Yazılı Anlatım : Şart Yapıları
 

Şart Yapıları

Şart yapıları döngüler ve değişkenler ile birlikte programlamanın en temel yapılarıdır.Mutlaka bilinmelidir.Şart yapısı olmadan programlama yapmak imkansızdır.Şart yapıları bazı karşılaştırmalar yapmak için gereklidir.C programlama dilinde 2 türlü şart yapısı bulunmaktadır.Bunlar if-else şart yapısı ve switch-case şart yapısıdır.

If-else şart yapısı:

İf-else şart yapıları bazı kontroller yaparak böyle ise bunu değilse şunu yap şeklinde işleyen şart yapılarıdır.Örneğin bir sayının tek mi yoksa çift mi olduğu şart yapıları ile belirlenir.Bu örnek üzerinden gidersek şart yapılarını daha kolay kavrayabiliriz.

C programlama dilinde if-else bloğunun söz dizimi yapısı aşağıda belirtildiği gibidir.if yazıldıktan sonra açılan parantez içerisine kontrol edilmesi istenen şart yazılır.Eğer şart doğru ise if bloğunun kodları çalışır.Eğer şart doğru değilse her halükarda else bloğunun içerisindeki kodlar çalışır.Burda dikkat edilmesi gereken nokta else bloğu herhangi bir şarta bağlı değildir.Eğer if’in şartı yanlışsa ne olursa olsun else bloğu çalışacaktır.Ancak if şartı doğru ise else bloğu çalışmaz.Ayrıca bir if şart yapısında else bloğu bulunmak zorunda değildir.Sadece if ile de şart yapısı oluşturulabilir.


Matematikte bir sayının 2’ye bölümünden kalan 0 ise o sayı çift,kalan 1 ise o sayı tektir.Bu basit kural aracılığıyla girilen sayının tek ya da çift olduğu if-else yapısı sayesinde belirlenir.Bu kontrolü yapan if-else bloğu aşağıdaki gibi olmalıdır.

Bu kod bloğu eğer sayının 2’ye bölümünden kalan 0 ise ekrana “Sayi çifttir” değilse “Sayi tektir” yazdıracaktır.Eğer bir sayı çift değilse tek olacağından sayının çift olup olmadığının kontrol edilmesi yeterlidir.

Eğer birden fazla şart kontrol edilecekse if bloğu aşağıdaki şekilde yazılabilir.Bu kod bloğunda birinci şart doğru değilse diğer şartlar sırasıyla kontrol edilir.Doğru bir şart bulunduğunda o blokdaki komutlar uygulanır ve diğer şartlar çalışmaz.

Switch-case şart yapısı:

Switch-case şart yapısı C programlama dilindeki ikinci ve son şart yapısıdır.Aslında if-else şart yapısı kullanılarak da switch-case ile gerçekleştirilecek her türlü yapı kurulabilir ancak bu oldukça karışık ve uzun olacaktır.
Switch-case şart yapısının genel söz dizimi aşağıda belirtildiği gibidir:

Bu yapı şu şekilde işler:Öncelikle switch kısmından sonraki parantezler arasına karşılaştırılacak değer girilir(Bu değer bir sayı olarak ya da bir değişken olarak da aktarılabilir).Daha sonra switch yapısı bu değeri case değerleri ile karşılaştırır.Karşılaştırma doğru ise o case bloğu çalışır değilse bir sonraki case bloğu kontrol edilir.

Burada önemli olan bir nokta,kodlama yapılırken caseden sonra bir boşluk bırakılmalıdır ve karşılaştırma yapılacak değer yazıldıktan sonra : noktalama işareti konulmalıdır.Ardından komutlar sıralanır.Eğer komutlardan sonra break; ifadesi yerleştirilmezse switch-case yapısı break; komutunu okuyuncaya kadar çalışır.Yukarıdaki blokda case deger: kısmında break; ifadesi bulunmadığından eğer bu case değeri doğru ise bir sonraki case değeri doğru olmasa bile çalışacaktır.Buda programlama hatalarına yol açar.

Dikkat edilirse case bloklarından sonra default: adlı bir blok görülmektedir.Bu blok eğer hiç bir case bloğu çalışmazsa başlangıç değeri olarak çalışır.Eğer herhangi bir case bloğu çalışırsa default bloğu çalışmaz.
Örnek bir switch-case yapısı aşağıdaki şekildedir: