Çevrimdışı

Grip aşısı ne zaman yapılır? Ocak ayında grip aşısı yapılmaz mı?

Ocak ayında veya Kasım’dan sonra grip aşısı yapılmaz diye bir şey olamaz. Grip aşısı yaklaşık eylül ayı başında piyasaya çıkar. O tarihlerde grip aşısı yapılırsa aşının tutma olasılığı doğal olarak daha fazla olacaktır. Ama ocak ayına kadar 3 kez grip geçiren bir kişiye aşı yapılırsa elbette etkisi daha az olacaktır. Ancak aşı hiç yapılmaz veya hiç tutmaz diye bir şey olamaz. Çünkü aşıya yanıtta rol oynayan bağışıklı hücreleri aylardan ocak mı şubat mı ayırt edemez.

Emziriyorum ama gribim, sütle grip bulaşır mı?

Grip sadece solunum yolu ile bulaşan bir hastalıktır. Emzirmeden önce ellerinizi yıkar ve mümkünse emzirme sırasında maske takarsanız bebeğinize solunum yolu ile enfeksiyon bulaşması riski azalmış olur. Üstelik biliyorsunuz ki anne sütünün hastalıklardan koruyucu özelliği vardır ve emzirmeniz daha da önem kazanır.

Havuz kloru astımlı çocuğum için sakıncalı mı?

Havuzlardaki klorlu suyun ve klor dışı buharlaşabilen koruyucu gazların astımlı kişilerin akciğerleri için tehlikeli olabileceği konusunda riskler olduğu teorik olarak doğrudur. Ancak astımla ilgili bir kongrede biz de konunun uzmanı öğretim üyelerine bunu sorduk ve şu yanıtı aldık: “Açık havuzlarda bu gazlar uçtuğu için risk yoktur ama kapalı havuzlarda havuzun bulunduğu kapalı ortama girildiği andan itibaren risk başlar, havuza girmek şart değildir. Ancak çocukta ani tıkanma, öksürük nöbeti olmuyorsa tehlike yok demektir diyebiliriz. Üstelik böyle teorik bir riski yıllardır bilmemize rağmen bir kere olsun görmedik. Yanlarında bronş açıcı inhaler tipi ilaçları bulundursunlar yeter”

Kaka ve idrar kontrolüne alıştırmak için yaz ayları neden tercih edilir?
Aslında çocukların kaka veya idrarını tutma konusunda eğitimleri her zaman yapılabilir. “Poposu açıkta kaldığı için üşümesin, yazın eğitime başlayalım” dendiğinde evlerinin soba ile ısıtıldığını düşünürsünüz değil mi? Aslında bence asıl sorun üşümeden ziyade kirlenmesi olası koltuk örtüsü, halı vs’ nin kışın kirlendiğinde yıkandıktan sonra kurutulmasının zor olmasıdır.

Suçiçeği geçiren kişi banyo yapabilir mi?

Aslınca cilt temizliğinin sağlanması ve döküntüler üzerine bakteriyel enfeksiyonun eklenmemesi için özellikle antiseptik veya antibiyotik özellikli sabunlarla ılık banyo önerilmektedir ama bu tür sabunların bulunması zorluğu, suların pis olması ihtimali vs nedeni ile hastalığın ilk günlerinde banyodan sakınmak gerektiğini düşünüyoruz.

Ateş sırasında iğne yapılmaz mı?

Ailelerden çok defa ateşli hastalıklar ve ateş sırasında iğne yapılmaması gerektiğine dair yanlış bilgiler aldık. Tıbben bizim bildiğimiz böyle bir şey yok. Ateşli hastaya ne tür iğneler yapılabilir? İğne denince akla aşı, antibiyotik veya ateş düşürücü geliyor. Yüksek ateşli çocuğa zaten aşı yapılması çok zorunlu değilse önermiyoruz (Bakınız “Aşılar Hakkında Yanlış Bilinenler”). Çocukluk çağında ateş düşürücü olarak enjeksiyonla kullanılabilecek ilaç çeşidi ise neredeyse tektir ve ZATEN AMACI ATEŞ DÜŞÜRMEKTİR. Antibiyotik enjeksiyonuna gelince, antibiyotikler zaten hastalığın tedavisinde kullanılır ve ateşliyken antibiyotik enjeksiyonu yapılması sakıncalı olamaz.
12.Diş çıkması sırasında ishal olunur mu?
Dişler çıkarken aşırı salya salgısı olur. Bu salyanın bir kısmı dışarı akarken dışarı akandan çok daha fazlası yutulmakta ve dışkı akışkanlığı artmaktadır. İşte diş çıkması sırasında olan sadece bu dışkıdaki cıvıklaşmadır. Gerçek barsak enfeksiyonu şeklinde ishal beklenmemelidir.

