[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

Felsefe A-Z Her Şey: İlk Çağ Filozofu Parmenides'in Birciliği (Monizm) Nedir?

Parmenides’in felsefesinde “bircilik” veya “monizm,” varlık anlayışının temel taşını oluşturan ve gerçekliğin temelinde tek, bölünmez ve değişmez bir bütün olduğu görüşünü ifade eden önemli bir kavramdır. Ona göre, evrendeki gerçeklik biriciktir; çokluk, parçalanma ve ayrışma yalnızca duyusal algıların yarattığı yanılsamalardır ve ontolojik olarak gerçek değildir.

Parmenides’in monizmi, varlığın tek ve bütünsel olması gerektiği prensibine dayanır. Bu prensip, varlığın bölünemez olduğunu, parçalarına ayrılmasının imkânsız olduğunu savunur. Çünkü bölünme, yokluğun kabulünü gerektirir ki Parmenides için yokluk mantıksal olarak imkânsızdır. Dolayısıyla varlık bir bütün halinde, değişmez ve ebedidir.

Bu bircilik anlayışı, değişim ve hareket kavramlarına karşıt bir tutumu da beraberinde getirir. Çünkü değişim, bir şeyin başka bir hale geçmesini, varlığın farklı biçimlere ayrılmasını gerektirir; oysa Parmenides’e göre gerçeklik değişmeden aynıdır. Bu nedenle değişim, hareket ve çokluk sadece duyuların yanılgısıdır.

Parmenides’in bircilik görüşü, felsefi düşüncede ontolojik monizmin en erken ve en etkili örneklerinden biri olarak kabul edilir. Bu görüş, daha sonra Platon ve Aristoteles gibi büyük filozofların felsefi sistemlerinde farklı biçimlerde tartışılmış ve geliştirilmiştir.

Parmenides’in bircilik anlayışı, evrenin temelinde tek, değişmez ve bölünmez bir varlık olduğunu savunan radikal bir ontolojik ilkedir. Bu anlayış, varlık ve gerçeklik sorunlarının temelini oluşturmuş, Batı felsefesinin ontolojik düşünce geleneğinde merkezi bir yer edinmiştir.

KAYNAK: FELSEFE TARİHİ KİTABI