Çeşmi
 

Derd-i dilim arttı yarımın derdim
Seksende doksanda yüzde seyreyle
Gonca güllerini yarımın derdim
Gerdanda dudakta yüzde seyreyle

Çeşmiyâ bin gazel yazdım divane
El bağladım yare durdum divane
Dedi var yıkıl git behey divane
Aşkın deryasında yüz de seyreyle

Çeşmi, bir Halk Şairi. Kaynaklar 19. Yüzyılda yaşadığını belirtiyor. Rivayete göre bir gün saz şairleri, kendisine mahlas vermek için Fuzuli’nin Divanından beyit açmışlar: “Defter-i a’mâlimin hattı hatâdandır siyân / Kan döker çeşmin hayâl ettikçe hevl-i mahşeri” beyti çıkmış. O günden sonra Çeşmi mahlasıyla şiirler söylemiştir¹.

Çeşmi hakkında pek bilgi bulunmamaktadır. Nereli, hangi aileye mensup olduğu hususunda bilgi sahibi değiliz.

Onun elimizde mevcut olan bir şiiri ne kadar güçlü bir halk şairi olduğunu ortaya koyuyor, yetiyor ve artıyor.

Kuzey Doğu’da Tecnis olarak bilinen bir şiir türünde yazmış bu şiiri Çeşmi. Türkiye genelinde bu şiir türü Cinaslı Şiir olarak bilinmektedir. Bu şiirin Azerbaycan dolaylarında en iyi ustası Aşık Elesker’dir.

Türkiye’de Tecnis daha çok Karslı Halk Şairleri tarafından yazılmaktadır. Ancak Erzurum, Erzincan, Sivas gibi vilayetlerin aşıkları da Cinaslı Şiir örnekleri vermektedirler.

Çeşmi’nin Seyreyle ayaklı şiirindeki ustalığı varsa ele geçecek diğer şiirlerinde de kendini gösterecektir. Bazı zaman bir halk şairinin sanattaki ustalığı ve olgunluğu bir şiiri ile de ölçülebilir.

Çeşmi, kanımızca yazdığı şiirlerde sanatın hakkını vermiş bir halk şairidir.