IRCForumları - IRC ve mIRC Kullanıcılarının Buluşma Noktası - EmpedoklesDernokritos ve Anaksagoras'ın bu probleme Verdikleri cevaplar nelerdi?

Sicilya'nın güneyinde bulunan Agrigentum'da yaşamış olan Empedokles (İ.Ö. 492-432)[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Elea okulunun düşüncelerini gözönünde tutarak değişmeyen dört anamaddenin (unsurun) varolageldiğini söylüyordu. Herakleitos'un değişme kavramını da önemsediği için[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bu unsurların[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] birbirlerine karışarak oluş ve çokluğu; duyuların bize tanıttığı fenomenler dünyasını ortaya koymuş olduklarını ileri sürüyordu. Bu dört unsur (toprak[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] su[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ateş[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] hava)[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] her zaman varolagelmişlerdi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] yani bunlar ezelden beri varolan gerçeklerdi; bir¬birlerinden bağımsızdılar ve birbirlerinden türemiyorlardı.

Empedokles[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] «sevgi» ve «çatışma» adını verdiği iki kuvvetin[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bu unsurları birleştirdiğini ve ayırdığını söylüyordu. Bu unsurlar[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] birbirine dönüşemiyordu[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] yani birisi öteki haline gelemiyordu ve bunların kendilerinde herhangi bir değişiklik de ortaya çıkamıyordu. Evrendeki varlıkların sonsuz çeşitliliği[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bu «temelunsurlar»ın şu ya da bu ölçüde[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] birbiriyle karışmasının sonucuydu. Demek ki[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Empedokles[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] oluş ve değişmeyi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] sadece yer değiştirmenin (unsurların yer değiştirerek birbiriyle karışmasının) sonucu olarak görüyordu. Ve bundan ötürü[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Empedokles[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] tabiat varlıklarını ve olaylarını[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] içten gelen canlı ve dinamik bir değişmeyle değil; mekanik bir değişmeyle açıklıyordu.

Asıl varlığın kendisinde[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] yani dört unsurda[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] kendi kendine değişikliğe yol açacak bir dinamiklik ve canlılık yoktu; bunlar[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] her zaman hareketsiz duran anamaddelerdi. Ama Empedokles[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] oluş ve değişmeyi de inkâr etmediği ve bunları açıklamak zorunda olduğu için[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bu unsurların yanına onları hareket ettiren bir kuvveti koymak zorunda kalmıştı. Bunu yapmasaydı[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] duyuların bize gösterdiği değişmeyi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] oluşu[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] farklılığı ve çokluğu açıklayamazdı. Anamaddeleri (unsurları) harekete getiren bu kuvvet[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Empedokles'e göre[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] iki yönlüydü. Bu yönlerin birincisi «itici»[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ötekisi «birleştiriciydi. Başka bir deyişle[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] «sevgi» ve «düşmanlık»[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bu unsurları kimi zaıman birleştirip kimi zaman ayırarak[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] evrendeki varlıkların çokluğunu[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] çeşitliliğini[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] değişmeyi ve oluşu meydana getiriyordu. Böylece[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Empedokles[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Elea okulunun «tek varlık»ı ile Herakleitos'un «çokluğunu» ve değişmesini uzlaştırmaya çalıştı.

İonia'da Abdera'da yetişmiş olan Demokritos (I.Ö. 460-370) ise[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Elea okulu ile Herakleitos'un felsefelerini[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] «atomculuk» diye ün salan görüş içinde uzlaştırmaya çalışmıştır. Hayatı hakkında kesin bilgilere sahip olmadığımız Leukippos'un[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Demokrîtos'a öğretmenlik ettiği söylenir. Atomculuk anlayışına göre[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] varlığın aslı[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] belli bir zamanda ortaya çıkmamıştır[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] yok olamaz[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] değişemez ve her zaman nasılsa öyle kalır. Bu temel varlık yani anamadde[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] sayıları sonsuz olan ve nitelik bakımından aralarında fark bulunmadığı halde[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] nicelik bakımından farklı olan parçacıklar[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] yani atomlardır. Atomlar[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] yer kaplarlar ama bölünemezler.

Birbirlerinden[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] sadece hacim[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] biçim ve ağırlık bakımından farklıdırlar. Atomların niteliksel bir değişmeye uğramaları mümkün değildir. Bundan ötürü[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] evrendeki varlıkların çokluğu ve çeşitliliği bu atomların kendi içinde gerçekleşen dinamik bir değişme ile açıklanamaz. Evren içindeki çokluk ve çeşitlilik[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bu atomların[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] biçimleri[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] duruşları ve yanyana geliş düzenleri ile yani çeşitli birleşme düzenleri ile açıklanabilir. Dikkat edilecek olursa[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] atomcular da[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Miletos'lu filozoflara ve Herakleitos'a karşıt olarak[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] tıpkı Empedokles gibi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] mekanik bir tabiat görüşü ileri sürmektedirler.

