Her yıl yaklaşık 650 bin çiftin evlendiği Türkiye’de, 22 farklı iş kolunu besleyen düğün sektörünün büyüklüğü 6.5 milyar TL’ye ulaştı. Beyaz eşya devi Arçelik’in cirosuna ulaşan yıllık düğün pastasının en büyük payı İstanbul alıyor. Sektör temsilcilerine göre İstanbul’da düğün pazarı 2.5 milyar doları buluyor.


Düğün pastası her geçen gün büyüyor. Gelinlikçisinden davetiyecisine, ayakkabıcısından kuaförüne, pastacısından organizasyon şirketlerine yaklaşık 22 farklı iş kolu düğünlerle besleniyor. Yılda 650 bin çift evlenerek, 6.5 milyar TL’lik devasa bir ekonomi oluşturuyor. Öyle ki, düğün sektörünün büyüklüğü beyaz eşya devi Arçelik’in cirosuna ulaşıyor.
CNBC-E Busines Dergisi’nin Temmuz sayısında 6.5 milyar TL’lik düğün pastası masaya yatırıldı. Gelinlikçisinden davetiyecisine, ayakkabıcısından kuaförüne, pastacısından organizasyon şirketlerine yaklaşık 22 farklı iş kolu düğünlerle beslendiğine dikkat çekilen haberde, yılda 650 bin çiftin evlenerek, 6.5 milyar TL’lik devasa bir ekonomi oluşturduğunun altı çizildi. Sektörün büyüklüğünün beyaz eşya sektörünün devi Arçelik’in cirosu kadar olduğu vurgulandı. Habere göre birçok sektör için işlerin yavaşladığı dönem olan yaz ayları düğünlerden beslenen iş kolları için oldukça hareketli geçiyor. Hazırlıkların kış aylarında yapıldığı, koleksiyonların çıkarıldığı, siparişlerin alınmaya başladığı 22 iş kolundan oluşan sektörde, yaz gelince satışlar en üst seviyeye çıkıyor. İş sahiplerinin de, çalışanların da nefes alacak vakitleri kalmıyor. Her yıl ortalama 650 bin çiftin evlendiği Türkiye, bu sayıyla dünyanın önde gelen ülkelerinden biri olarak dikkat çekiyor. Akay Gelinlik’in sahibi Ermiya Akay, İstanbul’un yapılan evlilik sayısı açısından, dünyada Las Vegas’tan sonra ikinci sırada geldiğini söylüyor. Sektörün toplam büyüklüğü konusunda kimse ortaya net bir rakam koyamasa da sektörde düğün ekonomisinin hacmi için telaffuz edilen miktar 6.5 milyar TL. Hesap açık: Türkiye’deki düğünlerin ortalama maliyetinin en az 10 bin TL’yi buluyor. Yılda 650 bin düğün yapıldığı düşünülürse ortaya bu rakam çıkıyor. İstanbul’un ilk evlilik konseptli alışveriş merkezi Wedding World Kuyumcukent’in yönetim kurulu başkanı Kemal Merim, “Sadece İstanbul’da 2.5 milyar dolarlık bir pazar var” diyor.
SEKTÖRE YATIRIM ARTTI
Pazar bu kadar büyük olunca, pek çok iş adamı ve girişimci bu sektöre yatırım yapıyor. Düğün yapılacak mekanların sayısı her geçen gün artıyor. Oteller salonlarını buna göre hazırlıyor. İnternette organizasyon şirketlerinin tanıtımlarından geçilmiyor. Süslemede, davetiyede, nikah şekerinde yaratıcılığın sınırları zorlanıyor. Sekiz yıldır evlilik fuarı düzenleyen Patika Fuarcılık’ın sahibi Didem Cılga, “2002 yılında ilk evlilik fuarını yaptık. O dönemde bu sektör bakirdi” diyor.
