IRCForumları - IRC ve mIRC Kullanıcılarının Buluşma Noktası
  sohbet

Yeni Konu aç Cevapla
 
LinkBack Seçenekler Stil
Alt 08 Nisan 2019, 21:23   #1
Çevrimdışı
Kullanıcıların profil bilgileri misafirlere kapatılmıştır.
IF Ticaret Sayısı: (0)
IF Ticaret Yüzdesi:(%)
Şempanzeler ve Bonobolar: Benzerlikler ve Farklılıklar




Şempanzeler ve Bonobolar, Pan cinsi altında 2 milyon yıl önce türleşmiş iki türdür. Şempanzeler, Pan troglodytes türüne aittir, bonobolar ise Pan paniscus türüne aittir. Bu iki tür, diğer türleşmiş canlılar gibi birbirlerinden morfolojik, davranışsal ve hatta duygusal ve algısal boyutta farklıdırlar.



Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.

Şempanze (Pan troglodytes)



Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.

Bonobo (Pan paniscus)


Yukarıdaki iki türü dikkatlice incelerseniz, zaten aradaki bazı bariz farkları görebilirsiniz. Tabii üstünkörü bakan bir insan, "Maymun işte..." deyip geçecektir. Ancak elbette bilim bu kadar basit insanların düşüncelerinden çok daha farklı çalışır. Bilim, eğer bu sıradan ve basit insanlar gibi düşünseydi, insan ve şempanzelere bakıp "Maymun işte..." demeliydi. Halbuki günlük yaşantımızda bile şempanzelerden görünüş olarak ne kadar farklı olduğumuzu, ancak bilimsel olarak ne kadar benzer olduğumuzu biliriz. Her neyse, konumuza dönelim. Şempanzeler ve bonoboların genel farklılıklarına şöyle bir bakacak olursak:

Bonobolar anaerkildir; yani dişiler popülasyondaki baskın cinsiyettir ve erkekleri yönetirler. Dişiler, erkeklerle cinsel ve sosyal ilişkiler kurarlar ve bu sayede popülasyon içi öfkenin dindirildiği düşünülmektedir. Bonoboların vahşi doğada işbirliği içerisinde avlandıkları, alet kullandıkları veya ölümcül öfke davranışları sergiledikleri görülmemiştir.

Şempanzeler ise ataerkildir; yani erkekler popülasyondaki baskın cinsiyettir ve dişileri yönetirler. Şempanzeler son derece başarılı bir şekilde alet kullanabilirler, işbirliği içerisinde avlanırlar ve hatta diğer maymunları avlarlar. Kimi zaman diğer şempanze gruplarının yavrularını yedikleri bile gözlenmiştir.

Bu iki türün benzerliklerine genel olarak bakacak olursak:

Bonobolar ve şempanzeler, insanlarla genlerinin %96-99 arasını paylaşırlar ve böylece biliyoruz ki şempanzeler insanlara, gorillere olduklarından daha yakın akrabadır. Öte yandan her ne kadar bonoboların davranışları tam olarak şempanzeler kadar ayrıntılı araştırılmadıysa da, sosyal problemleri çözme becerileri göz önüne alındığında insanlara, şempanzelerden daha yakın olduğu düşünülmektedir. 2005 yılında yayınladıkları makalelerinde Hammock ve Young, bu benzerliklerimizin kalıtılabilir nöropsikolojiden kaynaklanabileceğini açıklamıştır.

Şimdi bonobolar ile şempanzeleri daha yakından inceleyelim, bir bilim insanı gözüyle:

1) Fizyoloji:
Bonobolar daha ince yapılıdır, parlak pembe dudakları vardır ve yüzleri siyahtır. Şempanzelerin vücudu ise çok daha sert ve güçlü yapılıdır, yüz renkleri yaşlanmayla birlikte değişmektedir ve koyu renkte dudakları vardır. Bonobolar genellikle şempanzelerden çok küçük değildir: Erkek bonobolar 39 kilogram, dişiler 31 kilogram civarındadır ve boyları hemen hemen eşittir: ayağa kalktıklarında 115 santimetre kadar.

2) Ekolojik Çevre:
Bonobolar Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nde ve Kongo Nehri'nin güneyinde yaşarlar. Şempanzeler ise Batı ve Orta Afrika'da pek çok ülkeye dağılmış bir halde yaşarlar.

3) Cinsel Çiftbiçimlilik:
Bonobolarda cinsiyetler arası farklılıklar oldukça azdır. Ancak şempanzelerde bu durum tam tersinedir ve cinsiyetler arasında çok köklü farklılıklar bulunur.

4) Sosyal Düzen:
Bonobolar da, şempanzeler de kaynaşık bir şekilde yaşarlar. İki tür de komüniteler halinde yaşarlar ancak bonoboların grupları çok daha geniştir. Komünitelerde dişiler, erkekler ve çocuklar bulunur. Bonobolarda ana-yavru ile dişiler arası ilişkiler çok önemlidir ve belirleyici rol oynar. Şempanzelerde ise erkekler arası bağlar çok önemli ve belirleyicidir.

5) Ses:
Bonoboların ses yapıları çok yüksek perdelidir. Şempanzeler ise yüksek perdeden sesler çıkarmazlar. Şempanzeler daha çok ıslıklarlar, çığlıklar atarlar ve homurdanırlar. Ayrıca ses kutularını kullanmadan, ağaçların gövdelerine vurarak da yüksek sesler çıkarabilirler.

