Bazı Emir ve Nehiylerin Tekrarı
 

Kur'ân-ı Kerim, dünya ve âhiret'i tanzim eden bir kanunlar manzumesi olması hasebiyle, içinde emir ve nehiylerin bulunması kaçınılmazdır. Bu yönüyle, evrensel bir ahkâm kitabıdır. Tefsir çeşitleri içerisinde önemli bir yer tutan "ahkâm tefsirleri" Kur'ân'ın bu yönünu incelemektedir. Fakat Kur'ân'ın orijinal mesajı gereği ihtiva ettiği bu ahkâmı ifadede de tekrarlardan bahsedilebilir mi? Bu konuda cumhurun görüşü, ahkâm âyetlerinde tekrarın söz konusu olmadığı yönündedir (Abbas, 24). Bu arada, ahkâm âyetleri içinde tekrar olduğunu iddia eden azın azı diyebilecegimiz görüş sahiplerinin konu ile ilgili zikrettikleri yorumları (Çelik, 12) sadece ilmî emanet gereği değerlendirmeyi uygun görüyoruz.

Ahkâm âyetlerinde, daha doğrusu, ahkâmı vaz’ etme sadedinde de, va'din tekrarı ile sevaba teşvik ve iyi fiillerin işlenmesine sebep olma, vaîdin tekrarı ile de kötü fiillerden sakındırma hikmeti gereği tekrarların yapıldığı ileri sürülmüştür. Fakat, Kur'ân-ı Kerim mu'ciz olması hasebiyle az sözle çok şey ifade eder. Zikredilen bu hikmetler, mutlaka tekrar ile hasıl olacaksa, Kur'ân'ın takdim ettiği her hakikati tekrar etmesi beklenmelidir. Hâlbuki Kur'ânî dilde, yukarıda zikredilen bu ta'lil ve hikmetlere medar olacak fenomen, tekrar değil "tezkir"dir; yani hatırlatmadır. "Farklı lâfızlarla aynı mânâyı ifade eden emir ve nehiylere" tekrar isnadı da kanaatimizce isabetli değildir. O kadar ki, Kur'ân-ı Kerim'de ilk bakışta müteradif gibi görünen lâfızların bile, serdedildikleri m