Bebeğinizin sağlığını nasıl izlersiniz
 

Bebeğiniz ilk yıl her ay çocuk hekimi tarafından kontrolden geçer. Bu aylık kontrollerde öncelikle sorular ve şikayetler üzerinde dururuz. Bebeğin genel sağlığı, beslenmesi ve gelişiminin her yönü sorgulandıktan sonra boyu kilosu baş çevresi ölçülüp büyüme eğrisine kaydedilir. Bundan sonraki basamak baştan ayağa detaylı muayenesidir.

Aşı takvimi olarak Amerikan Pediatrik Akademisinin Aşı Takvimini kullanmaktayız. Buna Türkiye için gerekli olan BCG aşısı da ilave edilmektedir. Böylece Türkiye Sağlık Bakanlığı aşı takviminin tüm gerekleri de yerine gelmiş olmaktadır. Bebeğiniz her ay bir ya da iki aşı olur. Aşıların ne için verildiği, faydası ve olası yan etkileri öncesinde anlatılır. Her visitte gerektiğinde kullanılabilecek ateş düşürücü ve ağrı kesici dozları konuşulur. Özellikle ilk yıl doktorunuza sormadan hiçbir ilaç kullanmanız önerilmez. Beslenme detaylı olarak konuşulup, bebeğin yaşa göre değişen ihtiyaçları üzerinde durulur. Bebeğin güvenliği için yapılması gerekenlerden bahsedilir. Bebeğinizin gelişim aşamasıda, gelişimini uyaracak aktiviteler, oyuncaklar ve yöntemler üzerinde durulur. Bebeklikten itibaren beslenme problemleri, uyku problemleri ve davranış problemlerinin engellenmesi için stratejiler belirlenir.

İkinci yıl bebğiniz her üç ayda bir kontrole gelir. Üçüncü yıl her altı ayda bir, üç yaşından itibaren de yıllık kontoller gerekmektedir. Bunların amacı çocuğun genel sağlığının büyümesinin, gelişim ve davranış problemlerinin değerlendirilmesi ve olan problemlere çözüm bulunduğu gibi, birtakım sorunları olmadan engellemektir.

Rutin visitler her konunun layıkiyle üzerinde durabilmek için yarım saat ile kırkbeş dakikalık süreçler olarak planlanır.

Büyüyen bebeğinize çeşitli zamanlarda yaptığımız tarama testleri de vardır. Bunun ilki atlanmaması gereken yenidoğan hastalıklarını saptayabilecek olan yenidoğan tarama testidir. İlk 48 saat içinde yapılır. Bu testte fenilketonüri denen kalıtsal hastalığa ve tiroid düzeylerine (bazı yerlerde de hemoglobin elektroforezine ) bakılır. Yenidoğan döneminde ayrıca duyma testi yapılır. Birinci ay bebeğinizden kalça ultrasonu istenir. Bunun sebebi gelişimsel kalça çıkığının Türk toplumunda nispeten fazla olması ve muayeneyle saptanamayacak vakaları atlamamaktır. Bebeğinizden 1 yaşındayken çabuk hemoglobin testi yapılır. (Duruma göre 6 ayda da yapılabilir.) Bunun amacı kansızlık ve demir eksiklik durumlarıı atlamamak ve gereksiz demir takviyesi yapmamaktır. İkinci yaşta ise biraz daha kapsamlı laboratuar testleri istenir. Daha kapsamlı bir kan sayımı, hemoglobin elektroforezi, tiroid düzeyi, kolesterol ve idrar tahlili gibi tahlillere bakarak gözle görülmeyebilecek olası problemler saptanmaya çalışılır. Çocuğunuz 2 yaşında iken göz ve diş kontrollerine, konuşmasında gecikme var ise duyma testine gönderilir. Bazı durumlarda göz ve diş kontrolleri daha önceye alınabilir. Pek çok hastalık kalıtsal olarak geçebildiği için ailedeki hastalıklar ile ilgili detaylı bilgi edinilmesi gerekir.

Çalıştığımız sistem Amerika’da son yıllarda ortaya çıkan ‘medical home’ modelidir. Çocuğun tıbbi evi diye Türkçeye çevrilebilecek bu sistemde doktorun ofisinin de çocuğun evi gibi rahat, devamlılığın olduğu bir modeldir. Çocuğun tüm bilgilerinin bir elde toplandığı bir ortam olması ve doktorun bir nevi ailenin bir parçası olması esasına dayanır. Ailelerin eğitimi üzerinde çok durulan bir konudur. Hangi durumda ne yapılacağı, karşılıklı paylaşım, okuma materyalleri ve eğitici CDler ile pekiştirilmeye çalışılır. Mümkün olduğunca kanıta dayalı hekimlik yapılıp pek çok verinin anne babalarla da paylaşılmasına önem verilir.