Çocukların sağlık hakları ile ilgili olarak ebeveynlere düşen sorumluluklar var mı? - IRCForumları - IRC ve mIRC Kullanıcılarının Buluşma Noktası

Ecrin · 17 Ağustos 2011, 12:58

Çocukların sağlık hakları ile ilgili olarak ebeveynlere düşen sorumluluklar var mı?

Bu sorunun tartışmasız yanıtı "evet, çocukların sağlık hakları ile ilgili olarak ebeveynlere düşen sorumluluklar vardır" şeklinde olmalıdır.

Bu sorumluluklar evrensel bir sözleşme olan "Çocuk Hakları Sözleşmesi (ÇHS)"nde de ayrıntılı olarak belirtilmiştir. Aşağıda yer alan yazıda ebeveynlere düşen bu sorumlulukların bazıları üzerinde durulmuştur.

Çocuk tanımı, ÇHS’de belirtildiği üzere 18 yaşının altındaki herkesi kapsar. ÇHS’e göre çocuklar bazı haklara sahiptir ve bu haklara ulaşmasını sağlamak ebeveynlere ve taraf devlete düşer. Bu konuyu içeren madde şöyle der;

"Madde 18 1. Taraf Devletler, çocuğun yetiştirilmesinde ve gelişmesinin sağlanmasında ana-babanın birlikte sorumluluk taşıdıkları ilkesinin tanınması için her türlü çabayı gösterirler. Çocuğun yetiştirilmesi ve geliştirilmesi sorumluluğu ilk önce ana-babaya ya da durum gerektiriyorsa yasal vasilere düşer. Bu kişiler herşeyden önce çocuğun yüksek yararını göz önünde tutarak hareket ederler.

2. Bu Sözleşmede belirtilen hakların güvence altına alınması ve geliştirilmesi için Taraf Devletler, çocuğun yetiştirilmesi konusundaki sorumluluklarını kullanmada ana-baba ve yasal vasilerin durumlarına uygun yardım yapar ve çocukların bakımı ile görevli kuruluşların, faaliyetlerin ve hizmetlerin gelişmesini sağlarlar.

3. Taraf Devletler, çalışan ana-babanın, çocuk bakım hizmet ve tesislerinden, çocuklarının da bu hizmet ve tesislerden yararlanma hakkını sağlamak için uygun olan her türlü önlemi alırlar.
Ebeveynlerin ve taraf devletlerin sağlamakla yükümlü olduğu hakların başlıcaları arasında çocukların "sağlık hakkı" yer almaktadır. "Eğitim", "adelet" vb. haklar diğer temel haklar arasındadır.

"Sağlıklı yaşam hakkı" ÇHS’nin 24. maddesinde ifade edilmektedir. Bu maddeye göre devlet ve aile çocuğunun sağlıklı bir yaşam sürmesini sağlamakla yükümlüdür:

1. Taraf Devletler, çocuğun olabilecek en iyi sağlık düzeyine kavuşma, tıbbi bakım ve rehabilitasyon hizmetlerini veren kuruluşlardan yararlanma hakkını tanırlar. Taraf Devletler, hiçbir çocuğun bu tür tıbbi bakım hizmetlerinden yararlanma hakkından yoksun bırakılmamasını güvence altına almak için çaba gösterirler.

2. Taraf Devletler, bu hakkın tam olarak uygulanmasını takip ederler ve özellikle:

a) Bebek ve çocuk ölüm oranlarının düşürülmesi;

b) Bütün çocuklara gerekli tıbbi yardımın ve tıbbi bakımın; temel sağlık hizmetlerinin geliştirilmesine önem verilerek sağlanması;

c) Temel sağlık hizmetleri çerçevesinde ve başka olanakların yanısıra, kolayca bulunabilen tekniklerin kullanılması ve besleyici yiyecekler ve temiz içme suyu sağlanması yoluyla ve çevre kirlenmesinin tehlike ve zararlarını gözönüne alarak, hastalık ve yetersiz beslenmeye karşı mücadele edilmesi:

