Kalemzede | 13 Kasım 2020 15:39 | Klasik Mantıkta Kavramlar Arası İlişkiler Nedir? Ne Değildir? [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]
Klasik Mantıkta Kavramlar Arası İlişkiler Nedir? Ne Değildir? Klasik Mantıkta kavramlar arası ilişkiler söz konusudur. Bunlar; “Eşitlik”, “Ayrıklık”, “Tam Girişimlilik” ve “Eksik Girişimlilik”tir. Kavramlar Arasındaki Eşitlik İlişkisi: Kavramlardan her birisi, bir diğerinin bütün bireylerini içine alıyorsa, yani kapsıyorsa, bu kavramlar arasında “Eşitlik” ilişkisi var demektir. Bu durum şu örnekle şu şekilde ifade edilebilir: Her insan düşünendir, her düşünen insandır. Bunu bir bakıma şu şekilde de formüle edebiliriz: Aralarında eşitlik ilişkisi bulunan kavramlarla oluşturulan önermelerden her ikisi de “her, bütün, tüm” gibi tümeli belirtir ifadelerle başlayan tümel önermedir. “Eşitlik” ilişkisinin kümesel ifadesi şöyledir:
Düşünen > İnsan Kavramlar Arasındaki Ayrıklık İlişkisi: Kavramlardan hiçbirisi, bir diğer kavramın hiçbir bireyini içermiyorsa, bu iki kavram arasında “Ayrıklık” ilişkisi var demektir. Bu durum şu örnekle şu şekilde ifade edilebilir: Hiçbir kapı bilgisayar değildir, hiçbir bilgisayar kapı değildir. Bunu bir bakıma şu şekilde formüle edebiliriz: Aralarında ayrıklık ilişkisi bulunan kavramlarla oluşturulan önermelerden her ikisi de “hiçbir” ifadesiyle başlayan tümel olumsuz önermedir. “Ayrıklık” ilişkisinin kümesel ifadesi şöyledir: Bilgisayar > Kapı Kavramlar Arasındaki Tam Girişimlik İlişkisi: Kavramlardan birisi, bir diğer kavramın bütün bireylerini kapsıyorsa, bu iki kavram arasında “Tam Girişimlilik” ilişkisi var demektir. Bu durum şu örnekle şu şekilde ifade edilebilir: Tüm insanlar uyuyandır, bazı uyuyanlar insandır. Bunu bir bakıma şu şekilde formüle edebiliriz: Aralarında tam girişimlik ilişkisi bulunan kavramlarla oluşturulan önermelerden ilki “tüm, bütün” gibi ifadelerle başlayan tümel önermedir; ikincisi ise “bazı, kimi, bir kısım” ifadeleriyle başlayan tikel önermedir. “Tam Girişimlilik” ilişkisinin kümesel ifadesi şöyledir: Uyuyan > İnsan Kavramlar Arasındaki Eksik Girişimlik İlişkisi: Kavramlardan her birisi, bir diğerinin üyelerinin bir kısmını kapsıyorsa, bu iki kavram arasında “Eksik Girişimlilik” ilişkisi var demektir. Bu durum şu örnekle şu şekilde ifade edilebilir: Bazı kadınlar sarışındır, bazı sarışınlar kadındır. Bunu bir bakıma şu şekilde formüle edebiliriz: Aralarında eksik girişimlik ilişkisi bulunan kavramlarla oluşturulan önermelerden ikisi de “bazı, kimi, bir kısım” gibi ifadelerle başlayan tikel önermedir. “Eksik Girişimlilik” ilişkisinin kümesel ifadesi şöyledir: Sarışın > Kadın [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] |