İştah şurubu nedir?

Aslında iştah şurubu diye bir şey yoktur! İştahsız çocuk bahsinde de okuyacağınız gibi iştahsızlık ve isteksizlik genelde ya ailelerin davranış hatalarından kaynaklanmakta yada gerçek bazı hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Her iki durumda da var olan iştahsızlığın bir şurupla ortadan düzeleceğini düşünmek mantıksızdır. Maalesef piyasadaki birçok vitamin çocuk doktoru çoğu meslektaşımız tarafından “iştah şurubu” olarak reçete edilmektedir (Lütfen bunu alışkanlık edinmiş meslektaşlarımız alınmasın; bizler hekimlik onuruna saygılı davranan meslektaşlarımızı bu sınıflama dışında tutmak istiyoruz). Gerçekten iştahsız olan ve Psikososyal davranış sorunu olan çocukların tedavisinde bazı psikiyatristler ve beslenme uzmanları iştah açıcı yan etkisi olan bazı ilaçların kullanılabileceğini söylemektedir ama bunlar oldukça sınırlı sayıda vakalardır ve doktora danışmadan kullanılmamalıdır.

Kortizon tehlikeli midir?

Kortizon insan vücudunda da böbrek üstü hormon bezleri tarafından da günde 20 miligram (20000 mikrogram) üretilen ve aslında yaşam için çok zorunlu bir hormondur. İlaç olarak kortizon ve türevi maddelerin kullanılması da gerekebilmektedir. Örneğin egzama tedavisinde kullanılan deri ilaçlarının çoğunda, astım tedavisinde kullanılan birçok inhaler tipi ilaçta da kortizon türevi maddeler vardır. Ancak bunların dozu insan vücuduna zarar veremeyecek kadar düşük olup sadece uygulama alanında etki (ve bazen de uygulama alanında yan etki) gösterirler. İç organlara zarar vermesi, yüksek dozda saf kortizonda görülen iştah açma ve kilo alma ve vücutta şişme yan etkileri GÖRÜLMESİ MÜMKÜN DEĞİLDİR. Ayrıca bazı böbrek hastalıklarında, romatizmal hastalıklarda ve lösemi tedavisinde yüksek doz kortizonun tedavi amacı ile kullanılması gerekebilmektedir. Sadece bu durumlarda kortizonun kilo alma, kıllanma, midede asit artışına bağlı ülser, kemik erimesi, yüksek tansiyon gibi yan etkileri olabilir.

Günde 3 kez alınması gereken ilaçlar sabah öğlen akşam mı alınmalıdır?

Hayır! Günde 24 saat bulunduğunu düşünürseniz, 24/3= 8 saatte 1 alınmalıdırlar. Yani sabah 8-9’da ilk doz öğlen 1–2 gibi ikinci doz alındığında görüldüğü gibi ilaç araları en fazla 6 saat olmaktadır. Bundan dolayı ilaç biraz sık kullanılmış olur ve doz aşımına bağlı yan etki bile görülebilir. Son doz 21.00 – 22.00 civarı alınmış olsa, gece 22.00 ile sabah 8 arasında vücutta ilaç çok az kalacaktır. Bu kez de sabaha karşı vücut ilaçsız kalır.

Neden bazı çocuklar uykuda aşırı terler?

Uykunun 4 fazı vardır. İlk faz uykuya dalış, ikinci faz derin uykuya geçiş fazıdır. Derin uykuya geçilirken, tüm metabolik faaliyetler, kalp ve solunum hızı azalır, kan basıncı düşer, vücut sıcaklığı da azalır. Vücut sıcaklığının azalması için terleme ile su buharlaşması suretiyle ısı kaybı sağlanmalıdır. İşte bu aşamada sıcaklık azalması için gerekli olan su buharlaşması bazı çocuklarda aşırı olur. Tıbben bir önemi yoktur. Oda sıcaklığının terleme sonrasında çocukta üşümeye neden olmayacak derecede tutulması yeterlidir.

Kabakulak testislere sıçrarsa kısır mı bırakır?