ASLAN PAYI DÜĞÜN SALONLARININDüğün ekonomisinin en önemli unsurlarından birini mekanlar oluşturuyor. Alternatifler 15-20 yıl öncesine göre oldukça fazla olsa da evlenecek çiftler en çok düğün salonlarını tercih ediyorlar. İstanbul’da yılda 120 bin çift evleniyor. Bu evliliklerin 80 bini düğün salonlarında yapılıyor. İstanbul’da 10 yıl önce 450 olan düğün salonu sayısı bin 100’e kadar çıkmış durumda. Rakamlardaki bu artışa rağmen, düğün salonlarının pazardaki büyüklüğü oransal olarak düşüyor. Kötü imajları nedeniyle düğün salonları, düğünleri otellere, restoranlara ve kafelere kaptırıyor.
HERŞEY İMAJ İÇİN
Düğün salonu sahipleri, 2005 yılında ortak bir karar alarak, yerlerde sürünen imajlarını düzeltmek için kolları sıvamışlar. Öncelikle düğün salonlarında sigara içilmesi yasaklanmış. Ardından da aynı yasak bahşişe gelmiş. Dekorasyonlar yenilenmiş. Yiyecek-içecek için kaliteli iş yapan pastanelerle anlaşılmış. İsteğe uygun olarak başka yenilikler de yapılmış. Örneğin bazı düğün salonları, gelinle damadı sahneye kurulan bir asansör sistemiyle davetlilerin karşısına çıkarmaya başlamış. Yine bazı salonlar, çekilişte kazanan çifti salona helikopterle getirmek gibi yeniliklere imza atmışlar.
KAZANÇLAR SALONUN YERİNE GÖRE DEĞİŞİYOR
Salonun lokasyonu, müşteri kitlesi iş hacmini direkt etkiliyor. Orta gelir düzeyinin üzerindeki bir semtteki birinci sınıf bir salonun yıllık iş hacmi 600 bin TL iken, ikinci sınıf tabir edilen salonların cirosu yarı yarıya düşüyor. En ucuz fiyat veren salonlar ise yılda yaklaşık 200 bin TL ciro yapıyor. Fiyatlara gelince... Tarife sezona göre değişiyor. Düğünlerin en fazla olduğu yaz aylarında bir hafta sonu düğünü için fiyatlar bin 500 TL’den başlıyor. Bu fiyatın 300 kişilik, yemeksiz olduğunu hatırlatalım.
KIR DÜĞÜNÜ İSTEYENLERİN ADRESİ “KİLYOS VE ŞİLE”
Düğün salonlarının en büyük rakibi tabii ki oteller. Gelir düzeyine göre, beş yıldızlı otellerden butik otellere değişik alternatifler var. Düğün salonlarından sonra en fazla düğün otellerde yapılıyor. Didem Cılga, yeni açılan otellerin, bu pastadan pay alabilmek için rekabete katıldığını söylüyor. Farklı bir alternatif ise tekne...
EN ÜST GELİR GRUBU YALILAREn üst gelir grubunda olanlar için son yılların en favori mekanlarına gelince... Esma Sultan Yalısı, Çırağan Sarayı, Adile Sultan Kasrı, Sait Halim Paşa Yalısı favoriler arasında ilk sıralarda yer alıyor. Buralarda düğün yapmak, birkaç yüz bin doları harcamak anlamına geliyor. Mesela Çırağan Sarayı’nda Tara, Zorlu gibi Türkiye’nin en zengin ailelerinin çocuklarının yanı sıra Hindistan’ın en zengin iş adamı Shyam Bhatia’nın oğlu için düğünler yapıldı. Çırağan’da fiyatlar KDV hariç kişi başı 145 euro’dan başlıyor. Bu fiyatta dört kategoriden oluşan düğün yemeği ve limitsiz içki var. Tarihi mekanları tercih edenlerin bir diğer adresi ise Sait Halim Paşa Yalısı... 1995 yılında yandıktan sonra yenilenen ve 2005 yılında hizmete giren yalı, düğün organizasyonlarıyla ön plana çıkıyor. Kişi başı 95 euro + KDV’den başlayan paketin içinde, gelin ve damadın bir gece konaklaması ile kahvaltı, düğün pastası ve ön kokteyl bulunuyor.
