[Elysian]

Olumsuz duyguların bedelleri, olumlu duyguların ise daha çok yararları vardır.
Anne baba oğlu için ilköğretim okulu araştırıyordu. Okulu bulduk diyelim, öğretmeni nasıl seçeceğiz, erkek mi olacak, bayan mı olacak kaygıları sıkıntıları artıkça çocuk bir olumsuzluğun içinde olduklarını fark ediyordu. Çocuk dört yaşında gittiği anaokulundaki yoga öğretmeni hangi okulda ise ısrarla o okula gitmek istiyordu.

Anne “orası ana okuluydu, öğretmen kısa bir süre geldi fazla kalmadan ayrıldı. Senin gideceğin ilköğretim okuludur. “yoga öğretmenini neden bu kadar çok istiyorsun?” sorunca çocuk “öğretmenimizin bize öğrettiklerini yapalım mı?” anneden onay alınca çok mutlu, yerinde duramıyordu. İki tane büyük mum, altlarına tabak koyalım, mumları yak ve perdeleri kapat ki, mumun ışıklarını daha çok görelim, önce bağdaş kurarak yere oturalım, anne kaygı ile çocuğun yakına oturdu, çocuk yoga vaziyeti aldı, annesinin de aynı vaziyeti almasını istedi. Anne yoga öğretmenin anlattığını hatırladı. Çocuk annenin yoga vaziyetini aldığını görünce, şimdi muma bakalım, derin nefes al ve gözlerini kapat mum kokusu gelinceye kadar bekle. Kaygılı annenin gözleri kapalı beklemesi mümkün mü? Ancak içinden saydığı ona kadar dayanabildi. Çocuğuna baktı. Gözleri kapalı huzurlu bir yüz görünce sevinç ve şaşkınlık arasında gözlerini kapattı. Sessizce yirmiye kadar saydı gözlerini açınca çocuğunun yüzündeki huzur ve rahatlık vücuduna yayıldığını görünce şaşkınlığı daha da artmıştı, sözünde durmak için gözlerini tekrar kapattı. Ve bekledi geçen bir dakikalık sürenin sonunda çocuk sakin bir ses tonuyla mumun kokusunu aldın mı? Anne diye sordu. Anne çocuğunun huzurlu ve rahat halini defalarca görmek istiyordu, çocuğum ben pek bir şey anlamadım. Tekrarlar mısınız? Dedi çocuk baştan anlatıyorum. Anne sakindi gözlerini kapattı ve çocuğun söylediklerini uyguladı. Bir defa çocuğa baktı ve kendini daha rahat ve huzurlu hissedince, üçüncü tekrarlama isteğinde çocukta aynı şekilde tekrar anlatı ve kendisi de uyguladı. Anne gözlerini açtı mum kokusu aldım dedi. Sevgi ve şefkatle çocuğuna öyle bir sarıldı ki, fakat çocuk bu sarılmanın nedenini pek anlamadı ama sonuçta annenin sevincine ve gevşemesine takındığı olumlu davranışa çocukta çok sevindi.

Anaokulu, okul öncesi veya ilköğretime başlama döneminde yoğun duygusal stres altında olduklarını belirten anne baba ve çocuklar normal günlere oranla üç dört kat daha sıkıntılı olduklarını ifade ediyorlar. Duygusal sıkıntı kaynakları ise uygun bir okul bulabilir miyiz okul bulduk diyelim öğretmeni nasıl seçeceğiz. Nasıl güvenip çocuğumuzu bırakacağız. Bu sorunları bir süre yaşamış olmak, gelecek sürede de yaşanacak düşüncesi olumsuz duygu kötümser ebeveynleri uzun ve stresli bir biçimde yılların geçeceğini başında belirliyordu. Olumsuz duyguların başlı başına bir bedeli vardır. Örneğin anne çocuk ilişkisinde bağışıklık sistemi üzerinde etkisi olumsuzdur. Okul öncesi ve anaokuluna giden çocuklar üzerinde yapılan bir araştırma ise, çocukların evden ayrılma kaygı ve korkuları oranında soğuk algınlığına ve gribe yakalanmaya o kadar yatkın olduklarını, doktora da o kadar sık gittiklerini bulgulanmıştır. Çocuğun evden, ebeveynden ayrılması ve okulundaki ilişki ne kadar anlamlıysa, çocuğun ruh sağlığı içinde o kadar önemlidir.

Olumlu ya da olumsuz duyguların sağlık açısından sonuçlarını açıklayabilecek birçok kuram tespit edilmiştir. Olumsuz duygularYaşamda olumlu duygular önemlidir. depresyona yol açabiliyor, depresyon da bağışıklık sisteminin tümörlere ve enfeksiyona karşı direnişine müdahale ediyor. Olumsuz duygular kötümserlerin kendilerini ihmal ettikleri de öne sürülüyor. Bazı araştırmalarda, kötümserlerin olumlu duygu iyimserlere oranla daha çok sigara ve içki içtikleri, daha az egzersiz yaptıkları ve sağlıklarını etkileyen alışkanlıkları konusunda daha dikkatsiz oldukları bulgulandı.

Öfke, kaygı ve depresyonun olumsuz tıbbi etkileriyle ilgili deliller, göz ardı edilemeyecek bir birikim oluşturmuştur. Kronikleştiğin de, öfke ve kaygı insanların bir dizi hastalığa karşı direncini kırabilir. Ancak kronik duygusal sıkıntı değişik biçimleriyle zehir gibi bir etki yapıyorsa, bunun karşıtı bir dizi duygusal gelişimde, bir ölçüde panzehir etkisi yapabilir. Çok gergin ve kaygılı olduğunuz zaman şu nefes egzersizini yapın; iyi bir nefes almak iyi bir nefes vermekle başlar. Ağır derin ve sessiz olun. Nefes egzersizine başlamadan önce, sağ elinizi göbeğinizin hemen altına koyun, sol elinizi göğsünüzün üzerine koyun ve gözlerinizi kapatın. Nefes almadan önce ciğerinizi iyice boşaltın. Yeni bir nefes almak için birkaç saniye bekleyin. Ard arda iki derin nefes aldıktan sonra kesinlikle 4–5 kez de normal nefes alın. Tüm bu işlemleri günde 40 kez yapın ve bunu alışkanlık haline getirin.

Duygusal sıkıntılı durumlarda gevşeme eğitimi kaygı, korkuyu başlatabilecek ya da şiddetlendirebilecek duygularla da baş edebilmek için yardımcı oluyor. Örnek alınacak bir model olarak, Jon Kapat-Zinn’in Massachussets Üniversitesi Tıp Merkezi’ndeki stres azaltma kliniğinde verilen bilinçlenme ve yoga kursu gösterilebilir. Burada duygusal oluşumlarının bilincine varması ve derin bir gevşeme sağlayan günlük bir alıştırma düzeni kurması üzerinde duruluyor. Ebeveynlerin yoga kurs eğitim cd’lerini çocukları ile izlemlerini sağlayarak, kendilerine de daha çok yararlı bir duygusal rejim uygulamış olabilirler.

Hüseyin Yeter (10 Eylül 2011)