[PySSyCaT]

Niçin Ortodokslar ve Katolikler bayramlarını aynı günde kutlamıyorlar?
Haç işaretini de aynı şekilde yapmıyorlar?

Ortodokslar ve Katolikler bazı dini bayramları ayrı ayrı tarihlerde kutluyorlarsa, bu tarihleri arasındaki fark, onaltıncı asırda yapılmış olan bir takvim düzeltmesinden ileri gelmektedir.

Katolik Kilise'si ve bütün batılı ülkeler, Türkiye dahil, bugün "Gregoryen takvimi" denilen takvimi kullanmaktadırlar. Bu takvim Julius Caesar tarafından tespit ettirilmiş olan eski Romalıların takvime dayanır; bu eski takvime "Jülyen takvimi" denilir. Bu takvime göre her sene 365 günden ibarettir, halbuki, bir güneş senesi 365 gün, 5 saat 48 dakika ve 47 saniyeden ibarettir. Güneş senesi ile takvim senesi arasında mevcut olan farkı gidermek için her dört seneye bir gün ilâve edilmiştir; bu seneye "artık yıl" ya da "sene-i kebise" denilirdi. Fakat böylece takvim senesi ile güneş senesi arasında yine de oniki dakikalık bir fark meydana çıkmaktadır; bu oniki dakika, on sene sonra iki saat olur, bin sene sonra ikiyüz saat ve ikibin sene sonra dörtyüz saat, yani onaltı gün olacaktı. İşte bu durumu önlemek için, Papa XIII. Gregorius, 1582 senesinde, takvimde yeni bir reform ya da düzeltme yapmıştır; ilk önce, o tarihe kadar birikmiş olan farkları gidermek için, on gün atlanmış ve 4 ekimden doğrudan doğruya 15 ekime geçilmiştir.

Devletlerin çoğu bu reformu kabul etmişlerdir, çünkü gerçeklere uygundur, ve bu takvim, - ki ona, Papa Gregorius'a atfen "Gregoryen takvimi" denilir - Türkiye'de olduğu gibi hemen hemen bütün batılı ve doğulu ülkelerde hâlâ geçerlidir. Ancak bazı Ortodoks Kiliseleri bu reformu reddederek eski takvimi kullanmakta ısrar etmektedirler. Bu nedenle, onların takvimi diğerlerin takviminden farklıdır ve bazı bayramları başka bir tarihe rastlamaktadır.

Ancak, bayramların tarihlerinin farkı bütün dini bayramlar için söz konusu değildir, çünkü bazı bayramlar sabit tarihlerde kutlanır; örneğin Noel (25 Aralık), Meryem Ana'nın Göklere yükselmesi (15 Ağustos) vs; bu bayramlar için hiç bir mesele yoktur. Fakat bazı bayramlar Paskalya bayramına bağlıdırlar, onların tarihi Paskalya bayrımının tarihine göre tespit edilir. Örneğin, M. İsa'nın haç üzerindeki ölümünün anma günü olan Büyük Cuma günü, (Paskalya'nın evvelki cuma günü), Pentekostes (Paskalya'dan elli gün sonra) vs. Paskalya'nın tarihi ise seneden seneye değişir; onun tarihi her sene ilkbaharın ilk dolunayından sonraki pazar günüdür. Paskalya bayramına bağlı olan bayramların tarihi de ona göre değişir. Katolikler, Paskalya bayramının tarihini yeni, yani "Gregoryen takvimine" göre, bazı Ortodokslar ise eski takvimi, demek ki, "Jülyen takvimine" göre hesaplamaktadırlar; bayramların tarihleri arasındaki fark buradan kaynaklanmaktadır.

Fakat bu tarih farkı, bayramların manasını hiç etkilemez, bu farklar aslında tamamen yüzeysel bir unsur olup iman bakımından önemsizdirler.
Haç işaretine gelince, bu farklar da önemsizdirler. Katolikler haç işaretini soldan sağa, Ortodokslar ise sağdan başlayarak sola doğru yaparlar; fakat Katoliklerin usulü de, Ortodoksların usulü de çok eski geleneklere dayanmaktadır ve her ikisi geçerlidir. İkisi de bir anane olmuştur, netice ve mana bakımından aralarında bir fark yoktur; ikisi de hem Hıristiyanların kurtuluş simgesi olan haçı, hem de Hıristiyanların temel inancı olan Teslis'i anımsamak ve ona saygı göstermek maksadı ile yapılır.



aLinti..