BU PARAYI ÖDEMEM DİYORSANIZ?
Bu fiyatları ödemeden de düğün yapmak mümkün elbette. Örneğin Armada Otel’de kişi başı 85 TL + KDV ödeyerek yemek, limitsiz içki, pasta, bir gece konaklamayı içeren düğün paketi satın alınabilir. Otel düğünleri yerine bir restoranda ya da en az 2 bin TL’ye kiralanabilecek bir teknede de tören yapmak mümkün. Son yılların favorisi kır düğünü içinse İstanbul’da çok fazla seçenek var. Özellikle Kilyos ve Şile yollarında birçok restoran bu tür düğünler için hazır bekliyor. Kır düğünlerinin fiyatları da yerine ve mekanın büyüklüğüne göre değişiyor. İstanbul’da 100 kişilik bir düğün müziği, süslemesi, fotoğrafı, davetiyesiyle en az 10 bin TL’ye mal oluyor.
500 MİLYON DOLARLIK GELİNLİK PAZARI?
Gelinlik için sipariş en az bir ay önceden veriliyor. Gelin adaylarının işi bu aşamada da çok kolay değil doğrusu. Çünkü birkaç yıl öncesine göre piyasada çok fazla marka mevcut. Sadece İstanbul’da kayıt altına girmiş 3 binden fazla gelinlik satan ve diken mağaza var. Bunların içinde yerli ve yabancı markalar yer alıyor, küçük modaevleri de.
Ağırlıklı olarak yılın kısa bir döneminde satışı yapılan gelinlik işinin, bu nedenle tekstil sektörünün en zayıf halkalarından biri olduğu düşünülür. Oysa iki ayda yapılan satışla bile birçok iş kolunun önüne geçecek kadar büyük bir potansiyele sahip. Akay Gelinlik’in patronu Ermiya Akay, gelinlik sektörünün büyüklüğünün 500 milyon dolar olduğunu söylüyor. Sektörde son yıllarda ciddi bir değişim yaşandığını belirten Didem Cılga ve ekliyor: “Birkaç yıl öncesine kadar gelinlikten sektör olarak bile bahsedilmezdi. Sonra dünya markaları Türkiye’ye geldi. Yerlilerden, çok başarılı şekilde markalaşanlar oldu. Gelinlik pazarı artık ciddi bir iş hacmine sahip.”
İŞ HACMİ İÇ PİYASAYLA SINIRLI DEĞİL
Üstelik iş hacmi sadece iç piyasayla sınırlı değil. Gelinlik şirketleri seri üretime geçerek ihracata da başladı. Dünyada yılda 40 milyon adet gelinlik ihraç ediliyor. Bu ihracatın yarısını Çin yapıyor. Türkiye’nin ihracat miktarı ise 40 bin adet. Bu da yaklaşık 30 milyon dolara karşılık geliyor. Bavul ticareti yoluyla da 100 bin adet gelinliğin ihraç edildiği ifade ediliyor. Bununla birlikte Türkiye’nin toplam ihracatının 70-80 milyon dolar olduğu tahmin ediyor.
GELİNLİKTE KÜÇÜK BUTİKLER DE İŞ YAPIYOR
Ağırlıklı olarak, Ortadoğu ve Avrupa’ya yapılan gelinlik ihracatının önümüzdeki yıllarda artması bekleniyor. Sektörün favori markaları arasında başı çekenler, yerlilerde Vakko ve Akay, yabancılarda ise İspanyol Pronovias. Tüketici tercihlerinin değişmeye başlaması bu markalara ilgiyi artırıyor. Gelin ayakkabısı satan Divan Kundura’nın sahibi Erdinç Sarı, “Eskiden 10 müşterimden biri Vakko’dan gelinlik alırdı. Şimdi altı-yedisi buradan gelinlik alıyor” diyor.
