| |
|
07 Ekim 2011, 15:09
| #1 | |
| Çevrimdışı  IF Ticaret Sayısı: (0) | Hangisi Vasıtasıyla Ölçütü Dogmatikçilerin arasında bu konudaki tartışma oldukça büyük ve sonsuzdur... Onların düşüncesine göre, şeyleri yargılayanlar insanlar olduğuna göre ve onların da katıldığı gibi, insanların algılar ve akıl dışında, yargılamalarını sağlayacak bir yetileri olmadığına göre, o zaman, eğer, sadece algılarla veya sadece akılla veya ikisiyle de yargıda bulunamayacaklarını gösterirsek, bütün düşüncelerine, eksiksiz ve tam bir biçimde karşı çıkmış olacağız. Çünkü hepsinin bu üç pozisyona indirgenebileceği görülüyor. Algılarla başlayalım. Bazıları, algıların boş olduğunu, algıların kavradığı şeylerin hiçbirisinin var olmadığını, başkaları da, algıların etkilediğini düşündükleri her şeyin var olduğunu, daha başkaları da, bu şeylerden bazılarının var olduğunu bazılarının ise var olmadığını söyledikleri için, hangisine katılacağımızı bilemeyiz. Bu tartışmayı algılarla karara bağlayamayız, çünkü onların boş mu olduğunu yoksa şeyleri gerçekten kavradıklarını mı halen araştırmaktayız. Bu tartışmayı başka bir şeyle de karara bağlayamayız, çünkü önümüzdeki hipoteze göre, yargılayabileceğimiz başka bir ölçüt yoktur... Ancak, tartışma uğruna, algıların şeyleri kavrama yeteneğine sahip olduğunu varsaysak bile, dış nesnelerin yargılanması konusunda yine ikna edici olmayacaklardır. Sonuçta algılar, dış nesneler tarafından karşıt biçimlerde etkilenirler. Örneğin aynı balın tadı, aynı zamanda ekşi de olabilir tatlı da veya aynı renk aynı zamanda kan kırmızısı da olabilir, beyaz da. Koku da kendisiyle anlaşamaz. Baş ağrısı olanlar reçinenin rahatsız edici olduğunu, bu durumda olmayanlar onun hoş olduğunu söylerler. Çıldırmış insanlar başkalarının onlarla konuştuklarını düşünürler, biz ise hiçbir şey duymayız. Aynı su, sıcaklığından ötürü, ateşi olanlara rahatsız edici gelir, başkalarına ise ılık gelir. Şimdi, bütün görünüşlerin doğru olduğunu veya bazılarının doğru bazılarının yanlış olduğunu veya hepsinin yanlış olduğunu söylemek olanaksızdır. Çünkü, neyi tercih edeceğimizi sağlayacak, üzerinde anlaşma sağlanmış bir ölçütümüz yoktur. Aynı şekilde, hem yargılanmış hem de doğru olan bir kanıtımız da yoktur, çünkü doğru kanıtların karara bağlanmasını sağlayacak doğruluk ölçütünü hala sorgulamakta ve araştırmaktayız. Bu nedenlerle birisi bizim, doğal olmayan koşullardakileri değil, doğal durumlarda olan kişileri ikna edici bulmamızı isterse, saçma bir şey söylemiş olur. Bunu bir kanıt olmadan söylerse ikna edici olmaz ve daha önceden söylenen nedenden ötürü doğru ve yargılanmış bir kanıta sahip olamaz. Ancak, doğal koşullar altında olanların görünüşlerinin ikna edici, doğal olmayan koşullarda olanlarınkinin ikna edici olmadığını kabul edecek olsak bile, dış nesneleri sadece algılarla yargılamamız olanaksız olacaktır. Sonuçta görme yetisi, doğal durumunda da, aynı kuleyi aynı zamanda hem yuvarlak hem kare olarak görebilir; tat yetisi aynı yemeği, tok olunduğunda rahatsız edici, aç olunduğunda hoşnut edici biçimde algılar; duyma yetisi, aynı sesi geceleri yüksek, gündüzleri alçak duyar… Bu nedenlerle, algılar doğal koşullarda olduklarında da birbirleriyle