[CroAtoN]

ODTÜ ve BTK arasında 21 Aralık 2018 tarihinde yapılan protokol ile ” .tr” Kayıt Otoritesi yetkisi Nic.TR’den, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK)’na devredilmiştir. Bu devir ile yakın bir tarihte Nic.TR sistemi kapatılacak ve .tr Ağ Bilgi Sistemi (TRABİS) faaliyete geçecektir.

TRABİS faaliyete girdiğinde com.tr, org.tr ve net.tr uzantıları “ilk gelen alır” prensibine uygun olarak, belgesiz tahsis edilebilecektir. Alan adlarının satışı ve devri gerçekleştirilebilecektir.

Bu değişikliklerle beraber, farklı tanımlar ve kısaltmalar kullanılmaya başlanacaktır.

İlgili tanım ve kısaltmalar, aşağıdaki gibidir.

TRABİS ile İlgili Tanımlar ve Kısaltmalar

TRABİS

“.tr” Ağ Bilgi Sistemi ‘nin kısaltmasıdır. Bu sistem, .tr uzantılı alan adları ve sahip oldukları merkezi veritabanının işletilmesi ve güncellenmesi, rehber (whois) oluşturularak izlenmesi ve alan adı başvuru işlemlerinin gerçek zamanlı olarak yapılmasına imkan verecektir.

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK)

Türkiye’de telekomünikasyon sektörünü düzenleyip denetleyen kurumdur.
BTK, gerekli gördüğü düzenlemleri yapmaya, mevzuatlar çerçevesinde Kayıt Kuruluşları ve UÇHS’leri denetlemeye, Kayıt Kuruluşu ve UÇHS faaliyetlerine son vermek dahil gerekli idari yaptırımları uygulamaya yetkilidir.

İnternet Alan Adı (İAA)

İnternet üzerinde bulunan bilgisayar veya internet sitelerinin adresini belirlemek için kullanılan internet protokol adresini tanımlayan adlardır.

İnternet Alan Adı Sahibi (İAAS)

Alan adı sahibini tanımlamak için kullanılan kavramdır.

Kayıt Kuruluşu (KK)

Başvuru, yenileme, iptal gibi alan adlarıyla ilgili işlemlerin yapılmasına aracılık eden taraftır. METUnic, TRABİS akreditasyonunu tamamlamış bir kayıt kuruluşudur.

Tahsise Kısıtlı Adlar Listesi (TAKIL)

Çeşitli sebeplerle (tarihi, kültürel özellikte veya halka mal olmuş değerler vb.) kayıt otoritesi tarafından tahsisi kısıtlanmış ve başvuru sırasında belge talep edilecek alan adları listesidir.

Tahsise Kapalı Adlar Listesi (TAKAL)

Mevzuata, kamu düzenine ve genel ahlaka aykırı olma gibi sebeplerle kayıt otoritesi tarafından tahsisine izin verilmeyen alan adları listesidir.

Uyuşmazlık Çözüm Hizmet Sağlayıcısı (UÇHS)

Uyuşmazlık Çözüm Süreçleri ve işleyişi ile ilgili BTK tarafından yapılmış bir açıklama bulunmamaktadır. Bu sebeple detaylı bilgi verilememektedir.

Tarafımıza yapılacak tüm bilgilendirmeler, siz kullanıcılarımıza eş zamanlı olarak iletilecektir.

Alan Adı Tahsisi

Tahsis işlemi, belgeli ve belgesiz olarak iki yöntemle yapılacaktır.

Belgesiz alan adı tahsisi, “ilk gelen alır” kuralına göre yapılacaktır. İlk gelenin tespitinde, alan adı başvurusunun TRABİS’e ulaştığı zaman kaydı esas alınacaktır.

Belgeli alan adı tahsisi, ilan edilecek belgelerin sunulması ile gerçekleştirilecektir.

Tüm belgeler ve başvurular TRABİS tarafından değerlendirilecektir. Kayıt Kuruluşları,belge ve başvuru değerlendirme süreçlerinde yetkili değildir.

Alan adı en az bir (1) , en fazla beş yıl (5) süre için tahsis edilebilir.

Feragat

TRABİS’in faaliyeti ile kullanılmaya başlanacak yeni bir terimdir. Feragat işlemi, Nic.TR’nin faaliyeti sürecinde “Silme” olarak adllandırılan işlemdir.
Alan adı sahibinin, alan adının süresi dolmadan kullanıma son vermek istemesi durumunda feragat işlemi gerçekleştirilir. Bu işlem ile alan adı sahibi, ilgili alan adının silinmesi işlemini talep ederek her türlü hakkından feragat etmiş olur.

İptal

Alan adı sahibi ve METUnic bilgilendirilerek, alan adı tahsisi TRABİS vasıtası ile iptal edilebilecektir. Bir alan adının iptal edilmesi için aşağıdaki durumların bir ya da bir kaçının oluşmuş olması gerekmektedir.

Alan adı sahibinin verdiği bilgilerin tam veya doğru olmadığının tespit edilmesi ,
Alan adının Tahsise Kapalı Adlar Listesi’ne (TAKAL) alınması,
Alan adı tahsisinin iptaline yönelik mahkeme kararının bulunması,
BTK tarafından belirlenecek idari bir sebep bulunması,
UÇHS tarafından BTK’ya iletilen hakem ya da hakem heyetinin kararının bulunması ve uygulanması için BTK tarafından belirlenen şartların mevcut olması gerekmektedir.
Yenileme

Mevcut bir alan adının, ödeme işlemi yapılarak sahipliğinin devam ettirilmesi işlemidir.

METUnic, alan adının tahsis süresinin bitmesine asgari üç ay (3 ay) kala, alan adı sahibini/ panel sahibini e-posta yolu ile bilgilendirir. Alan adı sahibinden yenileme işlemini gerçekleştirmesi talep edilir.

Satış

Nic.TR’nin faaliyet sürecinde, alan adı satışına izin verilmemyen işlemdir. .TRABİS’in faaliyete geçmesi ile alan adı satışı gerçekleştirilebilecektir.

TRABİS’in devreye alınmasını takip eden üç yıl (3 yıl) sonra satış işlemleri yürürlüğe girecektir.

Devir

Gerçek kişilerin ölüm, gaiplik, gaiplik karinesi (öldüğü kesin olarak düşünülen kayıp veya cesedi bulunamamış kişi) gibi durumlarda alan adı yasal mirasçılara devredilir.

Satılan veya devredilen alan adının kullanım süresi değişmez.
Tüzel kişiler , alan adını birleşme ve devralma gibi sebeplerle devredebilir.

Devir talebi için ilgili formun doğru ve eksiksiz bir şekilde doldurulması gerekir. Gerekli işlemlerin tamamlanması halinde alan adının devri gerçekleştirilir.

Kayıt Kuruluşları Arası Transfer

Nic.TR süreçlerinde “Sorumlu Değişikliği” işlemi olarak adlandırılan ve belge ile yapılan işlemdir. Farklı bir kayıt kuruluşunda bulunan alan adının ,transfer kodu ile METUnic te bir panele transfer edilme işlemidir.


Aynı şekilde, METUnic’te bulunan bir alan adı da transfer kodu kullanılarak farklı kayıt kuruşuna transfer edilebilir.

Kaynak Metinler

İnternet Alan Adları Yönetmeliği
İnternet Alan Adları Tebliği
Tahsisi Kısıtlı Alan Adlarına İlişkin Usul ve Esaslar


Selen Demircan – METUnic – Kasım 2021