[Ocean]

Öncelikle “Optimizasyon” tanımlamasından ne anlamamız gerektiği konusunu açalım. Türkçe karşılığı “en iyileme” olan optimizasyon işlemi, aslında Unix altyapısına sahip olan Mac OS X ile birlikte bilgisayar dünyamıza girmiş bir terim değil. Klasik Sistem’de de, örneğin çakışan font veya sistem genişletmelerin i tespit edip iyileştirmeler yapmak; bozulan masaüstü dosyasını onarmak (desktop rebuild), PRAM reset vb. gibi benzer eylemlerin tümü iyileştirmek, yani optimizasyondur .
Mac OS X ile birlikte optimizasyona olan ihtiyacın daha fazla belirginleşmesi, sistemin Unix altyapısı ile birlikte tamamen değişmiş olmasından kaynaklanmaktad ır.
Çoklu kullanıcı (multi-user), sahip kullanıcı (admin) gibi sisteme müdahale ve dosyalara erişim haklarının (izin/permission) geçerli olduğu Mac OS X’in, tüm bu düzeni 3 ayrı kütüphane (Library) üzerinden yürüttüğü düşünüldüğünde işler biraz karmaşık hale gelebiliyor. Kullanıcının sistem üzerindeki kişisel ayarları ne kadar düzgün olursa olsun, kullanıcıdan bağımsız birçok sistem dosyası ayrı bir dizin ve dokunulmazlık payesi ile ayrı bir boyuttur. Optimizasyon ihtiyacı bir yana dursun, bu sistem dosyalarına bilinçli/bilinçsiz müdahaleler dahi duruma göre sistemi açılamaz hale getirebilir. Çoklu kullanıcı desteği ile birlikte, sistemin farklı noktalarında tutulan (user-system-font-kernel) önbellek (cache), tampon bellek (buffer), geçici bellek (temporary) kullanılıyor olması; Mac OS X’e özgü sistem bileşenleri (Spotlight dizini Launch Services, Kernel vb.) gibi müdahaleniz dışında hasar görme riski olan dosyaların varlığı, sisteme ilişkin periyodik bakımı kaçınılmaz kılan etkenlerin başında gelir.
Bu saydıklarımıza ek olarak, Mac OS X’in HD üzerinde sanal bellek (virtual memory) kullanıyor olması, sistem bakımı dışında sistemin kurulu olduğu disk/bölüntü için de optimizasyon ihtiyacını bonus olarak kullanıcıya yüklüyor.

İzinler (Permissions)
Mac OS X’in Unix altyapısı ve çoklu kullanıcılı sistem hiyerarşisi ile birlikte izin / dosyalara erişim / kullanım hakkı sistemin ayrılmaz bir parçasıdır ve “optimizasyon” ihtiyacı sözkonusu olduğunda iyileştirmeler listesinin başında gelir. Gerek sistem gerekse kullanıcıya ait dosya izinlerinde iyileştirmeler yapmak ihtiyacını nasıl anlayabiliriz sorusu aklınıza gelmiştir. O anın geldiğini, sistem performansındak i düşüşten ve/veya sistemin anormal tepkilerinden anlayabiliriz. Bununla birlikte, daha önce sorun çıkarmadan açılan ve çalışan programların beklenmedik şekilde kapanması (Unexpected Quit) ya da açılış süresinin uzaması ile beraber performansındak i düşüşler de izinlerin iyileştirilmesi gerektiğine işaret ediyor olabilir. Elbette bu emareler sistemin ve ilgili programların aynı tepkileri vereceği farklı sorunlardan da (referans dosyalarının bozulması, hardware sorunları vb.) ortaya çıkabiliyor. Ancak kullanıcıların yapması gereken ilk iyileştirme, izinlerin gözden geçirilip onarılması olmalı, problemin devamı halinde diğer iyileştirme işlemlerine geçilmelidir.