Kabakulağın komplikasyonları arasında testi iltihabı (orşit) da vardır. Orşit sırasında testis kızarır şişer ve son derece ağrılı olur. Ancak çocukluk çağında testi kılıfı esnek olduğu için testis şişerken kılıfı da yeteri kadar esner ve testis dokusunda tahribat çok az olur ve dolayısı ile kısırlık olması beklenmez. Oysa erişkin erkeklerin testis kılıfları esneklik özelliğini yitirmiş ve bağ dokusu sertleşmiştir. Bundan dolayı kabakulak erişkin erkeklerde testisleri etkilerse kısırlıkla sonuçlanabilir.

Kabakulak tek taraflı olursa daha sonra diğer tarafa da olur mu? Kabakulak iki kere geçirilir mi?

Hayır. Kabakulak tükürük bezlerinin viral bir iltihabı olup tek taraflı da geçirilebilir. Kabakulak sırasında tükürük bezleri farklı derecelerde etkilenip bir tükürük bezi diğerinden çok daha fazla şiştiği için tek taraflıymış gibi de görülebilir. Ancak kabakulak kalıcı bağışıklık bıraktığı için ikinci bir defa geçirilmesi mümkün değildir. Ancak tükürük bezlerinin kabakulak dışı başka viral veya bakteriyel enfeksiyonları da geçirilebilir. Bu da kabakulak ile karıştırıldığı için yanlış tanılar söz konusu olabilir.

Çocuğumun kulak akıntısı (kiri) çok fazla? Bir sakıncası var mı?

Bu sorunun cevabını KBB uzmanı Dr. Mert Bilgili veriyor.
Dış kulak yolunun 1/3’ünü örten deri aslında yüzümüzü örten derinin kulak içindeki devamıdır. Ancak bu deride yüz derisinden farklı olarak aşısı yağ bezi vardır. Bu salgı (biz serümen diyoruz) yoğun, yapışkan ve antibiyotik özelliğe sahip olup dış etkenlerden kulağı korur. Normal şartlarda banyo sonralarında akışkanlığı artarak dış kulak yolu ağzına kadar gelir ve pamuklu çubuk ile görünen kısmı temizlenebilir. Görünmeyen içteki kısma bir şey sokulmamalıdır. Bazen bu salgı koyulaşır ve dışarı akamayıp zamanla dış kulak yolunda ve hatta kulak zarı önünde birikip bir tıkaç oluşturur (Bu tıkaca da buşon diyoruz). Buşon görülen çocukların kulak yollarına özellikle banyo günlerinde sık sık gliserin damlatılıp buşon yumuşatılmalı ve banyoda su ile ıslanınca akmasına sağlanmalıdır. Akmayan buşonları bir KBB uzmanı tarafından temizlenmesi gerekebilir.


Bıldırcın yumurtasının astım tedavisindeki yeri nedir?

Astım tedavisinde bıldırcın yumurtasının hiçbir yeri yoktur. Marketleri zengin etmekten başka bir yeri olamaz!

ASO romatizma testi midir?

ASO streptokok bakterisinin streptolizin-O adlı bir yüzey antijenine karşı vücut tarafından yapılan bir antikordur (Anti Streptolizin O). Sadece streptokok enfeksiyonu geçirildiğinin kanıtıdır. Yani eklem romatizması olunmasa da streptokok enfeksiyonu ASO’nun yükselmesine neden olabilir. Maalesef bazı meslektaşlarımız hâlâ sadece ASO yüksekliğine bakarak (bacak ağrısı olan çocuklarda eklem iltihabı bulgusu olan şişlik, kızarıklık, basamama ve eklemi oynatamama olmamasına karşın) eklem romatizması tanısı koymaktadır.

Göze çay banyosu yapılabilir mi? Ne zaman yapılır?

Bu sorunun cevabını Göz Hastalıkları uzmanı Op. Dr. Fatma UZUNOĞLU veriyor
Günümüzde antibiyotikli göz damlalarına ulaşmak çok kolay olduğu için göz iltihabında çay banyosunun tedavide yeri yoktur. Kalıntıları kaynamış soğumuş su veya göz banyosu amaçlı solüsyonlar veya serum fızyolojikle temizlemeniz yeterlidir.

Dinlendirici gözlük nedir?

