Hadis-i Şerif'leri Anlamak
 

Sual: S. Ebediyye'de bildirilen, (Bir zerrecik [yani çok az] bir günahtan kaçınmak, bütün cin ve insanların ibadetleri toplamından daha iyidir) hadis-i şerifindeki ibadetlere, farzlar dâhil midir?
CEVAP
Sık sık yazdığımız gibi, özellikle hüküm bildirilen hadis-i şeriflere, Ehl-i Sünnet âlimlerinin açıklaması olmadan mânâ vermek yanlış olur. Bir de, şartsız bildirilen hadis-i şeriflerde, bazı şartların olduğu anlaşılır. Açıklanması gereken hadis-i şeriflere birkaç örnek verelim:

Bazı hadis-i şeriflerde, (Şunu yapan mümin değildir) ifadesi geçer. Bunlardan bazıları, bu günahları işleyenler kâfirdir demek değil, kâmil yani olgun mümin değil demektir. Bu anlamdaki bir hadis-i şerifin meali şöyledir:
(Komşusu açken tok yatan, mümin değildir.) [Buhari]

Bazı hadis-i şeriflerde, (Şunu yapan bizden değil) ifadesi geçer. Bunlardan bazıları, bunları yapanlar kâfir olur anlamında değildir. (Günah olur) anlamında olanlar da vardır. Bu anlamdaki bir hadis-i şerifin meali şöyledir:
(Selamı almayan bizden değildir.) [İ. Sünni]

Bazı hadis-i şeriflerde, (Şunu yapan Cehenneme girmez) ifadesi geçer. Bu anlamdaki bir hadis-i şerifin meali şöyledir:
(Cömert, çok günah işlese de Cehenneme girmez.) [R. Nasıhin]

Böyle bir kimsenin Cehenneme girmemesi için bazı şartları vardır:

İlk şart, Müslüman olmasıdır. Müslüman olmayan muhakkak sonsuz olarak Cehenneme gider.

İkinci şart, Ehl-i Sünnet itikadında olmasıdır. Bu itikatta olmayana bid'at ehli denir. Bid'at ehli imanını kurtarsa bile, önce muhakkak Cehenneme gider. Ancak bozuk itikadının cezasını çektikten sonra, Cennete girer.

Üçüncü şart, sevablarının günahlarından çok olması yahut affa veya şefaate kavuşmasıdır.

Bazı hadis-i şeriflerde, (Şunu yapan Cennete giremez) ifadesi geçer. Bunlardan bazıları da, (Kâfir olur) anlamında değildir. (Günah olur) anlamında olanlar da vardır. Bu anlamdaki bir hadis-i şerifin meali şöyledir:
(Yaptığı iyilikleri başa kakan, Cennete giremez.) [Tirmizi]

Bazı hadis-i şeriflerde de, (Şunu yapan Cehenneme gider) ifadesi geçer. Bunlardan bazıları da, (Kâfir olur) anlamında değildir. (Günah olur) anlamında olanlar da vardır. Bu anlamdaki bir hadis-i şerifin meali şöyledir:
(Gıybet eden Cehennemdedir.) [İsfehani]

(Şunu yapan Cennete giremez) veya (Cehenneme girer) denilen hadis-i şeriflerde, böyle bir kimse, imanlı ve itikadı düzgünse, affa veya şefaate kavuşursa Cennete girer. Sevabları günahlarından çoksa Cennete girer. Bunların hiçbiri de yoksa, günahlarının cezasını çektikten sonra Cennete girer demektir.