Çevrimdışı

20 Nisan 1924 tarihinde Cumhuriyet'in ilk anayasası ilan edildi. l921 Anayasa'sında, eksik bırakılan Klasik Hak ve Özgürlüklere bu anayasada yer verilmiş, Kuvvetler Ayrılığı Prensibi getirilmiştir. Ayrıca Devlet Başkanlığı ve Başbakanlık Makamları oluşturulmuştur. Bu anayasa, Meclis Hükümeti Sisteminden Parlementer Sisteme geçişi sağlamıştır. 1946 yılında Türkiye'de ilk demokratik seçimler yapılmış ve Demokrat Parti iktidara gelmiştir. Türkiye'de 1960 ve 1980 yıllarında iki kez askeri darbe olmuş ve bunun hemen ardından birer kurucu anayasa niteliğinde olan 1961 ve 1982 Anayasaları hazırlanmıştır.

Türkiye’de hukuk düzeni; başta Anayasa olmak üzere yasa, tüzük, yönetmelik, kararname gibi yürütmenin işlemleri ile sağlanır. Yönetimde; genel tebliğ, genelge, bütçe uygulama yönergeleri gibi düzenleyici işlemlerle bu düzenin sağlanmasına katkıda bulunur. Yürütme ve yönetimin düzenleyici işlemleri genel nitelikli olup, devletin tüm örgütlerini kapsar. Bu işlemler; belli konulara, kurumlara, yerel yönetimlere ve özel kuruluşlara ilişkin de olabilmektedir.
Uluslararası anlaşmalar, Anayasa gereği yasa hükmündedir ve bunlar için anayasaya aykırılık iddiası ile Anayasa Mahkemesi’ne başvurulamaz. 7 Mayıs 2004 tarihinde kabul edilen anayasa değişiklikleriyle, usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin uluslararası anlaşmalarda ve kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi nedeniyle çıkabilecek uyuşmazlıklarda, uluslararası anlaşma hükümlerinin esas alınacağı yönünde düzenlemeler getirilmiştir. Bireylerin özgürlüğü yalnızca yasalar ile kısıtlanabilir. Tutuklamaya ve bunun süresine ilişkin kararı ancak yargıç verebilir. Yakalanan ya da tutuklanan kişilere bunun nedeni bildirilir ve yakınlarına haber verilir. 3 Ekim 2001 tarihinde yapılan Anayasa değişikliğine göre; yakalanan veya tutuklanan kişi tutulma yerine ve en yakın mahkemeye gönderilmek için gerekli süre hariç en geç kırksekiz saat, toplu olarak işlenen suçlarda ise en çok dört gün içinde hakim önüne çıkarılır.
Türkiye, insan haklarını ve temel özgürlükleri korumak amacıyla Avrupa Sözleşmesi’ne ek olan 13 No’lu Protokol’ü imzalamıştır. Bu protokol uyarınca, 7 Mayıs 2004 tarihinde yapılan değişiklikle ölüm cezası Anayasadan çıkartılmıştır. Ayrıca, Türk Ceza Hukuku'nda da özgürlükleri genişletici yönde köklü değişiklikler yapılmıştır.
Askeri Yüksek İdare Mahkemesi de Anayasa’nın öngördüğü mahkemelerdendir. Bu yüksek mahkeme, askeri olmayan makamlar tarafından tesis edilmiş olsa bile, asker kişilerle ilgili ve askeri hizmete ilişkin yönetsel eylem ve işlemlerden doğan uyuşmazlıklara bakan ilk ve son derece mahkemesi olarak görev yapar.