[Sue]

En Büyük Kişisel Gelişim Kaynağı Mesnevi...

Prof. Dr. Nevzat Tarhan'ın Mesnevi Terapi isimli kitabı çok güzel hazırlanmış. Mesnevi'den öykülerin aslında kişisel gelişim ve ruh sağlığı için ne kadar yararlı bilgiler içerdiğini bu kitap sayesinde öğrendim. Sizinle de paylaşmak istedim...

Mesnevi'den Hikaye;

Yüreğim Bağlı Değil...

Din bilgininin yolu tımarhaneye düşmüştü,"Gidip bir gezeyim, delilerin halini göreyim" diyerek kapıyı çaldı. Girince elleri, ayakları bağlı bir delinin sevinç içinde bağırıp çağırdığını , keyiften sarhoş olduğunu gördü. Yanına giderek; "Yahu, dedi. Elin ayağın bağlı iken bu neşe de nedir? Tutsaksın, görmüyor musun halini?"
Deli: "Elim ayağım bağlı benim, yüreğim değil. Gönlüm özgür olduktan sonra tutsak olmuşum ne çıkar? İki alem dediğin nedir? Bir deniz, adı da gönül. İşte o denizde hürüm ben."

olumsuz düşünce kalıbı: İnsanların beklediiği şekilde kurallara uyarsam bu benim davranış özgürlüğüme engel olacaktır.

Hikayede görüldüğü gibi, deli tutsak olduğu halde kendini özgür hissedebiliyor. Tersinden bakıldığında, tutsak olunmadığı halde özgür olmadığını hissettiren birçok şey vardır. İnsanların beklediği şekilde kurallara uyarsam bu benim özgürlüğüme engel olacaktır şeklinde düşünceler bunlardan birisidir. Bu yanlış inanışa karşın, hikayedeki delinin durumu özgürlük anlaşına farklı yerlerden de bakılabileceğini gösteriyor. Deli gönül zenginliği içerisinde baktığı için tutsak olması özgürlüğüne mani değil.Melana bu örneği verirken insanın asıl özgürlüğünün arzularından, dürtülerinden kurtulmuş olmasına bağıl olduğunu anlatmak istiyor. Duygusal özgürlüğün insanı mutlu etmesi bakımından fiziksel özgürlükten daha önemli oluduğunu vurguluyor. Bir insanı fiziksel olarak tutsak edebilirsiniz ama duygusal özgürlüğünü yok edemezsiniz. Demek ki insan özgürlüğünü fiziksel koşullarda değil kendi içinde aramalı. Eğer insan özgürlüğünü dışsal bir sebebe bağlayıp, şu kurallara uyarsam özgürlüğüm kısıtlanır derse kendini gücü yetmeyen sebeplere hapseder.

Çok Param Olursa Özgür Olur muyum?
insan özgürlüğünü kazancına, konforuna, yaşam şartlarına baglamışsa sarayda yaşasa bile mutsuz olabilir. "Spor arabam, mücevherlerim var, havuzlu villada yaşıyorum ama yine de mutlu değilim" diyen insanları hepimiz görüyoruz. Buradan çıkarmamız gereken ders;"İnsan özgürlüğünü kontrol edebileceği şeylere bağlamalıdır." Bu hikayede bize bunu öğretenin bir deli olması ironik bir durumdur.

Özgürlük Sorumluluk Dengesi...
Günümüz modernizminin sunduğu özgürlük tanımında; "Canının istediğini yap, hoşuna giden ne varsa yap, duvarları yık, zincirleri kır, özgür ol" anlayışı hakimdir. Buradaki özgürlük kişinin içsel dürtülerinin karşılanması olarak ifade buluyor. Mesela çocuğu hasta olup da " keyfimce yaşamak varken neden çocukla uğraşağım ki, benim özgürlüğümü engelliyor" diyerek işi boşanmaya kadar götüren insanlarla karşılaşıyoruz.

Özgürlükle sorumluluk arasında ber dengenin olması gerekir. Bu dengeyi modernizm bozmuştur. Çünkü insanlara empoze ettiği "Canının istediğini yapmak, eğlenmek senin hakkındır; eğer eğelenemiyorsan, zeklerini tatmin edemiyorsan özgür değilsindir" tarzındaki anlayış, sorumlulukları özgürlüğü kısıtlayan bir unsur olarak algılatıyor. Kişi kendisine söylenen her "hayır"ı özgürlüğüne vurulmuş bir ket sanıyor. Sonra da zamanla toplumla çatışmaya başlıyor ve yalnızlaşıyor. Özgürleşmek isterken mutsuzlaşıyor.

Vücuttaki en özgür hücre hangisidir? Kanser hücresi. Çünkü kanser hücresi, vücuda giren kan şakerini diğer hücrelerin üç-beş misli daha fazla tüketir. Hızla büyür. Çünkü özgürdür. ama burada sorumsuz ve şeytani bir özgürlük vardır. o derece özgürdür ki büyür büyür, bütün dokuları yok eder ve vücutla birlikte en sonunda o da ölür. İşte bu sınırsız narsistik özgürlüktür. Bencil insan da böyledir. Hep kendisini önemser, kendisini merkeze alır. Özgürlükleri kendine göre yorumlar. Hak duygusunda da kendine öncelik verir. Eşiyle bir problem yaşadığında "dünyaya bir kez geldim" der ve ona uygun davranışlar sergiler. İşyerinde kendi çıkarına uygun olmayan durumları reddeder. Bu yaklaşımlar sosyal dokudaki kanser hücresi gibidir. Engellenemezse kendilerini yok ederler ancak toplum içinde büyük tehdit oluştururlar. Özgürlük anlayışı yanlış yorumlanarak bir çocuğun her istediğinin yapılması onu küçük bir hükümdara dönüştürür. Anne babanın en önemli amacı çocuğuna anlık mutluluklar sağlamak değil, onu geleceğe hazırlamak olmalı. İnsan bencilce bir özgürlüğü yücelttiği zaman anlık mutluluğu düşünür. Tıpkı kanser hücresi gibi o anki isteklerini ön plana çıkarır. Altı ay, bir sene sonra kendi vücudunu öldüreceğini düşünmez bile.

Aslında toplumsal kurallara uymak kişinin özgürlüğüne engel değildir. hikayedeki akıl hastası durumunu değiştiremediği halde, kendi iç dünyasına mutlu bir seyahat yapmıştır. Kontrol edebileceği alan budur ve o alana yoğunlaşarak mutluluğu yakalar. İnsan en kötü şartlarda bile mutlu olmayı başarabilir. Gerçeklere bağlı kalarak şartlarını inceler ve zamanı geldiğinde çözümler üretir. Sağlıklı insanlar hep bir arayış içerisindedir. Mücadeleyi hiç bırakmamak gerekir.

Mevlana'nın bize burada öğrettiği şey, akıl hastası bir insanın kendini özgür hissetmesi mümkün iken, sağlıklı bir insanın toplumsal kurallar nedeniyle özgürlüğünün kısıtlandığını hissetmesi yanlıştır. Kendi iç dünyamızda aradığımız özgürlük.