Bu sorunun cevabını Göz Hastalıkları uzmanı Op. Dr. Fatma UZUNOĞLU veriyor
Gözlük sadece iyi görmek için takılır. Şaşılığı veya görme tembelliği olan çocukta net görmeyi sağladığı için tedavi edicidir. Ancak göz numaralarının artışı (miyoplarda) veya azalışı (hipermetroplarda) gözün ön - arka çapının büyümesi ile orantılı olduğundan gözlük takmak göz numaralarını büyütmez veya azaltmaz veya tembelliğe neden olmaz. Gözlük ile baş ağrısı yorgunluk ve iyi görememe şikayetleri tedavi edilir.Sadece bu, gözü dinlendirmeye yeter. Bundan dolayı dinlendirici gözlük tabiri kullanımı alışkanlık olmuştur.

Yenidoğanın bebeğimin eli ayağı o kadar eldivene rağmen neden buz gibi?

Yenidoğan bebeklerde ısı düzenlemesini sağlayacak deriye yakın duran yüzeysel kılcal damarlar tam olgunlaşmadığı, yüzeysel kan dolaşımı zayıf olduğu için genelde uçlar soğuktur. Ayrıca otonom sinir sistemi de (sempatik ve parasempatik sinir sistemlerinden oluşan ve kalp hızı, solunum hızı, vücut sıcaklığı gibi istem dışı otomatik işleri halleden sistemdir) henüz tam olgunlaşmamıştır. Bundan dolayı uç kısımlar tam anlamıyla ısınamaz. Bu, bebeğin üşüdüğü anlamına gelmemelidir.

Mikrodalga fırınlar zararlı mıdır?

Hayatımızı kolaylaştıran birçok teknolojik yeniliğin bir bedeli olmaktadır. Otomobiller de bir yandan yaşamımızda neredeyse zorunlu hale gelirken bir yandan da kazalar ve çevre kirliliğinde artış ile bunun bedelini ödüyoruz. Kullandığımız birçok cihazda mikrodalga ışınım vardır ve bu ışınımın da bazı zararları olabileceğini unutmamak gerekir. Mikrodalga elektromanyetik bir ışınımdır. Tüm elektrikli araçlar örneğin motorlar, elektrikli ısıtıcılar mikrodalga ışınım yayarlar. Elektromanyetik spektrumun televizyon frekansları ile radyo frekansları arasında yer alır. Mikrodalga fırınlarının frekansları 950 Megahertz ile 2450 Megahertz arasındadır. Mikrodalga fırın çalışması sırasında yayılan ışınımdan korunmak için mümkün olduğunca uzakta durun. Ancak mikrodalga fırında pişen gıdanın zararlı olmadığını da bilin. Elektromanyetik kirlilik konusunda Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyofizik Anabilim Dalı BaşkanıSayın Prof. Dr. Nesrin Seyhan’ın yazısını da dikkatle okuyun.

Antibiyotikler ve ateş düşürücüler kızamık dökmeye engel midir?

Kızamık, kızamıkçık ve suçiçeği gibi virüslerle oluşturulan bulaşıcı çocuk hastalıklarının seyrine antibiyotikler veya ateş düşürücüler ile engel olmak olanaksızdır. Ateş düşürücü hastalığın dökmesine engel olmaz. Bazen hâlâ dökmesine engel olmamak için ateş düşürücü verilmeyen ve İstanbul’un göbeğinde kızamık nedeniyle ateşli havale geçiren çocuklarımız olmaktadır. Lütfen çevrenizi uyarınız.

Yürüteç kullanmak zararlı mıdır?

Önce yarar - zarar dengesi konusunda açıklamalar yapalım sonra birlikte karar verelim. Yürüteç bebeğin doğal yürüme dönemleri sırasında (refleksler dönemi, tam basamadığı çökme dönemi, tekrar ayakları üzerine bastığı istemli ayağa kalkma dönemi ve sıralama - yürüme dönemleri) duraklamaya ve kesintiye neden olur. Bebek yürüteçte aslında yürümez, ayakları ile iteleme yapar. Bacak boyu kısa geldiği için parmak ucuna basar ve bu alışkanlığa neden olabilir. Kısıtlı bir mekânda kaldığı için de psikolojik gelişimini olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Kaşla göz arasında masa örtülerini tutup çekerek masa üzerindeki ağır cisimleri üzerine düşürür veya akla gelmedik binbir türlü tehlikeye maruz kalabilir. Yine vücudu daha yerçekimine karşı dik durmaya hazırlıklı olmadığından yığılarak duracağı için kifoz ya da skolyoz gibi omurga eğriliklerine neden olabilir.

