IRCForumları - IRC ve mIRC Kullanıcılarının Buluşma Noktası

IRCForumları - IRC ve mIRC Kullanıcılarının Buluşma Noktası (https://www.ircforumlari.net/)
-   Hristiyanlık (https://www.ircforumlari.net/hristiyanlik/)
-   -   Arnavutluk Katolik Kilisesi (https://www.ircforumlari.net/hristiyanlik/152965-arnavutluk-katolik-kilisesi.html)

Metin 18 Ekim 2008 23:22

Arnavutluk Katolik Kilisesi
 
Arnavutluk Katolik Kilisesi

Arnavutluk Katolik Kilisesi, [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]'nın ruhanî önderliğindeki ve [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] merkezli ekumenik Dünya [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]'nin en eski alt bölümlerinden birisidir.
Ülkedeki Katolik Kilisesi iki bölgeden ve altı özerk yönetim bölgesinden oluşur. Cemaatinin üye sayısı yarım milyon civarında tahmin edilmektedir. [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...][Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ile diplomatik ilişki içindedir, Papalığın [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]'ta temsilciliği bulunur.
Arnavutluk'ta Katolikliğin Tarihi

9. ve 10. yüzyıllarda [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...], [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ve Nikopolis'in yanında [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...], [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ve [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] piskoposlukları kuruldu.

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]'dan [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]'teki [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]-[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bölünmesine ([Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]) kadar Arnavutluk Doğu (Ortodoks) ve Batı (Katolik) kiliselerinin coğrafi sınırında bulunuyordu. Hem [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] hem de [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ve Papalıkla çok eski ilişkilere sahipti.

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]'nın ilk Hıristiyan cemaati Aziz [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]'un Dyrrachion'u (Durres) ziyaretiyle daha 1. yüzyılda kuruldu. Roma İmparatorluğu'nun 395 yılında Doğu ve Batı Roma olarak ikiye bölünmesinde Arnavut toprakları her ikisinin de tam arasında kaldı.
Ortaçağ

1054'deki Doğu - Batı / [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] - [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Kiliselerinin birbirlerinden tamamen ayrılmaları (Schisma) Arnavutluk'ta önceleri büyük etki yapmadı. İki kilise de birbirine rakip oluşturmadan yanyana bir arada var oldu. Ancak 12. yüzyıldan sonra [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]'da [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Manastırının kurulmasıyla Roma'nın ve Katolik Kilsesinin etkisi Arnavutluğun kuzeyinde arttı. Durres'te ise Ortodoks Kilisesi daha hakimdi. Arnavutluk'ta 13. yüzyılda Katolik - Ortodoks ayrışımı daha da belirginleşti. Ülkenin güneyi tartışmasız [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] hakimiyetindeydi.

Güneyde sadece Butrint önce Napoli Krallığı sonra da Venedik Devletine bağlıydı. Franziskan Tarikatı ilk Arnavut manastırını 1240'ta Lezha'da kurdu. 1278'te de [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Tarikatı Durres'te ilk manastırını 1345 ve 1450 yıllarında da İşkodra'ya ve Lezha'ya diğer manastırlarını kurdu. Orosh (Mirdita Bölgesi)'ndeki Franziskan Tarikatinin Azizi Aleksander (Arnavutça: Shen Llezhder)'le ilgili ilk yazılı belge 1319 yılındandır. Benedikt Manastırı'nın daha eski olması muhtemeldir. [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]'da da Arber'lerin Katolik bir piskoposluk merkezleri vardı. Tek tek Katolik pikoposluklar 12. yüzyılda yaygındı. Ortacağ'da Arnavutlar genelde Arber adıyla anılıyorlardı. Bu aynı zamanda 12. yüzyıl sonunda Kruja Kalesi bölgesinde oluşmuş olan [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]'nda yaşayan halkın da adıydı. Bu [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Kırallık, Ortodoks Kilisesine bağlı olan [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] yönetiminden ayrılarak oluşmuştu.

