IRCForumları - IRC ve mIRC Kullanıcılarının Buluşma Noktası - Bugünkü anlamda diyalektik görüşü ilk kim ortaya attı?

Miletos'lu filozoflar[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] evrendeki bütün yarlıkların temelinde bulunan ve değişmeyen anamaddeyi aramışlardı.Gerçi Anaksimenes[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bu anamaddenin çeşitli varlıklar haline nasıl geçtiğini sorarak değişme ve oluş problemine dikkati çekmişti; ama Miletos'lu filozofların asıl aradıkları[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] evrenin içinde değişip duran şey değil[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] değişmeyen ve temeli teşkil eden şeydi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] yani varlığın «cevheri»ydi.

Pythagoras'cılar da[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bu bakımdan[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Miletos'lulardan farklı değillerdi. Bütün bu görüşlere karşı[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Herakleitos (İ.Ö. 540-480)[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] evren efe temel olan şeyin[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] çeşitli varlıkların kökünde bulunan ve değişmeyen bir cevher değil; değişmenin[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] akışın[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ve oluşun kendisi olduğunu ileri sürdü. Miletos'a yakın Ephesos şehrinde doğmuş olan Herakleitos[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] felsefe tarihinde[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] evrenin sürekli bir oluş[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] değişme ve akış olduğunu ilk olarak söyleyen ve değişmenin karşıtlıklardan yani birbiriyle çatışan gerçeklerden doğduğunu savunan ilk düşünürdür. Başka bir deyişle[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] diyalektik görüşü ilk olarak Herakleitos ortaya atmıştı.

Filozof[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] hiç bir şeyin[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] kendisinin aynı kalmadığını; her şeyin gelip geçtiğim[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] farklı şekillerin ve varlıkların sonsuz bir akış içinde birbiri ardı sıra ortaya çıkıp kaybolduğunu; hayattan ölümün[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ölümden hayatın doğdu¬ğunu ileri sürer. Bu düşüncelerini şu ünlü sözüyle dile getirir: «Her şey akar. Aynı ırmağa iki kere giremezsin[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] çünkü her girişinde üzerinden başka sular geçer». Sular aktığı için[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] biz içindeyken[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ırmak[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bir başka ırmak haline gelmiştir[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ama bu arada biz de değişmişizdir. Bu başkalaşım[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] aynı olanın[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] kendi karşıtı haline geçmesinden başka şey değildir. Görünen[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] görünmeyen haline gelir; büyük küçükle[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] küçük büyükle beslenir. Tabiatta da insan hayatında da böyledir bu. Işıkla karanlık[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] iyiyle kötü[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] yüksekle alçak[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] başlangıçla son bir ve aynı şeydir[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] canlı ölü haline gelecek; ölü canlanıp hayata kavuşacaktır. Aslında[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] oluş'tan başka şey yoktur. Oluş[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] karşıtların (çelişik kuvvetlerin ve gerçeklerin) çatışmasının sonucudur. Nitekim[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] «çarpışma evrenin yasasıdır ve savaş her şeyin anası; bütün varlıkların kraliçesidir» {«Diyalektik Düşüncenin Tarihi»[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] S. Hilâv[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] s. 17-18).

Ama sürekli oluş ve değişme içinde[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bazı şeyler değişmeden kalıyor gibi görünmektedir. Daha doğrusu[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] biz[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] sürekli değişme ve oluşa rağmen[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bazı şeylerin değişmeden kaldığını sanırız. Bu aldanışın nedeni[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bütün varlıkları kapsayan değişme'nin belli bir düzene[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ölçüye ve kurala uygun olarak gerçekleşmesidir. Yani[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] değişme hiçbir düzeno ve kurala uymadan ortaya çıkmaz. Değişmenin uyduğu
bu kural «logos»tur yani «akıladır.Logos[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]varolanların tümünü toparlamakta ve düzenlemektedir.Oluş ve değişme[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]sürekli etkinlik gösteren bu toplayıcı kuvvet üzerinde temellenir. Ne var ki[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] logos[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] yani akıl[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] aynı zamanda[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] insanın hakikî özüdür; insanoğlunun temel ve ayırdedici özelliğidir. Logos'un bilgisini elde etmek[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] yani varlığı yönetenkanunu bilip tanımak insanın ahlâkî davranışlarını gerektirdiği gibi yürütebilmesi için zorunludur[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] insan bu aklı[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] eylemlerinin (ahlâkî davranışlarının) temeli olarak benimsemelidir.