Aspirin çocuklarda neden artık öcü oldu?

Aspirin hepimizin en çok bildiği ağrı kesicilerin başında gelir. Keşfinden bu yana 100 yıldan fazla zaman geçmiş olmasına rağmen her gün yeni bir özelliği hakkında yazıları gazetelerin sağlık köşelerinde okuyoruz. Ama birçoğumuzun çocuk doktoru ateşli hastalıklar sırasında özellikle gribal enfeksiyonlarda aspirin kullanımından kaçınmamızı istiyor. Pekiyi bunun nedeni nedir?
Aspirin “antiinflamatuar” denen bir ilaç grubunun ilk üyesidir. Vücutta siklooksijenaz adlı bir enzimi durdurarak enflamasyon denen (romatizmadaki gibi) mikropsuz iltihapların önünü keser. İbuprofen (örneğin Dolven ve İbufen), naproksen (Apranax gibi) de bu gruptan olup aspirinin yakın akrabalarıdır. Aspirin çocukluk çağında artık sadece kalp ve eklem romatizması (ARA) ile Kawasaki hastalığı denen bir hastalıkta hekim önerisi ile kullanılmaktadır.
Fakat ibuprofenden farklı olarak aspirin çocuk hastalıklarında önerilmemektedir çünkü Reye sendromu denen bir tabloya neden olabildiği gösterilmiştir. Özellikle suçiçeği ve gribal enfeksiyonlarda aspirin kullanıldığı taktirde Reye sendromu görülmesi olasılığı son drece artmaktadır. Bebe aspirini olarak bilinen aspirinin adı bebeklerde kullanılmasından ziyade dozunun düşük olmasından kaynaklanır. Bebe aspirini daha çok damar sertliği olan erişkinlerde kullanılır. Çocuklarda bebe aspirini kullanılması Reye sendromu riskini azaltmaz!
Reye sendromu nedir? Karaciğerde yağlanma ve karaciğer yetmezliği ile beyin hasarının bir arada görüldüğü bir hastalıktır. İlk kez 1970’lerin ortalarında gribal enfeksiyon ve suçiçeği salgınlarında bu hastalıklarla ilişkili olarak tanımlanmıştır. Belirtileri komaya kadar değişen şuur bozuklukları, havaleler ile sarılık ve kan tahlillerinde karaciğer testlerinde bozulmalardır. Tedavisi tam teşekküllü hastanelerde ve yoğun bakımda yapılmalıdır. En iyi merkezlerde bile ölüm olasılığı -40 civarındadır.

PİYASADAKİ KAVANOZ MAMALARINA NE KADAR GÜVENEBİLİRİM? KATKI MADDESİ YOK MUDUR? DOĞAL SEBZE VE MEYVE YEDİRMEK DAHA SAĞLIKLI OLMAZ MI?

Kavanoz mamalarında katkı maddesi MALESEF YOKTUR. Piyasadaki kavanoz mamalaının özellikle BİO ibaresi olanlar son derece sağlıklı şartlarda ekolojik yöntemlerle üretilmekte olup içlerinde katkı maddesi ve hormon bulunması olanaksızdır. Ve yine MALESEF PAZARDAN ALDIĞINIZ ÜRÜNLERİN ÇOĞU HORMONLU VE TARIM İLAÇLI OLUP KAVANOZ MAMALARI İLE KARŞILAŞTIRILAMAZ. Çünkü bir insan yavrusu hayatı boyunca ekolojik kavanoz mamaları ile beslenemeyecektir. Oysa pazarda da keşke ekolojik (organik) ürünler satılsa, biz de tarım ürünleri zengin olan bir ülkenin vatandaşları olarak gerçekten doğal beslenebilsek...

Erkek bebeklerin sünnet derisini sıyırıp içini temizlemek gerekir mi?

Çocuk Cerrahınız Fatih Akova yanıtlıyor: Hayır
Normal şartlarda sunnet derisinin temizliğine gerek yoktur.
çunku sunnet derisi geriye çekilirken ciltte oluşabilecek çatlaklar bizim balanit dediğimiz sunnet derisi enfeksiyonuna sebep olabilir. Bu sebepten mumkun olduğu kadar bu tip geriye çekme ve temizlemeğe çalişmaktan kaçinilmalidir.