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...][Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...], 1342-1355 arasındaki Sırp Çarı Stefan Dushan'ın hakimiyetini zarar görmeden atlattı. Sirp Çarı'nın ölmesi ve Sırp Kırallığı'nın dağılmasının ardından soylu Arnavut sülalesi [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...], [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bögesi ve Arnavutluk'un kuzeyinde iktidarı ele geçirdi. Ballsha'lar 1368'de Ortodoksluk'tan [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]-[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Kilisesine geçtiler. Lezha piskoposlugunun kurulmasi da bu dönemde gerçekleşti.
15. yüzyilda Papalik Arnavut Katolikleri ve katolik soylularla çok sıkı ilişki içindeydi. İki tarafın da ortak çıkarı, Osmanlilarin Balkanlar'daki ilerleyişini engellemekti. Durres Başpiskoposu Kardinal Pal Engjelli, Kral [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] (Gjergi Kastrioti)'nin askeri ve maddi açıdan desteklenmesi için pek çok kez diplomatik görevle İtalya'da yardım aramak için çabaladı. Aynı dönemde Arnavut Katolikleri kendilerine kültürel açıdan İtalya'yı örnek alıyorlardı. İtalya kaynaklı [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]'ın ve burjuva akımı olan [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Arnavutlar arasindaki etkisi 14. yüzyılda çok güçlü oldu. Ortacağ'dan Yeni Çağ'a geçişte Batı Avrupa'da başlayan değişiklikler ve yeni modern insan fesefesi Arnavutluk'ta da önemli mesafeler kaydetti ve izler bıraktı. Arnavutluk kültürel açıdan [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] toplumlarına çok yaklaşmıstı.
Ancak Arnavutluk'un Osmanlilarca fethi, Arnavutluk'ta sürmekte olan rönesans reformlarını ve modernleşmeyi aniden durdurdu. Osmanli hakimiyeti Arnavutluk'ta [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ve Ortaçağ öncesi [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ve ataerkil insan ilişkilerini canlandırdi. Ayrıca Arnavutlar tarihlerinde ilk kez, kendilerine tümden yabancı olan [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ve [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]'ın askeri, dini ve kültürel istilası altında kaldı. Arnavutlar kitlesel olarak [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]'ya kaçmak zorunda kaldılar. [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Kastrioti'nin hayatıını anlatan 16. yüzyilin en ünlü Katolik Arnavut yazari [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] de bunlardan biriydi ve o da ünlü Tarih Yazmalarını [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]'ya iltica ederek orada yazmak zorunda kalmıştı.
Osmanlı Döneminde Katoliklik

Katolik olan Arnavutluk'un kuzeyini Kastrioti [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]'in ölümünden sonra Osmanlılar'ın ele geçirmesi on yıl dahi sürmedi. 1479'da [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Devleti Osmanlılar'la barış anlaşması yaparak İşkodra ve Lezha'yı Osmanlılara bıraktı. Piskoposluk merkezi olan Durres de 1501'de Türklerin eline geçti. Bundan sonra Katolik Arnavutlar'ın çoğunluğu fiilen İslam hakimiyeti altında yaşadılar. Osmanlilarin hakimiyeti önceleri sadece sahil bölgelerindeydi. [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...], [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ve [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] e Madhe boylarının bölgelerine İslam hakimiyeti giremedi. Bu bölgelerde 1490 - 1550 arasında [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] hakimiyetine karşı pek çok isyan oldu.
Buna rağmen başarılı Arnavut direnişi Arnavut Katolikliği'nin yavaş yavaş çökmesini engelleyemedi. Bunun en önemli nedenlerinin başında Arnavut Katoliklerinin İtalya ve Dalmaçya'ya zorunlu göç etmeleri oldu. Özellikle başarısız ayaklanmalardan sonra daha çok hıristiyan Arnavut kaçmak zorunda kaldı. Venedikliler ve Napoli Krallığı bu savaşkan Arnavutları memnuniyetle ordularına aldılar ve onlara Stratiot'lar yani savaşçılar ismini verdiler. Ayrıca Arnavutluk'ta Katolik din eğitiminin yasaklanmasından dolayı İtalya'ya din eğitimi için giden genç Arnavut Katoliklerin de çoğunlukla Arnavutluğa bir daha dönmemeleri Müslümanlaşmayı hızlandırdı. 16. yüzyılın sonlarında eğitim görmüş üst düzey papaz bulma sıkıntısı başgösterdi. Aynı dönemde Arnavut Katoliklerinin Vatikan ve Papalıkla ilişki kurmaları da giderek zorlaştı. Bunun sonucu olarak Arnavut Katolikliği, İtalya ve Batı Avrupa Katolikliğinin aksine [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ve yenilenme hareketlerinin dışında kaldı. 1571'de son Arnavut Pisoposluk kenti olan Bar da Osmanlilar tarafından ele geçirilince Arnavut Kilisesi'nin Vatikan ve Papalık'tan izolasyonu tescillenmiş oldu.

