| |
|
14 Nisan 2009, 14:32
| #1 | |
| Çevrimdışı  IF Ticaret Sayısı: (0) | Evrenselcilik Mitosu ve Sosyal Bilimler Evrenselcilik Mitosu ve Sosyal Bilimler 1. Giriş Mantıksal tümel-tikel, genel-tekil ilişkisi, felsefede ve bilimde daha çok evrensel-tekil ilişkisi olarak anılır. Evrensel (genel)-tekil ilişkisi, mantık içinde kalındığı sürece, bir problem teşkil etmez. Fakat bu ilişkinin felsefi (epistemolojik) açıdan değerlendirilişi, felsefe tarihinin başlangıçlarından itibaren, karşımıza bir temel problem çıkarır. Bir genel kavram, aynı zamanda bir sınıf kavramı olarak, o sınıftaki tüm tekillere işaret eder, onları kaplamına alır. Aynı genel kavram, içlemsel olarak, o sınıftaki tüm tekillerde ortak olan yönleri yani nitelikleri belirtir. 2. Evrenselcilik-Tekilcilik Kutuplaşması Genel kavramlar, ancak bu mantıksal içlem-kaplam bağıntısı temelinde oluşturulabilir. Mantıksal açıdan kavram oluşturmanın tek ve geçerli şekli budur ve bu husus üzerinde bir tartışma yoktur. Fakat bir genel kavramı, özellikle bilimsel kavramları empirik yoldan oluşturmak, tam bir problemdir. Çünkü bir genel kavramı empirik yoldan oluşturmak için, tekillerde ortak olan yönleri tek tek tespit etmek ve bunları soyutlamayla bir araya toplayıp bir ortak nitelik olarak o sınıfın tüm tekilleri için geçerli kılmak gerekir. Oysa genel kavramı oluştururken ortak yönler nitelikler halinde tespit edilebilse bile, o sınıf içindeki her tekilin kendine ait özellikleri, özgüllükleri genel kavramda yer almaz. Bir genel kavram olarak “insanı, tüm tekil insanlarda ortak olan “düşünen”, “akıllı”, “iki gözlü”. vd. gibi niteliklere göre tanımlamak mümkündür; fakat her tekil insanın kendine ait özellikleri, Ayşe’nin sinirli, Ali’nin nevrotik, Chu’nun kör, John’un sağır, Wilhelm’ın altı parmaklı olması, vd. genel kavram olarak “insan” kavramının içleminde yer almaz. Kısacası, genel kavram, sadece ve ancak tekillerde ortak olan yönleri, nitelikleri ifadeye elveren kavramdır. Hiçbir genel kavram, tekili tekilliğiyle ifade etme imkanına sahip değildir. Felsefe tarihinde, özellikle epistemolojide en eski kutuplaşmalar dah biri tümel-tikel, evrensel (genel)-tekil ilişkisindeki bu açmazdan kaynaklanır. Platon, “genel”in ancak mantıksal yoldan tasarlanıp düşünülebileceğini, ona empirik yoldan ulaşılamayacağını belirtmiş, “genel”e, “evrensel”e bu bakımdan “rasyonel olarak düşünülmüş şey” anlamına gelen idea adını vermiştir. Buna karşılık sofistlerden geç Ortaçağın ve Yeniçağ’ın nominalistlerine kadar, “evrensel” diye bir şeyin sadece mantıksal alanda düşünülebileceği, fakat reel dünyada onun bir karşılığının olmadığı ileri sürülmüştür. Çünkü reel dünyada kalındığı sürece empirik yoldan bir” evrensel”e ulaşma ilnk5nı bulunamaz. Kısacası, hiçbir genel kavramın, hiçbir “evrensel”in reel dünyada empirik yoldan elde edilmiş bir karşılığı yoktur. “Evrensellik” mantıksal fakat irreeldir. Buna karşılık o, Batı düşüncesinde hep var olan veya ulaşılacak olan bir şey, bir tür erek olma niteliği de kazanmıştır. Bu yönleriyle “evrensellik”, daha sonra göstermeye çalışacağım gibi, Batı düşüncesi ne özgü bir miras olarak kalmıştır. Alıntı. | |
| |  |
| IRCForumlari.NET Reklamlar |
   |
 |
| Etiketler |
| bilimler, evrenselcilik, mitosu, sosyal, ve |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| |
Benzer Konular | ||||
| Konu | Konuyu Başlatan | Forum | Cevaplar | Son Mesaj |
| Evrenselcilik | PySSyCaT | Felsefe | 0 | 11 Kasım 2014 00:43 |
| LYS-4 Sosyal Bilimler Sınavı sona erdi | Violent | Haber Arşivi | 0 | 17 Haziran 2012 15:05 |
| 2012 YGS Sosyal Bilimler Soruları ve Cevap Anahtarı | Liaaa | YGS ve LYS'ye Hazırlık | 0 | 04 Nisan 2012 18:16 |
| Platon'un Mağara Mitosu | Afrodit | Felsefe | 0 | 03 Nisan 2011 12:14 |
Normal
