[Liaaa]

Karıncaların yiyecek aramak için çok uzak mesafelere gidip tekrar yuvalarına dönebilmeleri, araştırmacıların hayvanlar aleminde en çok dikkatlerini çeken konular arasında bulunur. Karıncalardaki bu yön bulma kabiliyeti, özellikle Büyük Sahra'da yaşayan çöl karıncasında açıkça ortaya çıkıyor. Bu karınca türü, çorak çöl ortamında yüzlerce metre yolu aşıp tekrar yuvasına dönmeyi başarıyor. Alman ve İsviçreli biyolog ve zoologlardan oluşan bir grup bilim adamı, onlardaki bu özelliği arabalardaki kilometre saatine benzetiyorlar. Çünkü karıncalar şaşmaz bir biçimde aynı mesafeyi gidip gelebiliyorlar.

Sahra Çölü karıncaları yön bulmada yol entegrasyon sistemini kullanıyorlar. Bu sistemde karınca, yuvadan çıktıktan sonra yaptığı yürüyüş ve dönüş hareketlerinin toplamını, yuvaya olan uzaklığını hesaplamak için kullanır. Çöl karıncası adeta bir matematikçi gibi yaptığı bir dizi matematik işlemini şu şekilde gerçekleştirmelidir: Karınca, yuvasına olan mesafeyi küçük mesafelere böler; her bir mesafe uygun yön ve uzaklık vektörünü taşır. Bu vektörlerin toplamıyla yuvanın uzaklık ve yönünü veren 'homing' vektörü elde edilmiş olur.

Ancak sahra karıncasının ileri hareket ve dönüşlerini nasıl ölçtüğü ve bu hesapları nasıl yaptığı henüz açıklanamamıştır. Araştırmacılar, karıncalardaki yön bulma sisteminin özelliklerini, bu hayvanların inişli çıkışlı arazide yiyecek aramalarını inceleyerek ortaya koymaya çalışıyorlar. Yapılan bir deneyde özel iniş ve çıkışlardan oluşan zigzaglı bir ortam hazırlanmış ve karıncalara bu bölümde yiyecek aramaları öğretilmiş; eğitilmiş karıncaların, düz yüzeyli bir alana konulduklarında yiyecek arama işini daha kısa mesafede yaptıkları görülmüş. Bunun aksine, düz alanda eğitilen karıncaların ise, engebeli alana konulduklarında öncekine göre daha uzun yürüyüş yaptıklarıı saptanmış. Her iki deneyle karıncaların yiyeceği bir önceki eğitimlerine göre asıl uzaklığında değil, onun düz plan üzerine yansıyan mesafesinde aradıkları keşfedilmiş.

Araştırmacılar bu gözlemlerden şu sonucu çıkarmışlar: Karıncalar yönlerini, engebeli arazide katettikleri gerçek mesafeye göre hesaplamıyorlar. Onun yerine hareketlerini hayalî bir plana koyup bu planda yuvaya göre pozisyonlarını kaydediyorlar. Böylece, arazideki dalgalanmaları gözardı ederek, gitmek istedikleri noktayı buluyorlar. Üstelik, yuvalarına dönüşü genellikle farklı yoldan yaptıkları halde, yine de yuvalarına şaşırmadan ulaşabiliyorlar.

Bu konuda yoğun araştırmalar yapan Berlin Üniversitesi biyologları, karınca yön bulma sistemleri hakkında birkaç teori daha ortaya atmışlardır. Bu hayvanların aynı yol bulma kalıbını farklı yerlerde de kullanıp kullanmadıkları da araştırılmaktadır. Şuur ve zeka sahibi insanlar dahi zaman zaman daha önce gittikleri bir yere tekrar giderken yol bulma sorunu yaşarken, Allah'ın ilhamıyla hareket eden bu küçük canlılar yollarını şaşırmadan bulabiliyorlar. (Harun Yahya, Karınca Mucizesi)

Yukarıda saydığımız tüm canlıların sahip oldukları özellikleri onlara Allah vermiştir. Bu canlılar var edildikleri ilk günden beri, vücutlarındaki kusursuz sistemler ve sahip oldukları üstün kabiliyetlerle onları yoktan var eden yüce Rabbimiz'in apaçık varlığının delillerinden sadece birkaçını oluşturmaktadırlar. Allah Kuran'da şöyle bildirmektedir: "Gerçekten hayvanlarda da sizin için bir ders (ibret) vardır..." (Mü'minun Suresi, 21)


Mercek Dergisi


alıntı