Tüketicinin markalara kaymaya başlamasına rağmen halen satışların büyük kısmı küçük butikler ve modaevlerinden karşılanıyor. Cengiz Abazoğlu, Ahmet Eraslan gibi tasarımlarını ünlü modacıların yaptığı gelinlikler de evlenecekler için başka bir alternatif oluşturuyor. Bu alternatif, doğal olarak en üst gelir grubuna hitap ediyor. Zira buralarda rakamlar 40-50 bin TL’ye kadar çıkıyor.
VAKKO’DAN GELİNLİĞİN FİYATI BİN 500-3 BİN EURO
Vakko’nun Türkiye’de satışa sunduğu yabancı markalardan Pronovias ve San Patrick marka gelinliklerin fiyatları bin 500-3 bin euro arasında değişiyor. Şirketin dünyaca ünlü, İranlı Eli Saab gibi tasarımcıların imzasını taşıyan gelinliklerin fiyatları ise 7 bin euro’dan başlıyor 18 bin euro’ya kadar çıkıyor.
DAHA UYGUN FİYATA DA GELİNLİK BULMAK MÜMKÜN
Bu fiyatların daha altında da kaliteli gelinlik bulmak mümkün. Örneğin, her yıl 70-80 parçalık koleksiyon hazırlayan Akay Gelinlik’te fiyatlar bin 800 ile 5 bin TL arasında değişiyor.
Diğer grup olan küçük çaplı butikler, modaevleri ve hazır gelinlik satan mağazalar ise belli lokasyonlarda toplanmış durumda. İstanbul’da Kadıköy, Bakırköy, Fatih semtleri modaevlerinin yerleşim yeri olarak ön plana çıkıyor. Mahmutpaşa ise hazır ve en ucuz gelinliklerin adresi. Buralardan 500 TL’ye gelinlik satın almak mümkün.
Sektörün kiralık gelinlik tarafı da ciddi bir büyüklüğe sahip. 650 bin gelinin 400 bini kiralık gelinlik tercih ediyor.
DAMATLAR ARTIK ANNELERİYLE GELMİYOR
Düğün ekonomisinin can verdiği bir başka iş kolu ise damatlık. Damatların bu özel günde giydiği takım elbise artık gelinlik kadar önem taşıyor. Orka Group Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Orakçıoğlu, “Evlilik yaşının yükselmesi ve erkeklerin de en az kadınlar kadar bu özel günlere önem vermesi damatlıkta büyük bir pazar oluşturuyor” diyor. Orakçıoğlu, kararların artık eskisi gibi ailelerinin yönlendirmeleriyle verilmediğini, çiftlerin tek başına alışveriş yaptığını söylüyor.
SADECE GELİN AYAKKABISI SATAN MAĞAZALAR
Damat adaylarının ayakkabı seçmesi çok zor değil. Hemen hemen tüm damatlık satan mağazalarda ayakkabı koleksiyonu da yer alıyor. Ama gelinler için durum aynı değil. Ayakkabı için bir çok yeri gezmek gerekiyor. Bir markanın gelinliği satın alınıyorsa orada ayakkabı bulmak mümkün. Ama küçük bir butikten ya da Kadıköy, Fatih gibi bir modaevinden alınıyorsa ayakkabı için mağaza mağaza gezmek gerekiyor. Bazı mağazaların özel gelin koleksiyonları var. Ama sadece gelin ayakkabısı satan mağazalar da giderek artıyor. Osmanbey, Bağdat Caddesi gibi bazı yerlerde sadece gelinlik ayakkabısı yapan markaların mağazaları mevcut.
DAVETİYEDE DEVRİM
Düğün sektöründe yaşanan yeni trendler, davetiyede, nikah şekerinde de kendini gösteriyor. Matbaaların 5-10 çeşit davetiyeyi klasöre yerleştirip çiftlere sunduğu günler tarihe karıştı. İstanbul’da Cağaloğlu, Saraçhane gibi merkezlerde toplanmış olan davetiyeciler şimdi şık mağazalarda ve alışverişin daha canlı olduğu caddelerde yer alıyor. Artık, çok farklı malzemeler kullanılarak bin bir çeşit davetiye hazırlanıyor.
