[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

Ahlak Felsefesinde Özgürlük Kavramı Nedir? Ne Değildir? Nasıldır?

Özgürlük, öznenin nesnellik karşısında tümüyle bağımsız olması değildir. Böyle bir özgürlük öznenin varoluş zeminini dışladığı için mümkün değildir. Yargıda bulunan ve davranan özne ancak kendisini var eden ve anlaşılır kılan bir nesnellik zemininde var olabilir. Burada öznellik derken insanın bilinçli ve akılsal öznelliğini kastediyoruz. Nesnellik ise bu söz konusu insani özneyi bağlayan ve belirleyen tüm doğal ve toplumsal gerçekliğe işaret etmektedir. O hâlde özgürlüğü nasıl tanımlamalı?

Belki de insani açıdan özgürlüğü öznenin kendisini çevreleyen ve belirleyen nesnellikten bağımsızlığı olarak değil de bu nesnelliğe dair bilinçli akılsallığı olarak tanımlamak daha aydınlatıcı olacaktır. İnsan kendisini belirleyen nesnel gerçekliği bilinçli bir akılsallıkla kavradığı oranda özgür olabilir. Böyle bir kavrayış insana kendisini belirleyeni belirleme, kendisini sınırlayanı sınırlama olanağı verecektir.

İnsanın kendi nesnel gerçekliğini kendi öznel ihtiyaçları doğrultusunda belirleme çabası onu bir kültür varlığı yapar. Yağmurdan ya da güneşten korunmak için şemsiye ya da şapka yaparız, böylece yağmur yağarken ıslanmadan hareket edebilme arzumuz ve ihtiyacımız belli oranda giderilmiş olur. Yine aynı şekilde coğrafi mesafeleri hızla kat etmek için uçak yaparak hareket ve seyahat yeteneğimizi arttırmış oluruz. Tüm insani üretim ve teknolojiler bizi doğanın kısıtlayıcı zorunluluklarından bir miktar olsun özgürleştirir.

Burada söz konusu olan doğal belirlenimliliği tümüyle iptal etmek, doğadan tümüyle bağımsızlaşmak değildir. Tam tersine tam da doğal belirlenim ve nesnelliğin yasaları keşfedilmekte ve tam da bu yasallık üzerinde gerçek bir insani yaratım ve üretim süreci söz konusu olmaktadır. Bu bağlamda insanın teknolojik gelişimi ve ona eşlik eden kültürel dönüşümü, doğaya karşı değil, doğaya dayanarak gerçekleşebilir. Modernizm ve ona bağlı bilimsel gelişmelerin tam da bu anlayış zemininde yeşerdiği söylenebilir.

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]