıktaki çekirdeği yalnız değil ve diğer yeraltı katmanlarıyla karışmış durumda. Daha doğrusu, gezegenin en iç kısmı bünyesindeki bazı maddeleri diğer katmanlara sızdırıyor. Hatta bazen bu durum yeryüzüne de varabiliyor.

Araştırmacılar bu keşfin, onlarca yıldır devam eden “çekirdek ve mantonun herhangi bir materyal alışverişi yapıp yapmadığı” tartışmasına son vereceğini söylüyorlar.


Araştırmacıların The Conservation’da paylaştıkları yazı şu şekilde:

“Bulgularımız bazı çekirdek materyallerinin manto tabanına geçtiğini ve çekirdeğin bu materyali son 2.5 milyar yıldır sızdırdığını gösteriyor.”

Keşif, periyodik tablodaki 74. element olan “Tungsten (W)” metali ile mümkün olmuş. Tungsten, metalik demirle birlikte bulunma eğilimi gösteren bir element, yani bir sideforil element. Bu nedenle, demir ve nikelden meydana gelen yer çekirdeğinde çok fazla tungsten bulunması şaşırtıcı değil.

Tungsten aynı zamanda birden çok izotopa sahip. Mesela 108 nötrona sahip W-182 ve 110 nötrona sahip W-184. Araştırmacılar, çalışmalarını tasarlarken, bu izotopların çekirdeğin sızıntı yapıp yapmadığı sorusunu çözmelerine yardımcı olabileceğini fark ettiler.

Bir başka element olan Hafniyum (Hf) ise oksijenle kolayca birleşme eğilimi gösteren bir elementtir, yani bir litofil element. Dolayısıyla silikat zengini olan mantoda bolca bulunurlar. 8,9 milyon yıllık yarı ömrü ile hafniyumun radyoaktif izotopu Hf-182, W-182'ye dönüşüyor. Dolayısıyla araştırmacılar buradan, mantonun çekirdekten daha fazla W-182’ye sahip olduğu sonucunu çıkarıyorlar ve şu şekilde devam ediyorlar:

“Bu nedenle, çekirdek ve manto arasındaki kimyasal değişim, okyanus adası bazaltlarının W-182 / W-184 oranı alındığında tespit edilebilir.”

Ancak tungstenin sahip olduğu fark inanılmaz derecede küçük olurdu. Araştırmacılar böyle bir analizi Dünya’da beşten az sayıda laboratuvarın yapabileceğini söylüyorlar.


ALINTI