IRCForumları - IRC ve mIRC Kullanıcılarının Buluşma Noktası

Bircilik Nedir?

(Os. İttihâdiye, Vahdetiye, Vahdiyet; Fr. Monisme, Al. Monismus, İng. Monism, İt. Monismo)

Her alandaki çoklukları birliğe indirgeyen öğretilere verilen genel ad.

Özellikle ruhu özdeğe ya da özdeği ruha indirgeyerek ruhla özdeği bir sayan öğretiler birci'dirler. Bircilik terimi, ikicilik ve çokçuluk karşılığında kullanılır. Örneğin Alman düşünürü Hegel, özdeği ruhun ürünü saydığı için birci'dir. Buna karşı Fransız düşünürü Descartes, ruhla özdeğin birbirlerine indirgenemeyeceklerini ileri sürdüğü için ikici'dir. Alman düşünürü Herbart da evrendeki varlıkların birbirlerine indirgenemeyen birçok kökten geldiğini savunduğu için çokçu'dur.

Bircilik terimi, Yunanca yalnız anlamına gelen monos sözcüğünden Alman düşünürü Wolf tarafından türetilmiştir. Kimi yazarların tekçilik deyimiyle dile getirdikleri bircilik, her türlü varlığın tek kaynaktan geldiği görüşünü adlandırır ve bu kaynağın özdek ya da ruh olarak varsayılmasından ötürü özdekçi bircilik ve düşünceci bircilik olmak üzere ikiye ayrılır. Spinoza, tüm kamutanrıcılar, tüm Doğu ve Batı gizemcileri, tektanrıcılar, düşünceciler ve kaba özdekçiler bircidirler. Birciliğin en gelişmiş ve bilimsel biçimi Marksçılıkta görülür.

Derleyen: Sosyolog Ömer YILDIRIM
Kaynak: Atatürk Üniversitesi Sosyoloji Bölümü 1. Sınıf "Felsefeye Giriş" ve 3. Sınıf "Çağdaş Felsefe Tarihi" Dersi Ders Notları (Ömer YILDIRIM); "Felsefe Sözlüğü" Orhan Hançerlioğlu