[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

Sofist Xenophanes'te Tanrı ve İnsan Bilgisinin Farkı Nedir?

Ksenophanes’e göre insan bilmesinin değerli olan biçimi olarak doğrudan tanıma bilgisinin elde edilmesinde kullanılan araçlar duyu organları ve düşünmedir. Duyu organları, sınırlı kapasiteye sahip olsalar da yaşantılar esnasında çevremizde olup bitenler hakkında bize veriler sağlayan göz, kulak ve benzerleridir. Duyu organlarının çevreden veriler sağlaması, onlara sahip canlının ki burada insan söz konusudur, belirli bir mekânda bulunmasıyla gerçekleşir. Dolayısıyla insan bilmesi bu mekânla sınırlı kalmak durumundadır. Yeni bilgiler elde etmek için, mekânın da değiştirilmesi ve bunun her yeni bilme etkinliğinde tekrarlanması gerekir. (Ksenophanes, Fragmanlar)

İnsan bilmesinin hep belli deneyimler ve mekânlarla sınırlı olmasına karşın Tanrı’nın bilmesi her bakımdan üstün olarak betimlenir. Tanrı’nın bilme araçları da insanın bilme araçları gibi göz, kulak ve düşünme olarak gösterilmektedir. Fakat Tanrı’nın bu bilme araçlarının insanınkilerden üstün olduğunu vurgulamak için Ksenophanes, insan bilmesinin sınırlılığına karşın Tanrı’nın bilmesinin bütünü kapsadığını belirtmektedir. İnsan da görmekte, işitmekte ve düşünmektedir. Bu bakımdan gözleri, kulakları ve aklı vardır ve onlar aracılığı ile görsel ve işitsel verileri edinmekte ve olaylar hakkında düşünceler üretebilmektedir. Fakat Ksenophanes bütün her şeyi gören, duyan veya düşünebilen olarak insanı değil Tanrı’yı düşünmektedir. “O bütünü gören, bütünü düşünen (Kavrayan), bütünü işitendir” (Ksenophanes, Fragmanlar)

Bunun anlamı ise şudur; Tanrı’nın duyma, görme ve düşünme konusundaki kapasiteleri insanın duyma, görme ve düşünme konusundaki kapasitesi gibi sınırlı değildir. Bu bakımdan Ksenophanes’e göre insanların elde ettiği bilgilere nispeten tanrısal bilginin tam ve mükemmel olmasını sağlayan etken, tanrısal bilmenin mekânlarla sınırlı olmaması ve bilgi edinmek için Homeros veya Hesiodos’un tanrı anlayışlarında olduğu gibi, mekân değiştirmek zorunda kalmamasıdır. Çünkü Ksenophanes’e göre Tanrı’nın bir şeyi bilmesi için yerinden kıpırdaması gerekmemektedir. “Hep aynı yerde kalır hiç kımıldamadan. Uygun düşmez O’na farklı zamanlarda değişik yerlerde olmak” (Ksenophanes, Fragmanlar)

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]