Türkiye, 1930′lardan sonra İslâm ülkeleri ile çok taraflı bir iş birliğine gitmiştir. İran’la 5 Kasım 1932′de dostluk, güvenlik, tarafsızlık ve ekonomik iş birliği antlaşması, 1937′de de iş birliğini sağlayan çeşitli antlaşmalar imzalamıştır. Irak’la Bağdat’ta 1936′da nota teatisi ile 5 Haziran 1926′daki sınır ve komşuluk antlaşmasının bazı bölümlerini uzatmışlardır.
Irak’la ayrıca 1932′de suçluların geri verilmesi ve ticaret antlaşması imzalanmıştır. Mısır ile 7 Nisan 1937′de Ankara’da dostluk antlaşması imzalanmıştır.
Ayrıca, Türkiye Orta Doğu’da bölgesel bir iş birliği faaliyeti başlatarak 2 Ekim 1935′te Cenevre’de İran ve Irak’la üçlü bir antlaşma parafe etmiştir. Bu gruba daha sonra Afganistan da katılmıştır. Türkiye, İran, Irak ve Afganistan bu iş birliğini daha da geliştirerek 8 Temmuz 1937′de Tahran’daki Sa’dabat Sarayı’nda ,Sa’dabat Paktı’nın imzalanmasını gerçekleştirmişlerdir. Sa’dabat Paktı tarafların dostluk ilişkilerini devam ettirmeyi ,ortak sınırlara saygı göstermeyi, birbirlerine karşı saldırmamayı ve iç işlerine karışmamayı taahüt altına almıştır.
Balkan Antantı’nda olduğu gibi Sa’dabat Paktı’nın oluşmasında Türkiye’nin önemli rolü vardır. Revizyonist devletlerden İtalya’nın Etopya’yı (Habeşistan) işgal etmesi paktın meydana gelmesindeki en önemli etkendir. Sa’dabat Paktı ,İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra önemini kaybetmiştir. Türkiye, Balkan Antantı ve Sa’dabat Paktı ile batıda ve doğuda bir güvenlik sistemi kurarak kendisi için önemli olan bu iki bölgede barış politikasını kuvvetlendirmiş oluyordu.
05 Haziran 2011, 19:37
Benzer Konular 
Normal
