[PySSyCaT]

Çocuklarda Porsiyon Kontrolü Nasıl Olmalı?

Obezite, son yıllarda tüm dünyada ve ülkemizde artış gösteren bir problem olarak karşımıza çıkıyor.


Özellikle çocukluk çağı obezitesi ve buna bağlı gelişen diyabet, hipertansiyon, organ yağlanmaları bu problemin en ciddi yanı. Fit Yaşam ve Danışmanlık’tan Dyt. Figen Fişekçi Üvez, çocukların kilo alma nedenlerini ve porsiyonlarını düzenlerken nelere dikkat edilmesi gerektiğini açıkladı.

Çocukların kilo alma nedenleri;

1. Bilgisayar çağı çocukları yani hareketsiz çocuklar.
2. Ailede, şişmanlık problemi olması
3. Ebeveynlerin yanlış beslenme alışkanlıklarına sahip olması.
4. Okul çağı çocukları için kantinlerin sağlıksız besinlerle dolu olması.
5. Kahvaltı yapmama ve az öğün yapma, öğün atlama.
6. Hızlı yemek yeme.
7. Hormonal nedenler.
8. Çocukların yeter ki karnı doysun diye sadece sevdiği yiyeceklerle beslenmesine müsaade eden anne-babalar.
9. Marketlerde aşırı yağlı, tuzlu veya şekerli yani kalorisi yüksek-besin değeri düşük, çocuklara göre albenisi yüksek ambalajlı abur- cubur yiyecek- içeceklerin artması ve de porsiyon kontrolü sağlayamayan, porsiyon karmaşası yaşayan çocuklar…

Beyindeki doyma merkezi ortalama 20 dakikada yanıt vermeye başlar

Çocuklar gelişme döneminde oldukları için enerjiye ihtiyaç duyarlar, özelikle bu enerjiyi de birincil enerji kaynağımız olarak gördüğümüz karbonhidrat içerikli yani ekmek, tahıl grupları, şekerli yiyecekler, meyveler vb. yiyeceklerden sağlamak isterler. Doyma işleminin gerçekleşmesi mide doygunluğunu hissetmek ve zamanla çok ilişkilidir. Özellikle basit şekerli abur cuburlar, beyaz unlu gıdalar yani kana hızlı karışan glisemik indeksi yüksek gıdaların mide boşalımı çabuktur. Ayrıca bu gıdaların lif(posa) oranı az olduğu için midede doygunluk hissini sağlaması için biraz daha fazla miktarlar yenebilir. Çocukların, bu tip gıdalara zaaflarını göz önünde bulundurursak, kendi küçük ama kalori değeri yüksek yiyeceklerden 1 yerine daha fazla porsiyonlar tüketebilirler. Hele bir de hızlı yeme söz konusu ise bu porsiyon miktarları daha da artabilir. Beyinde doyma merkezinin yanıt vermesinin yemeğe başladıktan sonra ortalama 20 dakika olduğunu unutmayalım.

Örneğin; 2 çorba kaşığı beyaz pirinç kalori olarak 1 dilim tam buğday ekmeğine neredeyse eş değerdedir. Ama ikisini karşılaştırdığımızda midede kaplayacağı yer ve doygunluk hissini ve yeme süresini düşünecek olursak kesinlikle tam buğday ekmeği daha doyurucudur. Bu örneği vererek kesinlikle çocuğunuza pirinç yedirmeyin demiyorum, fakat tek başına verilmemesini öneriyorum. Porsiyonları az tutun. Çocuğunuzun doyma hissini sağlaması için yanında mutlaka lif oranı yüksek bir salata, protein olarak belki bir yoğurt veya sebzeli bir protein kaynağı (et/tavuk/hindi/balık) ekleyin. Ayrıca çok hızlı yememesini sağlayın.

Çocuklarınızda porsiyon kontrolünü sağlamak için mutlaka;

• Düzenli öğünlerini sağlayın. Mutlaka kahvaltı ve ara öğün yaptırın. Çünkü çok acıkan çocuk daha fazla miktarda karbonhidrat isteyecektir. Ayrıca hızlı yiyecektir. 20 dakika içinde hızına göre çocuğunuz, 1 tabak da 2 tabak da yemek yiyebilir.
• Kesinlikle açken abur-cubur ürünleri önüne sunmayın.
• Mutlaka yemeklerinin yanında salata ve yoğurt bulundurun. Hem vitamin ve mineral açısından destek sağlar hem de fazla yemesini engeller.
• Günde en az 6-8 bardak su içmesine özen gösterin.
• Eğer çocuğunuzun şişmanlık problemi var ise kahvaltısı dahil bütün öğünlerinizi çiğ sebzelerle süslenmiş olarak ayrı tabaklarda hazırlayın. Böylelikle yediği miktarı bilmesini sağlayabilirsiniz. Ama salata önemli.
• Ayrıca meyve suyu yerine meyvenin kendisini yemeye alıştırın. Böylelikle lif almış olacaktır. Tabii ki vitamin ihtiyacı için bazı dönemler özellikle hastalık dönemlerinde meyve suyu olabilir, ama genel alışkanlık olarak meyveyi posası ile yedirin.
• Çocuğunuza yeme alışkanlarınızla örnek olun. Çocuğunuza salata yemesini çok sağlıklı olduğunu söyleyip, yeşillik yemeyen bir anne-baba hiç inandırıcı değildir unutmayın.
• Mutlaka süt-yoğurt, et, tavuk, balık, yumurta, kuru baklagiller, peynir, ekmek(tam buğday), makarna, bulgur, yulaf vb. sebze-meyve, kuru yemiş, zeytinyağı, bir miktar tereyağı ihtiyacı oranında gün içinde verin. Yeterli besini alamayan çocuk enerjisini boş kalorili gıdalardan sağlayabilir.
• Eğer kilo problemi yoğun ise kesinlikle tatlandırıcılı ürünler değil ama yağı azaltılmış (yarım yağlı) süt, yoğurt, peynir gibi ürünler vererek porsiyon kontrolü sağlayabilirsiniz.
• Çocuğunuzun sadece sevdiği yemekleri konusundaki ısrarları üzerine, siz doğruları uygulatmakta sabırlı ve kararlı olun.


Çocuklarınızın karnını değil, ihtiyaçlarını doyurun!

(Alıntı)