Bu düşüncelerde[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]Herakleitos'un[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] varlık hakkındaki açıklamalarından[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ahlâk felsefesine nasıl geçtiğini görüyoruz.Filozofa göre[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]insanoğlu[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]yalınkat düşüncelerden ve inançlardan kurtularak[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] varlığın temelinde bulunan logos'u bilip tanımalı ve ona uygun olarak hareket etmelidir; ancak o zaman ahlâklı olabilir.

Herakleitos[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] oluş ve değişme üzerinde durarak diyalektik bir görüşü savunmakla birlikte[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] evrenin anamaddesinin ne olduğunu da sormuş ve bu soruya da cevap vermiştir. Filozofa göre[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bu ilk ve temel anamadde[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] «ateşi»tir. Ama Herakleitos[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] «ateş» i[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Miletoslu filozofların «su» ya da «hava» sı gibi değişmeyen ve temelde bulunan bîr cevher olarak değil; bir değişiklik ve oluş olarak[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] yani bir süreç (vetire) olarak düşünmüştür. Hatta anamadde olarak «ateş» i seçmesinin nedeni de budur. Çünkü[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ateş[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ortaya çıktığı yerde sürekli olarak değişiklik doğuran; dokunduğu şeyleri değişikliğe uğratan (meselâ[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] alevin[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bir tahtayı sürekli olarak duman ve küle çevirmesi gibi) bir güçtür.

Herakleitos[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] «ateş» i[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] değişikliğin ve oluşun canlı bir örneği; bir sembolü olduğu için seçmiş ve bundan ötürü onun[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] anamadde oldugunu söylemiştir. Evren canlı bir ateştir; sürekli bir yanma süreci[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] varlıkların tümünü kapsamaktadır. Ama bu ateş[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] kimi zaman hafifler ve söner gibi olur; katılaşarak maddî unsurlar halline gelir (hava[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] su[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] toprak); sonra yeniden alevlenir. Filozofa göre[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] «ateş» in bu sönmesi ve yeniden alevlenmesi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] sürekli olarak ardarda gelen dönemlerdir.demek ki[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] 'Herakleitos[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ateşi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bütün varlıkların kendisinden türediği bir kuvvet bîr değişme ve oluş bir süreç olarak düşünmektedir.

Herakleitos'un[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] oluş ve değişme kavramı üzerinde duruşu[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] felsefe tarilhi bakımından büyük önem taşır. «Tabiat üzerine» adlı eserinden[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bugün elimizde sadece bazı parçalar kalmış olan ve anlaşılması bir hayli güç derin düşünceler ileri süren bu büyük filozof[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] özellikle diyalektik düşüncenin yüzyıllar sonra yeniden canlanması üzerinde büyük etkide bulunmuştur. İlerde görüleceği gibi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] özellikle Hegel ve dolaylı olarak Karl Marx üzerinde[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bu açıdan[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Herakleitos'un derin bir etki yaptığı söylenebilir.

Herakleitos[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] evrenin bir akıl tarafından—yönetildiğini söyleyerek[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] daha sonraki panteist (heptanrıcı) görüşleri etkilediği gibi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] varlığın sürekli olarak değistiğini ileri sürdüğü için[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bu i]eri sürüşten herhangi bir nesne hakkında kesin bir bilgi edinilemeyeceği sonucunu çıkaran bazı düşünürler üzerinde de etki yaparak[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] felsefe tarihinde şüphecilik denilen[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] âkımın ortaya çıkmasına yol açmıştır.

Herakleitos'un oluş ve değişme görüşüne taban tabana karşıt bir görüş[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] aynı çağlarda[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] yine Yunanistan'da Elea okulu tarafından ileri sürüldü. Böylece[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] daha sonraki felsefe tarihi boyunca süregidecek olan iki temel karşıt görüşün (bu görüşlerin ikisi de varlıkla ilgiliydi) ilk örnekleri verilmiş oluyordu.