[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]

Ahlak Felsefesinde Özgürlükle İndeterminizm Kavramının İlişkisi Nedir?

Özgürlüğün tanımı çok çeşitlidir ama üzerinde uzlaşılmış bir tanımı da bulunmamaktadır. Bununla birlikte ahlaki anlamda kişinin her türlü dış etkiden bağımsız olarak özgür iradesiyle karar vermesi ve eylemde bulunmasıdır. Sorumluluk; kişinin eyleminin amacını, süreçteki etkilerini ve her türlü sonucunu kabullenmesi, üstlenmesidir. Sorumluluk, özgür iradeyle birlikte vardır. Özgürlüğün olmadığı durumda sorumluluktan bahsedilemez.

Özgürlüğün tanımı çok çeşitlidir ama üzerinde uzlaşılmış bir tanımı da bulunmamaktadır. Bununla birlikte ahlaki anlamda kişinin her türlü dış etkiden bağımsız olarak özgür iradesiyle karar vermesi ve eylemde bulunmasıdır. Sorumluluk; kişinin eyleminin amacını, süreçteki etkilerini ve her türlü sonucunu kabullenmesi, üstlenmesidir. Sorumluluk, özgür iradeyle birlikte vardır. Özgürlüğün olmadığı durumda sorumluluktan bahsedilemez. Bununla birlikte düşünürler, özgürlük ve sorumluluk ilişkisi konusunda farklı düşünceler ortaya koymuştur. Bunlardan “Belirlenimcilik” (Determinizme) göre evrende her olayın nedeni vardır. Kişilerin ahlaki seçimleri, daha önce yaşadıkları olaylara ve ruhsal ve fiziksel faktörlere bağlıdır.

Belirlenimcilik ve kaderciliğin karşıtı olan “Belirlenmezcilik” (İndeterminizm), kişinin ahlaki kararlar verip eylemde bulunurken özgür olduğunu, ahlaki seçimlerinin daha önceki fiziksel ve ruhsal olaylar tarafından belirlenmediğini ve insanın aklı sayesinde mutlak bir seçme özgürlüğüne sahip olduğunu öne sürer. Ahlaki özerklik olarak nitelendirilen otodeterminizme göre insanın davranışını belirleyen ve yönlendiren birtakım etkiler vardır ancak bu, özgürlüğünün olmadığı anlamına da gelmez. Bu görüş, kişinin ahlaki anlamdaki kararlarını iradesi ve seçimiyle kendisinin oluşturduğunu ileri sürer. Özgürlüğün kaynağı kişide, onun kişiliğindedir. İnsanlar, aklını kullanabildiği ve kişiliğini geliştirebildiği ölçüde özgürdür.

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]