![]() |
Hume nedensellik ilkesini nasıl eleştirir? Locke[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bütün bilgilerimizin duyumlardan geldiğini söylemişti; varlıkların temelinde değişmeyen bir gerçek ya da bir cevher bulunduğunu düşünmemizin; bazı duyumları her zaman bir arada edinmemizden ileri geldiğini belirtmişti. Yani belli duyumların sürekli olarak bir arada ortaya çıkmalarının[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bunların altında değişmeyen bir cevher bulunduğunu düşünmemize yol açtığını söylüyordu. Bunları bir arada göre göre[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] yani alışkanlık yoluyla cevher kavramına ulaşıyorduk[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ingiliz filozofu Hume (1711-1776)[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Locke'un bu açıklamasından hareket ederek nedensellik ilkesini eleştirdi. Nedensellik ilkesine göre[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] her şeyin bir nedeni vardır ve belli şartlar içinde aynı neden daima aynı sonucu (etkiyi)doğurur. Bu ilke[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] düşüncenin ve bilimsel açıklamaların dayandığı apaçık bir ilke olarak kabul edilmişti; kesin bir kural olarak görülüyordu. Hume[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] iki olay arasında bu çeşit bir nedensellik ilişkisi bulunduğunu nereden bildiğimizi; bu ilkenin kesinliğinin nereden geldiğini araştırır. Bu ilkeyi deneyden - önce yani apriori olarak bilemeyiz. Çünkü[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] herhangi bir nedeni ele alırsak[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bu nedenin içinden sonucunu (etkisini) çıkarmamız mümkün değildir. Meselâ sıcaklığın madenleri genişlettiğini söylüyoruz. Burada sıcaklık «neden»[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] genişleme «sonuç» tur. Ama deneylere baş vurmaksızın sadece sıcaklık kavramından hareket ederek madenlerin genişlemesi sonucuna varamayız[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] öyleyse bu ilke hakkında deney - öncesi yani apriori bilgimiz yoktur. Ama deneyler de bize bu ilke hakkında bilgi veremezler. Çünkü deneyler[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bir nedenin zorunlu olarak bir sonuç doğurduğunu göstermez; sadece neden ve sonucun zaman içinde ardarda geldiğini gösterir. Bu iki olay her zaman ardarda ortaya çıktığı için[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] aralarında bir nedensellik bağıntısı olduğuna inanırız; bu kesin bir bilgi değil bir inançtır. Hume'un bu eleştirisi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] tabiat bilimlerinin temellerini sarstığı için felsefe tarihinde büyük bir önem kazanmış ve Kant'ı etkilemiştir. |
Tüm Zamanlar GMT +3 Olarak Ayarlanmış. Şuanki Zaman: 08:24. |
Powered by vBulletin® Version 3.8.11
Copyright ©2000 - 2025, vBulletin Solutions, Inc.
Search Engine Friendly URLs by vBSEO
Copyright ©2004 - 2025 IRCForumlari.Net Sparhawk