6) Baskınlık Hiyerarşisi:
Bonobolarda dişiler birbirleri ve komüniteleri ile güçlü bağlar kurarlar. Şempanzelerde ise erkekler arasında dikey hiyerarşi bulunur (as-üst ilişkileri) ve açık bir alfa erkeği bulunmaktadır. Bu erkek, grubun dominant erkeğidir ve tüm komüniteyi yönlendirir.

7) Grup Avlanması:
Bonobolarda şimdiye kadar bir grup halinde avlanma gözlenmemiştir. Ancak şempanzeler, diğer maymunları avlamaya çıktıklarında gruplar halinde çalışır, saldırır ve avlanırlar. Ayrıca şempanzelerde yavru maymunları yeme, yamyamlık ve ölümcül istilalar görülür. Bonobolarda bunların hiçbirine rastlanmaz.

8) Alan Sınırlandırması:
Bonobolarda gruplar belli başlı bölgelere sahiptirler; ancak bu bölgeler birbirleriyle çakışabilir. Üstelik bonobolarda gruplar arası çiftleşme de gözlenir. Şempanzeler ise sınırlar konusunda çok hassas ve agresiftirler. Grupların belli sınırları vardır ve o sınırlar çok sert bir şekilde korunur. Ayrıca şempanzeler komşularının kendi sınırlarına girmesine izin vermez.

9) Alet Kullanımı:
Bonobolar vahşi hayatta pek fazla alet kullanmazlar. Ancak yakalanıp hapis altında tutulduklarında taklit etme sebebi ve sorun çözme amacıyla alet kullanmaya başladıkları ve buna yatkın oldukları gözlenmiştir. Şempanzeler ise alet kullanmada ustadırlar. Alet kullanarak fındık gibi yiyeceklerin kabuklarını kırarlar, çubuklar yapıp kullanarak karıncaların yuvalarını kazar ve yuvalarından çıkarırlar, yaprakları kesebilirler.

10) Cinsel Davranış:
Bonobolarda cinsel aktivite genellikle sosyal bir etkinlik olarak görülür. Yani çiftleşmenin tek amacı üremek değil, grup içi sorunları çözmektir. Çiftler, her yaş ve cinsiyetten olabilir. Yani bonobolarda eşcinsellik sıklıkla görülen bir olgudur. Bonobolar çiftleşerek grup içi gerginliği dindirmeyi amaçlarlar. Bazı sosyal konularda ve yiyecekle ilgili sorunlarda cinsellik ile sorunlar aşılmaya çalışılır. Aynı zamanda seksi sadece selamlaşma amacıyla ve çatışma çözümü olarak da kullanabilirler. Bonobolar genellikle yüz-yüze (misyoner) pozisyonda çiftleşirler.

Şempanzeler ise bu davranışların hemen hiçbirini göstermezler. Üst rütbede olan erkekler cinselliği tekeline alırlar ve grup içerisindeki dişilerin diğer erkeklerle çiftleşmesine izin vermezler. Şempanzelerde misyoner pozisyonunda çiftleşme gözlenmez.

11) Tehditler
Ne yazık ki iki tür üzerinde de insanlardan kaynaklanan ciddi tehditler bulunmaktadır. Bunların başında, hemen her zaman olduğu gibi avlanma tehditi ve ormanlara kurulan tuzaklar gelmektedir. Bunun hemen arkasından ise yaşam alanlarının yok edilmesi ve çoğu zaman insan kaynaklı olmayan enfeksiyonel hastalıklar gelmektedir.


Görüldüğü üzere her ne kadar dışarıdan baktığımızda tamamen birbirine benzeyen iki tür gibi gözükseler de, bilimsel olarak incelendiğinde aradaki dağlarca fark kolayca görülebilmektedir.

- EvrimAgaci -

__________________
Aşk, bekletilmiş en bozuk "Şaraptır"


Kullanıcı imzalarındaki bağlantı ve resimleri görebilmek için en az 20 mesaja sahip olmanız gerekir ya da üye girişi yapmanız gerekir.
 
Alıntı ile Cevapla

IRCForumlari.NET Reklamlar
sohbet odaları sohbet odaları Benimmekan Mobil Sohbet
Cevapla

Etiketler
alemi, benzerlik, bonobo, ciftlesme, doğa, farklılık, hayvanlar, maymun, şempanze


Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)
 
Seçenekler
Stil

Yetkileriniz
Konu Acma Yetkiniz Yok
Cevap Yazma Yetkiniz Yok
Eklenti Yükleme Yetkiniz Yok
Mesajınızı Değiştirme Yetkiniz Yok

BB code is Açık
Smileler Açık
[IMG] Kodları Açık
HTML-Kodu Kapalı
Trackbacks are Kapalı
Pingbacks are Açık
Refbacks are Açık


Benzer Konular
Konu Konuyu Başlatan Forum Cevaplar Son Mesaj
Şempanzeler ve Maymunlar Sır Merak Ettikleriniz 0 13 Mayıs 2018 20:29
Şempanzeler kolay unutmuyor! Zen Bilim Dünyasından Son Haberler 0 17 Şubat 2013 20:16
Katil Şempanzeler Görüntülendi Thetis Haber Arşivi 0 10 Mayıs 2012 10:56
Şempanzeler nasıl iletişim kuruyor? Dilara Hayvanlar Alemi 0 08 Mayıs 2011 21:31
Linux ve Diğer İşletim Sistemleri Arasındaki Benzerlikler & Farklılıklar Heidi GNU, Linux ve UNIX 0 29 Ocak 2008 12:00