[Mecnun]

ENDÜLÜS’ÜN DÜŞÜŞÜNDE ARAGON KRALLIGININ ROLÜ
Aragon coğrafi olarak Santaver kalesinin hakim oldugu nehir ile vadiyi içine alır. Bu krallık ilk olarak, I. Azanor Galinda liderliğinde bir kontluk olarak ortaya çıkmıştır. Bu kontluk zamanla gelişme göstermiş ve III. Sancho zamanında bazı kontluklarla birleşip, hem siyasi birlik sağlandı hemde gücüne güç kattı. Fakat III. Sancho ölmeden önce krallıgı cocukları arasında paylaştırdı, böylelikle hristiyan siyasi birliği bölünmüş oldu. Bu çocukların her biri farklı krallıklar kurdu. Aragon Krallıgının basınada Aybarın oğlu I.Remur geçti. Aragon’un başıan geçen bütün krallar Müslümanları Endülüsten atmak istemiştir. Bu istekleri doğruldusunda gerek kendi güçlerini, gerekse Papa’nın desteğini toplayarak müslümanlara saldırmışlardır. Bu harekata reconquista denilmiştir. Bunlara ilave olarakta müslümanlar arasındaki anlaşmazlık işlerini kolaylaştırmıştır. Müslümanlar arasında zaman zaman siyasi birlik saglansada uzun sürmemiştir. Öte yandan müslümanlar gibi Aragon’da iç karışıklık içerisindedir. Kardeşler arasında ülke bölününce, yerine olusan krallıklar arasında mücadele olurdu. Yalnız hristiyan siyasi anlaşmazlıklar çözülünce birleşip, müslümanlara saldırırlardı. Kral Ramirez Monteşun’u işgal ettikten sonra, veşka’yıda almak istedi. Bu isteği doğrultusunda bölgeyi işgal etti lakin alamadan öldü. Yerine geçen oğlu I. Pedro tarafından bölgenin işgali tamamlandı. Kral I. Alfonsu Sarakusta’yı kuşattı. Yapılan savaşta yenilgiye uğradı. Sarakusta, I. Alfonso’nun önderliğinde Haçlı ordusuyla yaptıgı kusatmadan sonra alındı. Savaşta bir çok müslüman öldü, sarakusta’nın kaybedilmesi müslümanlar için çöküşün başlangıcı ve Hristiyanların reconquista harekatına hız kazandırdı. Sarakusta haçlıların önünde tampon bölgeydi, bölgenin kaybdilmesiyle Haçlılar için güneye inen yol açılmıştı. Sarakusta ve bir çok blgenin işgali, müslümanların mustariblere olan güvenini sarsmıştır. Müslümanlara isyan ederel I. Alfonso’yu Gırnata’nın fethine davet eden mustaribler, Alfonso’ya işgal için destekçi olacaklarını belirtirler. Lakin savaşarak bölgeye doğru ilerleyen Alfonso güç kaybeder ve geri dönmek zorunda kalır. Müslümanlar bölgeyi hristiyanlardan temizleyerek önlem alırlar. Alfonso müslüman şehirlerine saldırmaya devam edip, bir çok şehri ele geçirmiştir. En son ifrağa adlı şehri kuşatmış lakin başarılı olamamıştır. Bu olaydan sonra aldıgı yara ya da üzüntü ile öldüğü söylenir. Alfonsonun ölmesiyle Endülüs büyük bir düşmandan kurtulur. Papa’nın topladığı haçlı ordusunun saldırılarıyla ifrağa’da kaybedilir. Böylelikle müslümanlar Kuzey Endülüste hakimiyetlerini kaybederler. Kral I. Joume Müslümanların Doğu Endülüsteki hakimiyetine son verir. Aragon ve Kastilya veliatları evlenir, İspanya siyasi birliği sağlanır. Bu ittifak Endülüs’ü iyice zora sokar. Bu durum reconquista harekatınada hız kazandırır. Öyle ki hızla işgallere başlayan Aragon ve Kastilya kralları Endülüs Müslümanlarının Avrupa’daki varlığına son vermiştir.

SONUÇ : Müslüman liderler cihat için ayak bastığı topraklarda aksine bireysel davranarak, kendi sonlarını hazırlamışlardır. Müslümanların bu durumundan Aragon ve Kastilya kralları iyi faydalanıp, reconquista harekatını hızlıca uygulamışlardır.