Tümüyle Osmanli yönetiminin elinde olan şehirlerde İslamlaşma daha 16.yüzyılın başlarında başladı. Şehirlerde yasayan Katolik ahalinin Müslümanlığa gecmesinde en önemli nedenlerden başında, [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] olarak ve özellikle de Katolik olarak mevkî edinmenin olanaksiz olması ve Hiristiyanlarin ödedikleri ağır vergiler geliyordu. Müslümanlığa geçen aileler en azından evlerinde Hıristiyan adetlerini sürdürüyorlardı. Bu arada en önemli kiliseler camiye çevrildi. Bu camiler başlangıçta küçük Müslüman grupların ibadetine yarıyorlardı. Bu ilk grupları askerler, memurlar, tüccarlar, ve özellikle büyük toprakların Osmanlı adına yöneticisi olan tımarlılar oluşturuyordu.

[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Ordusu icin [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...][Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ailelerinden oğlan çocuklari alınıyor, orduda [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] olarak yetiştiriliyorlardı. Hıristiyan Arnavut ailelerin kızları da ailelerinden alınıp çok kez İstanbul'a veya başka yerlerdeki padişahın, paşaların ve diğer Türk ve Müslümanların haremlerine yollanıyor, bazıları da [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] pazarlarında [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] adıyla satılıyor, satın alan sahibinin evinde Müslüman oluyorlardı. Arnavutlar'ın Müslümanlık'a geçmelerinde en önemli faktörlerden birisi Müslüman kadınların cariye diye satılmaması oldu.

Durres, Lezha veya Bar şehirlerinde Türklerin fethinden sonra, buralarda eskiden yaşayan Hıristiyan ahalinin sadece cok ufak bir bölümü kalmıştı. Buna rağmen bütün Türk hakimiyeti süresince şehirlerde yine de önemli sayılabilecek miktarda Hıristiyan cemaat vardı.

Dağlarda yaşayan Arnavut boyları, Osmanli yönetimiyle devamlı ve sürekli çatışma halindeydiler. Dağlık bölgedeki Arnavut boyları olsa olsa en fazla Sancak Bey'ine vergi veriyorlardı. Fakat şehirlerde yaşayan Hıristiyanlar için, Müslümanların altında hangi hukuksal konumda oldukları konusu çok önemliydi. Genelde Hiristiyanlar [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] hukukunda ikinci sinif haklara sahip anlaminda 'zimmi' statüsündeydiler. Ancak Katolikler diğer gayri-müslimlerin, yani [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]'ın ve [[Yahudiler]']in, 'Millet Sistemi' uyarinca sahip oldukları kısıtlı haklara da sahip değildiler. Bu nedenle Katolik Arnavutlarin herhangi bir yasal örgütlenme olanakları kalmamıştı ve hukuki durumları Ortodokslar veya Yahudilerden çok daha güvensizdi.
Osmanlılarca sadece Fransizkan Tarikatina göz yumuluyordu. Bu nedenle hem Arnavutluk hem de Bosna'da ve tüm Balkanlarda faaliyet gösteren bu tarikat Arnavutluk'ta İslam döneminde Katolikliğin en önemli desteğiydi ve kiliseye hizmet verenlerin büyük bölümü de bu tarikattendi. 1569'da ceşitli Hiristiyan Devletler (önce [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] sonra [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]) Osmanlılar'a kapitülasyonları kabul ettirdiler. Öncelikle ticari ilişkileri içeren bu kapitülasyonlar sayesinde Osmanlı hakimiyet bölgesindeki Katoliklerin durumunda da iyileşmeler oldu. Örnegin Batı'dan ülkeye Katolik papaz getirilmesine izin verildi. Ancak yerel Müslüman yöneticiler bu kararları her zaman uygulamadılar ve Arnavut Katolikleri bu yüzden bu özgürlükten fazla yararlanamadılar. Ama yine de kapitülasyonlar sayesinde Arnavutluk'a atanmış bazı piskoposlar görev yerlerine gelebildiler.