çeliştikleri için ve bu tartışma, bunu yargılayacak ve üzerinde anlaşma sağlanmış bir ölçüt bulunmadığı için, karara bağlanamamakta ve aynı çıkmaz sürmektedir. … Şimdi akıl ile ilgili açıklamamıza dönelim. Bizim, nesneleri yargılamamız için sadece akla yönelmemizi isteyenler, öncelikle aklın varlığının kavranabilir olduğunu gösteremeyeceklerdir. Gorgias, hiçbir şeyin var olmadığını söylerken, aklın da olmadığını söylerken, başkaları aklın gerçek olduğunu söylemektedirler. Bu durumda bu tartışmayı nasıl karara bağlayacaklardır? Akıl yoluyla olamayacaktır, çünkü bu durumda sorgulanan şeyi varsaymış olurlar. Başka bir şeyle de olmayacaktır, çünkü şunu söylemektedirler ki, önümüzdeki hipoteze göre, nesneleri yargılayacak başka bir şey yoktur. Ancak bir hipotez olarak, aklın kavranabildiğini ve var olduğunu varsayalım: Bu durumda da aklın nesneleri ve olayları yargılayamayacağını söylüyorum. Çünkü kendisini bile tam olarak göremezken, kendi tözünü, nasıl meydana geldiğini, nasıl var olduğunu, nerede var olduğunu tartışırken, başka şeyleri tam olarak nasıl kavrayacak? Aklın nesneleri yargılayabileceğini varsaysak da, neye göre yargılayacağını bulamayız. Çünkü akıllar arasında birçok farklılık vardır. Hiçbir şeyin var olmadığını söyleyen Gorgias’ın aklı bir tarafta, her şeyin var olduğunu söyleyen Herakleitos’un aklı öteki tarafta ve bazı şeylerin var olduğunu bazılarının var olmadığını söyleyenler başka bir tarafta. Bu konudaki farklılıkları nasıl karara bağlayacağımızı bilemiyoruz. Birinin aklı değil de ötekinin aklını takip etmemizin yerinde olduğunu da söyleyemiyoruz. Çünkü belli bir akıl ile yargılamaya giriştiğimiz zaman, tartışmanın bir tarafında yer alarak, sorgulanan şeyi varsaymış oluyoruz... Nesneleri hem algılarla hem de akılla yargılamamız gerektiği seçeneği kalıyor, ancak bu da olanaksız. Çünkü algılar aklı kavramaya yöneltemeyeceği gibi, aslında ona karşıttırlar. Sonuçta, bal bazı insanlara hem acı hem tatlı görününce, Demokritos tatlı da acı da olmadığını söyledi, Herakleitos ise, ikisi de olduğunu söyledi. Aynı tartışma diğer algılar ve nesneleri için de geçerli. Bu şekilde, eğer akıl başlangıç noktasını algılardan alırsa, farklı ve çelişkili iddialar ortaya atacaktır. Bu da kavramanın ölçütüne yabancı bir şeydir.
__________________ English Preparatory Department School of Foreign Languages Assistant English Teacher Ankara Baskent University 2017-18 “Benim, senden öncem ve senden sonram yok, yalnızca sen varsın...” C.A - 31.12.2010 - ∞ English Language and Literature Faculty of Humanities and Letters Ankara Bilkent University 2010-15 | |
| |  |
| IRCForumlari.NET Reklamlar |
   |
 |
| Etiketler |
| hangisi, ölçütü |
| Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
| Seçenekler | |
| Stil | |
| |
Benzer Konular | ||||
| Konu | Konuyu Başlatan | Forum | Cevaplar | Son Mesaj |
| Kim Tarafından Ölçütü | Kalemzede | Felsefe | 0 | 07 Ekim 2011 15:09 |
| Doğruluk ölçütü var mıdır? | Kalemzede | Felsefe | 0 | 07 Ekim 2011 15:08 |
| Skeptisizmin Ölçütü | Kalemzede | Felsefe | 0 | 07 Ekim 2011 14:58 |
| Hırsızı Youtube vasıtasıyla yakalattı Video | CariSma | Haber Arşivi | 0 | 29 Ocak 2008 23:09 |
Normal