İzinlerin Onarılması
Gerek sistem, gerekse kullanıcılara ait dosyalara ilişkin izinlerin onarılması işleminde kullanabileceği niz uygulama, Utilities klasöründe bulunan Disk Utility’dir (Disk İzlencesi). Programı kullanmak oldukça basit olsa da bir noktayı atlamamak gerekiyor. Birçok kullanıcı, iyileştirme yapacağı disk veya bölüntü üzerinde çalışan ve o an aktif olan sistem üzerinden iyileştirme işlemi yapar. Oysa bu işlem, aktif olan sistem bileşenleri ve çalıştığınız programların sisteme entegre olan dosyalarında iyileştirmeler yapamaz. Bu yüzden, izin onarma işleminize rağmen problemlerin devam etmesi olasıdır. Yapmanız gereken, mevcut sisteminizi pasif duruma getirmek, yani bilgisayarınızı başka bir bölüntüye yüklü Mac OS X’ten veya sistem diski üzerinden açarak, Disk Utility uygulamasını kullanmaktır. Bu açıklamalardan sonra Disk Utility uygulamasını kullanarak, izinlerin onarılması işlemine göz atalım. Oldukça basit. Programı açtığınızda sol taraftaki pencerede optimize edebileceğiniz diskler listelenir. Hedefimiz sistemin yüklü olduğu disk bölüntüsü olmalıdır. Bölüntüyü seçip, First Aid sekmesinden “Repair Disk Permissions” (Disk İzinlerini Onar) komutunu verdiğinizde gerek sistem, gerekse kullanıcıya ait tüm dosyaların izin hakları olması gerektiği gibi ayarlanacaktır. Hepsi bu kadar.

OnyX ile optimizasyona devam
Hepsi o kadar dedik ancak, sözkonusu iyileştirmeler sadece erişim hakları ile sınırlı değil
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
Keşke bu kadar basit olsaydı diyorsanız, emin olun diğer iyileştirme işlemleri de oldukça basit. Unix altyapıya olan yabancılığınız, full sistem optimizasyonuna ilişkin iyileştirmeleri yapamayacağınız anlamına gelmiyor.
Sistem optimizasyonuna yönelik paket Unix komutlarıyla birlikte, Mac OS X grafik arayüzü üzerinde bulamayacağınız sistem ayarlarını da bulunduran optimizasyon yazılımları mevcut. Birçoğu, ücrete tabi olan bu programlar arasında, işini oldukça iyi yapan üstelik “bedava ve türkçe dil desteği veren” OnyX’i sizlere tanıtmak istiyorum.
Programı [Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] adresinden indirebilirsini z.
İndirdiğiniz program paketi içerisinde Uninstall uygulaması ve Extras klasörü içerisinde bulabileceğiniz alternatif icon setleri de mevcut. Kullanıcı arayüzü Türkçe kullanmak için kurulum sırasında Türkçe'yi seçmek gerekiyor. Programın admin şifresi ile açılıyor olması, sizin dışında sisteme müdahale yapılmasının da önüne geçmiş oluyor.
Sözü fazla uzatmadan programı tanıtmaya başlayalım..

Parametreler
Bu bölümde ve diğer birçok bölümdeki rahatlıkla anlayabileceğin iz detaylara girmeyeceğim. En çok işinize yarayacak komutları toparlayacak olursak, Parametreler bölümünü kullanarak,
- Çektiğiniz ekran fotoğraflarının dosya formatını değiştirebilirs iniz.
- Finder’a ait menü komutlarını gizleyebilirsin iz.
- Gizli dosya ve klasörleri görünür hale getirebilirsini z.
- Dock gölgesini gizleyebilirsin iz.
- Dock’taki ikonları silinmeye karşı kilitleyebilirs iniz.
- Gizlediğiniz uygulamaların Dock’ta transparan görünmesini sağlayabilirsin iz.
- Safari’yi hızlı moda alabilirsiniz.
- Oturum açılışına (Log-in) mesaj ekleyebilirsini z.
- Disk image dosyalarının (.dmg) açılışta doğrulanmasını (verifying) iptal edebilirsiniz.
- Elbette bu komutların tersini de tek tıkla geçerli hale getirebilirsini z.
Bu bölümde geçen Debug menüsü, ekleneceği programa ek özellikler katan komutları barındırır. Özellikle Safari’de bu menüyü aktif hale getirmekte fayda var.