Ancak buna rağmen düzenli bir kilise örgütlenmesi yapılabilmesi olanaksızdı. Osmanli Devleti'nin kısıtlamaları nedeniyle çoğu piskopos görevini uygulayamiyordu. Üst düzeye atanmış kilise görevlileri Papalık'ca atandıkları görev bölgelerinde çok kısa süre kalabiliyor ya da hiç ülkeye giremiyorlardi. 16. ve 17. yüzyıllarda Sarda, Deja, [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ve Arber'deki küçük kilise cemaatleri yok oldular. Lezha ve Pult gibi pek çok kilise cemaati de uzun yillarca papazsiz kaldi. Lezha sehrindeki piskoposluk merkezi de, şehrin müslümanlarin çoğunluğuna geçmesiyle küçük ama Katolik kalmış bir köye taşınmak zorunda kaldı. Arnavut Katoliklerinin sıkıntılarini az da olsa dindirebilmek ve papazların görevlerini kolaylastırmak için bazi Arnavut kilise görevlileri o zaman icin bilinen ünlü dini eserlerin tercümelerini gerçekleştirdiler.

Bu eserleri tercüme eden dini görevlilerin hepsi İtalya'da yetişmişlerdi. Bu eserler Arnavut edebiyatının da ilk eserleri oldu. Bu yazarlarin ilki Venedik civarinda görev yapan katolik papaz [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] idi. 1542-1563 arasindaki Trient Konsili sırasındaki Roma Ayini'ni Arnavutça'ya, yani ana diline cevirdi. Ancak Papalığın değişen politikası ve Latince dışındaki ayin dillerinin istenmemesi sonucunda Arnavutça Katolik Ayin kitabı kütüphane raflarına kaldırıldı. Bugün de bu kitabın orijinal bir tek basılı nüshasi bulunmaktadır. Bundan ancak elli yil sonra 1618'de [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Roma'da [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] (Hıristiyan Öğretisi) adlı arnavutça kitabını bastırabildi. Bu kitap Robert Bellarmin'in yazdığı popüler katesizm (ünlü halk din bilgisi) 'Christianae doktrinae explicato'nun tercümesiydi. Pjeter Budi tercümesine 50 sayfa kadar dini şiir ekledi. Bu şiirler kısmen [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]'den tercüme, kısmen ise özgün Arnavutça şiirlerdi.

Sapa piskoposu Frang Bardhi ise ilk [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] - [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] sözlüğü düzenledi. Bu sözlüğün özgün adı 'Dictionarium latino-epiroticum' idi. Bu sözlük Arnavut Kilise görevlilerine Latince öğrenimlerinde yardımcı olması için 1635'te basıldı. Bardhi'nin yazar olarak çalışmaları 1622'de De Propaganda File adıyla kurulan Papalık Kongregasyon'unca desteklendi. Bu kilise kuruluşunun görevi dünya çapinda Katolik misyonunun desteklenmesiydi. De Propaganda File'nin Arnavutluk'taki görevi özel bir anlama sahipti cünkü bir İslam Devleti olan Osmanlı'nin en batısındaki Arnavut bölgesinde zaten Katolikler vardı ve İtalya'dan yardım bekliyorlardı. Propaganda kongregasyon'u kilise misyonerlerini ülkeye getirmek için çabaladı, Arnavut Hiristiyanlarının durumu ve Arnavutluk'taki politik durum hakkında bilgiler topladı ve genç Arnavutlarin Italya'daki dini eğitimlerini finanse etti. Çoğu Arnavut Hıristiyan İlahiyat öğrencisi [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]'daki [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Seminerleri adındaki okulda okudu.

1703'te Arnavutluk'un Bar kentinde Bölge [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]'u (Papazlar Konferansi) toplandı. Bu Sinod'a bütün Arnavut papazları ve çok sayıda ruhban katıldı. Bu olay tarihe Arnavut Ulusal Konsili (Konferansı) olarak geçti. Bu konferans tam Arnavutlar'ın İslamlaşmasının zirveye vardiği bir dönemde toplandı. Arnavut Katolikleri ve ayrıca Papalık, Arnavut Kilisesini kurtarmak için harekete geçti. 18.yüzyılın kaynaklar bu hareketin başarılı olduğunu gösterir. Bu dönemde çok az Arnavut köyü komple [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...]'a geçti. [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...], [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] ve Sappa'da Katolik halka yardim götürmeleri için yeni Hıristiyan kurumları oluşturuldu.


YapraK 10 Mart 2009 20:20

Cevap: Arnavutluk Katolik Kilisesi
 
Bilgiler için tşkler


Tüm Zamanlar GMT +3 Olarak Ayarlanmış. Şuanki Zaman: 13:41.

Powered by vBulletin® Version 3.8.8 Beta 3
Copyright ©2000 - 2024, vBulletin Solutions, Inc.
Search Engine Friendly URLs by vBSEO
Copyright ©2004 - 2024 IRCForumlari.Net