2 BİN ÇEŞİT ALYANS
Düğünlerin olmazsa olmazı alyansta da değişim rüzgarları esiyor. Pırlantalısından yeşil, beyaz, kırmızı altından yapılanlara binlerce model alyans çiftlerin aklını başından alıyor. 50 yıldır Kapalıçarşı’da altın satışı yapan Güneyli Mücevherat’ın sahibi Corc Vert, “Sadece alyansta 2 bin çeşit model var” diyor.
ANAHTAR TESLİM DÜĞÜN
Düğün yapmak isteyenlerin detaylarla ilgilenmek yerine anahtar teslim hizmet alması da mümkün. Pastasından çiçeğine, fotoğrafçısından otomobiline bütün işlerin havale edilebileceği pek çok adres var. Vakko Wedding, Nobel Party Club sektörün en çok bilinen şirketleri.
FAVORİ ÇİÇEK BEYAZ ORTANCA
Düğün sektörünün hareketlendirdiği ve çeşitlendirdiği bir başka alan ise çiçekçilik... Mekan süslemesinin çok fazla kullanılması çiçekçilikle uğraşanların düğünlere özel faaliyet göstermesine neden olmuş. Aralarında düğün organizasyonu yapanlar bile var. Uluslararası Çiçekçiler Birliği Interflora’nın Türkiye’de kurulu Interflora Çiçekçiler Derneği Başkanı Recep Gedik de çiçekçilikle uğraşırken organizasyon yapmaya başlamış. Peki bir düğünde ne kadar çiçek kullanılır? 100 kişilik bir düğünün 200 dal çiçekle süslendiğini söylüyor Recep Gedik. Bunun için en az bin 500-2 bin TL’yi gözden çıkarmak gerekiyor. Süslemede kullanılan çiçekler düğünün konseptine göre değişiyor. Ama favori beyaz ortanca.
KINA GECELERİ DE BİRER ŞOV
Kına gecelerini de organizasyon şirketleri hazırlayabiliyor. Şirketler kına yakma törenini hazırlayacak, kınayı yakacak, bu esnada şarkı, türkü söyleyecek, hatta gecenin sonunda fasılla töreni tamamlayacak özel bir ekiple hizmet veriyorlar. Bedeli bin 500 ile 2 bin TL arasında değişiyor. Tekne, hamam, otellerin küçük salonları, restoranlar, barlar bu renkli eğlence için organize edilebiliyor. Yüksek gelir grubundakiler için Çırağan Sarayı, Sait Halim Paşa Yalısı, Al Jamal, en çok ilgi gören mekanlar arasında.
YURT DIŞINDA DÜĞÜN
Evlenecek çiftlere alternatif çok. Bunlardan biri de yurt dışında düğün... Bu akıma ayak uyduranlar tercihlerini daha çok Mısır, Tunus, Hindistan gibi ülkelerden yana kullanıyor. Yurtdışında bir düğünün maliyeti hangi ülkeye gidileceğine ve kaç gün kalınacağına bağlı. Ortalama fiyat vermek gerekirse iki gece üç gün programlı Roma kişi başı 700 euro, Mısır 850 euro, Hindistan 1000 euro’ya çıkıyor. Bu fiyatlara beş yıldızlı otelde konaklama, şehir turu, rehberlik hizmetleri dahil.
**Neye ne kadar harcanıyor (TL)
Minimum
Kalem Gider
Gelinlik 500
Damatlık 300
Ayakkabı 50
Alyans 400
Otomobil kiralama 100
Çiçek -Mekan süsleme* 2.000
Nikah şekeri 0,35
Davetiye 0,2
Fotoğraf 200
Pasta* 500
Müzik 600
Animatör 100
Gelin başı 200
Düğün mekanı * 1.000
Dans kursu 250
Organizasyon şirketi 5.000
TV prodüksiyon 800
Havai fişek gösterisi 2.500
Kına seti 120
Davetiye zarfı yazısı** 1
LCV hizmeti* 70
Yurt dışında düğün** 1.400
*100 kişilik
**Kişi başı