Bakım
Bakım menüsü, iyileştirmeye yönelik Unix komutlarını ihtiyaca göre ayrı ayrı kullanabilmeniz i sağlar. Örneğin, eğer sadece izinleri onarmak istiyorsanız, “İzinleri doğrula ve onar” başlığında listelenen öğeleri seçip, çalıştır komutu vermeniz yeterlidir. Mac OS X altında Klasik sistem kullanmıyorsanı z, Mac OS 9 Classic seçeneğini işaretlemeniz gerekmiyor.
Scriptler sekmesinde göreceğiniz günlük, haftalık ve aylık “Bakım Scriptleri”, sistemin altyapısını oluşturan Unix için antibiyotik niteliğindedir ve rutin aralıklarla mutlaka uygulanması gerekir.
Sıfırla sekmesinde listelenen seçenekler, sisteme entegre uygulamalara ait veritabanı dosyalarının yeniden düzenlenmesi, böylece ilgili işlemlerde yaşanılan performans düşüklüğünün giderilmesine yöneliktir.
Eniyileştir bölümü genel sistem performansına yönelik iyileştirmeleri içeren 2 seçenek sunar. Eğer belli periyodlarla sistem optimizasyonu yapıyorsanız, güncelle seçeneğini tercih edebilirsiniz. Ancak, sistem optimizasyonunu ilk kez yapıyorsanız veya sistemde anormal derecede performans düşüklüğü olduğunu gözlemlediyseni z, Tam Eniyileştirme seçeneğini kullanmalısınız .

Temizlik
Bu bölüme geçmeden önce, seçeneklerde çok fazla adı geçen “Cache / Önbellek” ve “Log” terimlerine değinmek istiyorum. Sistem üzerinde açılan her dosya, dolayısıyla çalıştırılan her program için önbellek tutulur. Böylece, ilgili program ve dosyaların açılış/erişim süresi kısalmış olur. Yalnız burada RAM üzerinde tutulan önbellekten bahsetmiyoruz, çünkü bilgisayarın yeniden başlatılması durumunda RAM üzerinde önbellek için ayrılan alanlar boşaltılmakta ve aynı döngü yeniden başlamaktadır. Temizlik bölümünde işaret edilen Cache ise, çalıştırdığımız tüm uygulamaların; sistemin işleyişinde seçeneklere bağlı olarak erişilen tüm dosyaların ve yapılan eylemlerin kaydının tutulduğu önbellektir. RAM ile tutulan önbellekten farkı, restart sonrasında bu bilgilerin kaybolmaması; bununla birlikte diski MB cinsinden işgal etmesidir. Neden temizlenmeli sorusu için hemen bir kötü senaryo yazayım.. Önbellek veritabanı olarak kullanılan bu dosyalar, digital ortamın ihtimalleri içerisinde hasar görmüş olabilir. Hasarlı dosyalar ise hızlı erişim yerine tam tersi etki yaratabilir. Tutulan bu kayıtların birçoğuna belki artık ihtiyacınız yoktur ancak onlar hala oradadır ve yer kaplamaya devam eder. Sisteme ilişkin cache dosyaları ise, çokluğu ve/veya hasar gördüğü için sistem açılışını yavaşlatabilir vs.
Log kelimesi ise “kayıt tutmak” anlamına geliyor. Bu kayıtların silinmesi aslında size pek birşey kazandırmaz. Loglar sistem güncellemeleri, programların açılışta kilitlenmesi vb. olayları içeren bilgilendirici kayıtlardır. Siz bu kayıtlara ilgisiz olabilir hatta açıp baktığınızda birşey anlamıyor da olabilirsiniz, ancak gün gelir teknik servis rapor görmek ister
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.

Bu bölümdeki seçenekler de, göreceğiniz gibi, gayet anlaşılır şekilde kategorize edilmiş durumda. Performans arttırıcı ve problem giderici temizlikler Önbellekler (Cache) bölümünde toplanıyor. Ancak siz siz olun, ihtiyaç olmamasına rağmen gereksiz yere cache temizliği yapmayın. Cache’in misyonu malum.
Çöp sepeti bölümünde yer alan Çöpü Boşaltmaya Zorla komutu, silinmemekte direnen dosyalar için sisteme emrivaki bir Unix komutu göndererek meseleyi halleder. Güvenli Boşalt komutu, dosyayı iz bırakmadan (tekrar kurtarılamayaca k şekilde) uçurur.
Diğer menüsü altında yer alan “Geçici ve gereksiz öğeler” seçeneğini hiç düşünmeden işaretleyin ve kullanın. Mail Downloads klasörü için yapacağınız temizlik, mail uygulamanız ile indirip daha sonra silmiş olduğunuz dosyalar için tutulan önbellek üzerinde temizlik yapmanızı sağlıyor. Diskte yer kazanmak açısından kullanmakta fayda var.