d) Anneye doğum öncesi ve sonrası uygun bakımın sağlanması;

e) Bütün toplum kesimlerinin özellikle ana-babalar ve çocukların, çocuk sağlığı ve beslenmesi, anne sütü ile beslenmenin yararları, toplum ve çevre sağlığı ve kazaların önlenmesi konusunda temel bilgileri elde etmeleri ve bu bilgileri kullanmalarına yardımcı olunması;

f) Koruyucu sağlık bakımlarının, ana-babaya rehberliğini, aile planlanması eğitimi ve hizmetlerinin geliştirilmesi; amaçlarıyla uygun önlemleri alırlar.

3. Taraf Devletler, çocukların sağlığı için zararlı geleneksel uygulamaların kaldırılması amacıyla uygun ve etkili her türlü önlemi alırlar.

4. Taraf Devletler, bu maddede tanınan hakkın tam olarak gerçekleştirilmesini tedricen sağlamak amacıyla uluslararası işbirliğinin geliştirilmesi ve teşviki konusunda karşılıklı olarak söz verirler. Bu konuda gelişmekte olan ülkelerin gereksinimleri özellikle gözönünde tutulur.

Yazının başında da belirtildiği gibi ebeveynler çocuklarının sağlıklarının korunmasından ve geliştirilmesinden sorumludurlar ve üzerlerine düşeni yapmalıdırlar.

Bu süreç hamilelik sürecinde; hatta gebeliğin planlama aşamasında başlamalıdır.

Ebeveynlere düşen temel sorumluluk örnekleri arasında çocuğun aşıları ihmal edilmemesi, bebeğin/çocuğun büyüdüğü ve geliştiği ortamın yeterince temiz ve güvenli olması, bebeğin/çocuğun yeterli ve dengeli beslenmesine dikkat edilmesi, sağlık kontrollerinin düzenli aralıklarla yapılması yer almaktadır. Bu örnekler çoğaltılabilir.

Yukarıda belirtilenlerin yanısıra ebeveynlerin çocukların sağlıklı yaşam davranışlarını kazanmaları konusunda iyi birer rol modeli olma sorumlulukları da bulunmaktadır.

Sağlıklı yaşam davranışları denildiğinde ise sigara içmemek, düzenli fizik aktivite yapmak, yeterli ve dengeli beslenmek, stresten uzak bir yaşam sürmek, düzenli ve yeterli uyku uyumak, güvenli bir cinsel ilişki, alkol ve madde bağımlılığı sorunlarından uzak olmak gibi temel davranışlar akla gelmelidir.

Sonuç olarak ebeveynler; çocuklarının doğum öncesi dönemlerinden başlayan ve onların bireysel sorumluluklarını alıncaya dek geçen uzun ve zorlu bir süreçte çok önemli sorumluluklar üstlenmektedirler.

Bu sorumlulukların yerine getirilmesi uluslararası sözleşmelerde de yer almıştır.

Temel yaklaşım bu belirlenmiş olan sorumlulukların toplumda yaşayan bireyler tarafından içselleştirilmesi olmalıdır

Yararlanılan temel kaynak:
1. Çocuk Haklarına Dair Sözleşme. 27 Ocak 1995 tarihli ve 22184 sayılı Resmi Gazete.

Necati Enver, Dilek Aslan
Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi
Dahili Tıp Bilimleri / Halk Sağlığı

Benzer Konular
Konu	Konuyu Başlatan	Forum	Cevaplar	Son Mesaj
2 Yaş – 9 Yaş Çocukların Ev içinde Alabilecekleri Sorumluluklar	Ecrin	Aile Evlilik ve Çocuklar	0	27 Eylül 2014 18:54
Hasta Hakları Derken Sağlık Personel Hakları İhmal Ediliyor	System	Sağlık Köşesi	0	14 Eylül 2011 11:38

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)

5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu gereğince sitemizde telif hakkı bulunan mp3,video v.b. eserlerin paylaşımı yasaktır. Yasal işlem olması halinde paylaşan kişi yada kişilerin bilgileri gerekli kuruma verilecektir.