[Cemalizim]

Kültür sanat bölümü geçen günlerde yayına giren Euractiv.com.tr’nin Genel Yayın Müdürü Zeynep Göğüş, “Sadece enerji politikalarında ya da ihale kanununda AB’ye uymak yetmez” diyor
Avrupa Birliği’nin (AB) haber ve politikaları üzerine 10 dilde yayın yapan EurActiv uluslararası haber ağının Türkiye sitesi olan EurActiv.com.tr, 20 Eylül 2007’de yayına başladı. AB’nin resmi sitesini tamamlayıcı bir role sahip olan EurActiv, AB dışındaki aktörlere de hitap ediyor. Euractiv.com.tr’nin kültür sanat bölümü ise geçen günlerde yayına girdi.
Emre Erdem’in editörlüğünde hazırlanan bu bölüm, Avrupa’da Türk sanatıyla ilgili haberlere yer veriyor. Euractiv.com.tr’nin Genel Yayın Müdürü Zeynep Göğüş ile AB-Türkiye ilişkilerinde sanatın yerini konuştuk.

Kültür ve sanatın Avrupa-Türkiye ilişkilerindeki yeri nedir?
Türkiye’nin marka değeri açısından ve Türkiye’yi doğru tanıtmak istiyorsak birinci sırada önemli. Türkiye’de de onların sanatçıları kadar iyi sanatçı ve kültür insanı olduğunu gördüklerinde ezberleri bozuluyor. Ama bizde hâlâ en büyük kurumların yöneticileri arasında bile bunu anlayabilenlerin sayısı çok az. Türkiye’nin marka değeri arttıkça kendisininkinin de yükseleceğini anlayan zihniyete ihtiyacımız var. Bu zihniyet özel sektörde yoksa kimse Ankara’yı suçlamasın.

AB’nin kriterlerinde kültür sanat nasıl bir yer tutuyor?
AB’nin kültür politikaları var. Örneğin içinde bulunduğumuz yıl Kültürlerarası Diyalog Yılı ilan edildi. Buna çok önem veriyorlar. “Dil” politikaları önemli. Kültür sanatla, en iyi etkileşimin gerçekleştiğinin farkındalar ve bunu teşvik ediyorlar. Sadece enerji politikalarında ya da ihale kanununda AB’ye uymak yetmez. Kültür politikalarında da uyum sağlamadan o hendeği atlayamayız.

Avrupa’nın Türk kültür sanat hayatına yaklaşımını nasıl görüyorsunuz? Oryantalizmin etkileri sürüyor mu, daha eşitlikçi bir bakış mevcut mu?
Oryantalizmi kendimiz körüklüyoruz. Sanat ve kültür dünyamızın insanları Avrupalıların karşısına onların mevcut oryantalist bakışını besleyecek sanat ve kültür eserleriyle çıkmayı tercih ettiler. İşin kolayı buydu çünkü. Sinemada olsun, romanda olsun, hep onların mönüsüne uygun yemekler pişti. Böyle olması bizi bir sarmala sürükledi. Euractiv.com.tr’deki kültür ve sanat bölümümüzde bu sarmalı bozan işlerin haberlerine yer vermeyi seçeceğiz.

Son yıllarda Avrupa’da Türkiye’yi tema edinen pek çok festival yapılmaya başlandı. Sizce bu AB ile gelişen ilişkilerin bir sonucu mu?
Avrupa ülkeleri ile iletişimin artması oradaki ilgiyi çoğalttı ve Türkiye temalı festivaller hızla çoğalıyor. Bu noktada da oryantalizmin sarmalına düşmeyen işler başarmak çok önemli. Örneğin tarihi anlatan işlerin yanında mutlaka genç sanatçıların eserleri tanıtılmalı. Brüksel’de faaliyet gösteren TR PLUS adlı bir derneğimiz var, başkanlığını yürüttüğüm. Geçen ay TR PLUS, Boğaziçi Üniversitesi Mithat Alam Sinema Merkezi ile birlikte Avrupa Parlamentosu’nda ödüllü genç Türk yönetmenlerinden kısa film seçkisi sundu. Çıkışta bir Avrupalı bürokrat bana “Biz genç Türklerin bu kadar modern işler yapabileceğini hiç düşünmezdik” dedi. İşte bunu söyletecek işler tasarlamamız gerek.
‘Devlet tanıtımı tarafsız yapmalı’
Pek çok Türk sanatçı uluslararası alanda önemli pozisyonlarda. Kişisel başarıların ülke imajına etkisi nedir?
Kişisel başarıların ülke imajına kuşkusuz dolaylı bir katkısı olur. Bu etki sanatçının kendini nasıl konumlandırdığıyla da ilgili tabii. Ama siz sanatçınızı yalnız bırakırsanız, öyle bir etki de olmayabilir. Bir de tabii gereğinden fazla sahip çıkılanlar oluyor. Kültür sanatla tanıtımın da kriterleri ve stratejisi olmalı. Dev- let bunu iyi ve tarafsız yapmak zorunda.
“Ben dindarım, hat sanatıyla ve ebruyla tanıtım yapıyorum” ya da “Liberalim, nü’leri götüreceğim” diye bir çatışma bu işe de karışırsa mahvoluruz. Ama bundan da vahimi var. Sanatsal etkinlik diye sevdiğimiz çok popüler insanları tanıtım projesi adı altında oraya götürmek... Kendi kendimize çalıp söylemenin kimseye yararı dokunmuyor, paralar boşuna harcanıyor. Bir konser oluyor, seyircisi Türk, medyası Türk, sadece Türk basınında yazılar çıkıyor, orada tek satır yok. Kime yaradı bu?