Otomatikleştir
Otomatikleştir menüsü, en çok ihtiyaç duyulan optimizasyon komutlarının biraraya geldiği karma seçeneklerden oluşuyor. Benim de favorim. Bu bölümün bir özelliği de, işaretli seçenekleri bakım menüsünden farklı olarak, toplu halde ve bir kerede uygulaması. Doğal olarak işlem biraz uzun sürüyor ve işlem bittiğinde bilgisayarın ilk açılış süresini etkiliyor. Sonrası hız..

Loglar
Sistemin işleyişinde tutulan tüm kayıtlara ulaşabileceğini z bölüm. Faydalanmanız için Unix, İngilizce ve Sistem bilgisi istiyor.

İzlenceler
Bu bölümde yer alan plutil, Mac OS X üzerinde yer alan tercihler (preferences) dosyalarını, işaretlediğiniz seçeneklere göre tarayıp, doğrulamasını yapar. Yanlarında OK. ibaresi bulunan tercih dosyaları sorunsuzdur. Sadece bozuk tercihleri göster seçeneğini işaretlemenizde fayda var.
Man sekmesi, Unix komutlarını barındıran kılavuz (guide) dosyalarına erişim içindir. Unix bilgisi gerektirir.
Locate sekmesi, arama kutucuğuna yazdığınız herhangi bir dosyanın yerini sistem dizininde bulmanızı sağlar.
System Profiler sekmesindeki seçeneklere ait bilgilere, Mac OS X’in aynı ismi taşıyan uygulaması ile de zaten ulaşabiliyorsun uz.

Bilgi
Bilgi menüsündeki seçenekler, bilgisayarınıza ait bilgilere (Model, Seri No, ID vb.), konfigürasyonu oluşturan donanım parçaları, sistem ve sistemin kurulu olduğu diskin kimlik bilgileri ile teknik detaylarına ulaşmanızı sağlar.

OnyX gibi iyileştirici paket Unix komutlarını kullanabileceği niz alternatif optimizasyon programları (Cokctail, TinkerTool System, System Optimizer X) mevcut. Ancak optimizasyona yönelik programların aynı iyileştirici Unix komutlarını kullandığını unutmayalım.
Hoşça kalın.

turkmac

[Shadow]

Gerek sistem, gerekse kullanıcılara ait dosyalara ilişkin izinlerin onarılması işleminde kullanabileceği niz uygulama, Utilities klasöründe bulunan Disk Utility’dir (Disk İzlencesi). Programı kullanmak oldukça basit olsa da bir noktayı atlamamak gerekiyor. Birçok kullanıcı, iyileştirme yapacağı disk veya bölüntü üzerinde çalışan ve o an aktif olan sistem üzerinden iyileştirme işlemi yapar. Oysa bu işlem, aktif olan sistem bileşenleri ve çalıştığınız programların sisteme entegre olan dosyalarında iyileştirmeler yapamaz. Bu yüzden, izin onarma işleminize rağmen problemlerin devam etmesi olasıdır. Yapmanız gereken, mevcut sisteminizi pasif duruma getirmek, yani bilgisayarınızı başka bir bölüntüye yüklü Mac OS X’ten veya sistem diski üzerinden açarak, Disk Utility uygulamasını kullanmaktır.

İşte can alıcı nokta burası aslında
Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.
Başka bir bölüntüye mac os kurmak yerine, mac'inizle beraber gelen dvd'yi mac'inize takıp, tekrar başlatın. Alt tuşuna basıp DVD'den başlatmayı seçin. Kurulum ekranı geldiğinde üst kısımdan disk utility'i seçip, oradan repair disk permissions komutunu uygulayın diyerek ek bilgi vermek lazım, mac'e alışana kadar bu tip şeyleri keşfetmek yeni kullanıcılar için zor olacaktır.

[Ocean]

konunun faydali oldugunu düsünüp sabitliyorum.