[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

Ahlak Felsefesinde “İnsan Özgür Müdür?” Sorusu ve Cevabı Nedir?

İnsanı özgür kılan ve onu bir kültür varlığı kılan ikinci bir bilinçli akılsallık ve üretim süreci ise tinsel gerçeklik alanında hüküm sürmektedir. Tinsel gerçeklik doğal ya da maddi gerçeklikten farklı olarak insanın iç dünyasını oluşturan tüm duyum, duygu, tasarım, düşünce belirlenimlerine işaret eder. Bu bağlamda insan toplumsal gerçekliği içinde yalnızca doğal gerçeklikler tarafından değil, tinsel ya da manevi diyebileceğimiz gerçeklikler tarafından belirlenir.

İnsan bu iki gerçeklik alanıyla iç içe yaşar ve onlar tarafından kuşatılmıştır. İnsan akılsal düşünme yetisiyle kendi duygu, tasarım ve düşüncelerini bilinçli bir şekilde sorgulamaya ve kavramaya çalışarak bu alanda da bir kültür varlığı olduğunu, tarihsel süreç boyunca değişen dinamik bir varlık olduğunu ortaya koyar. Zaman içinde insan duygu ve düşüncelerini değiştirir, bir zamanlar hoşlandığı şeylerden hoşlanmamaya, doğru bulduğu davranış ve düşünceleri yanlış bulmaya başlar. İnsanın iç dünyasındaki değişim ve dönüşüm, onun dış dünyasındaki değişim ve dönüşüm ile iç içe bir seyir izler. Karşılıklı bir etkileşim ve dönüşüm söz konusudur.

Bu anlamda insan özgürlüğü incelikli ve karmaşık bir yapıya işaret eder; bir yandan bizi belirleyen ve kuşatan maddi ve manevi bir nesnellik içine doğarız, öte yandan toplumsal eğitim yoluyla edindiğimiz akılsal düşünme yetimizle bu nesnelliği sorgular ve dönüştürürüz. Böylece akılsal düşünme yetisi insana tüm diğer hayvanlardan farklı ve daha geniş bir hareket ve yaşam alanı verir.

Diğer tüm hayvanlar içgüdüleriyle hareket ederler ve bu söz konusu içgüdüler doğrultusunda serbestçe hareket edebildikleri ve hedeflerine ulaşabildikleri sürece mutludurlar. Hayvanlar için önemli olan içgüdülerinin ve itkilerin yönettiği davranış serbestliğidir. İnsanlar ise bedenlerinin uzantısı gibi yaşamazlar. Bedensel varoluşun bir dışavurumu olan içgüdüler insan dâhil tüm hayvan türlerinde vardır. Fakat bedensel varoluşumuzun dolaysız dışavurumu olan içgüdülerden ve itkilerden farklı olarak irade ya da istenç dediğimiz şey yalnızca insanda vardır.

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]