Atomlar[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] mekân içinde[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] çeşitli hızlarla ve kendiliklerinden hareket ederler. Birbirleriyle karşılaşmalarından ve yığılmalarından çeşitli unsurlar ve nesneler meydana gelir. Evren[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] atomların çarpışmalarından ve birbirleri üzerinde gösterdikleri etkilerden ortaya çıkmıştır ve bu zorunlu olarak böyle olmuştur. Demek ki[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] evrende[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] mekanik kanunlar ve zorunluk hâkimdir. Ruh da atomlardan yapılmıştır. Bu açıklamalar[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Demokritos'un[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ilkçağda yaşayan en tutarlı ve bilinçli maddeci (materyalist) olduğunu gösteriyor. Çünkü Demokritos[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bütün varlığı[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] maddî parçacıklarla ve bunların mekanik bir şekilde birleşmesiyle açıklıyor ve bu birleşmenin kendi içinde bir zorunluk taşıdığını[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] dıştan herhangi bir amaca ya da etkiye göre olmadığını yani kendiliğinden gerçekleştiğini söylüyor. Bu bakımdan[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Demokritos'un görüşleri[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] felsefe ve bilim tarihinde birçok kere yeniden ele alınarak değerlendirilmiş ve etkili olmuştur.

Atomculuğun babası olan Demokritos[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ahlâk felsefesi ile de ilgilenmiştir. Demokritos'a gelene kadar[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] yunan felsefesinde[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] tabiat felsefesi (varlıkların kaynağı nedir? sorusu) ağır basıyordu. Oysa bu filozof[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] insanoğlunu doğru ve mutlu bir hayata ulaştıracak kuralların ve ilkelerin ne olduğu sorusunu da önemle ele almıştır. Demokritos'a göre[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] insan ruhunun dingin (sakin) ve yatışmış bir halde bulunması[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] doğru[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ahlâklı ve mutlu bir hayatın temelidir. Ruh[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bu çeşit olumlu bir durumda bulunursa insanlar iyilikten sevinç duyarlar[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] tad alırlar ve kötülüğü düşünmezler bile. Ruhun bu durumda bulunmasını[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] daha doğrusu ruhun bu duruma ulaşmasını sağlayan şey ise[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] korkulardan[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] batıl inançlardan sıyrılmış olmamızdır. Korkulardan ve batıl inançlardan ise[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ancak bilgelikle[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bilgiyle sıyrılabiliriz.

Herakleitos ve Elea felsefelerinin ortaya koyduğu problemlerin çözülmesi yolunda çaba harcamış ve yenilikler getirmiş bir düşünür de[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Ege bölgesinde bulunan Klazomenai'de yetişmiş olan Anaksagoras'dır. (i.ö. 500 yıllarında doğ-muştur). Anaksagoras[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bütün varlıkların[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] başı belli olmayan zamanlardan beri varolagelmiş unsurların bir araya gelmesinden ve ayrılmasından doğduğunu ileri sürmüştür. Ama Anaksagoras da[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Empedokles ve Atomcular gibi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bu unsurların (anamaddelerin) nasıl harekete geçtiğini ve çeşitli varlıkları nasıl meydana getirdiğini açıklamak zorundaydı. Anaksagoras[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Empedokles'e uyarak[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] «sevgi» ya da «düşmanlık» gibi kuvvetlerin unsurları harekete geçirdiğini[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ya da Demokritos gibi atomların[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] mekânda[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] kendi kendilerine hareket halinde bulunduklarını ve mekanik bir şekilde bir araya geldiklerini ya da ayrıldıklarını söylememişti.

Anaksagoras'a göre[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] varolanların temelini teşkil eden unsurları harekete geçiren ve böylece evrende gördüğümüz çokluğu[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] değişmeyi ve oluşu doğuran şey[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] «varlığı yoğuran[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] varlığa şekil veren bir akıldı» yani kendi deyişiyle «Nous»tu. Evrenin amacını «Nous» belirlemişti; onu belli bir düzene göre oluşturmuş[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] şekillendirmiş ve meydana getirmişti. «Nous» kendiliğinden etkin olan ve hareketin temelini sağlayan varlıktı. Anaksagoras'ın[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] «Nous»u[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] tamamen gayrî maddî bir güce benzemektedir. Bununla birlikte[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] filozofun[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bu gücü yine de maddî bir şey gibi düşündüğünü belirtmeliyiz. «Nous»[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] iyice incelmiş bir maddedir. Filozof[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] evrenin şekillenmesini şöyle açıklıyor: «Sayıları sonsuz ve hacimleri artık bölünmeyecek kadar küçük olan nesneler hep bir arada bulunuyordu; o zaman[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] 'nous' ortaya çıktı ve onları bir düzene soktu.» Anaksagoras'ın unsurları[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] meydana getirdikleri nesnelere benzeyen ve sonsuz derecede küçük «tohumlandır. Evrendeki nesnelerin sayıları sonsuz olduğu için bu «tohumların» (anamaddelerin) sayıları da sonsuzdur.