IRCForumları - IRC ve mIRC Kullanıcılarının Buluşma Noktası

Birçok vahşi hayvanın yavrusu[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] çok küçükken anasından alınır[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] vahşi ortamından uzaklaştırılır ve medeni bir ortamda insanlar tarafından büyütülürse kolayca uysallaşır. Ancak tam erişkin hale gelince ne olacağı belli olmaz. Genlerindeki kalıtımsal sosyal davranış biçimi aniden ortaya çıkabilir.

insana alışma ile evcilleşmeyi birbirine karıştırmamak gerekir. İnsana alıştırma[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] tabii bir duygu olan özgürlük içgüdüsünü zora veya kurnazlığa başvurarak ortadan kaldırmaya dayandığı halde evcilleştirme[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] toplu halde yaşama içgüdüsüne dayanır. Yalnız veya çift yaşayan hayvanlar evcilleştirilemez ancak insana alıştırılabilirler.

Doğada besinini ve barınağını kendisi bularak[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] düşmanlarına karşı kendisini ve ailesini savunarak yaşamını ve soyunu sürdürebilen hayvanların evcilleştirilmeleri[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] doğal çevrelerinde özgür yaşarken tutsak edilerek insan eliyle bakılıp beslenmeleri ve insanın kurallarına göre yaşamaya alıştırılmaları zordur.

Evcilleştirme[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] yararlanma amacıyla hayvanları insanlara alıştırma şeklinde tarif edilebilir. Bu tarife göre evcil hayvanları üç bölümde toplayabiliriz. Ürünlerinden faydalanılanlar (sığır[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] koyun[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] keçi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] domuz[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] kümes hayvanları)[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] gücünden faydalanılanlar (sığır[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] at[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] eşek[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] deve)[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] dostluklarından faydalanılanlar (kedi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] köpek[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bazı kuşlar ve akvaryum balıkları).

Bazı yırtıcı kuşlar[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] özellikle doğan[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] atmaca ve şahin[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] avcılıkta yararlanılmak amacıyla evcilleştirilmişlerdir. Böcekler içinde evcilleştirilmiş sadece iki tür vardır. Cilalı taş devrinde evcilleştirilmiş olan bal arısı ve milattan önce 3000 yıllarında Çin'de evcilleştirilen ipek böceği.

İlk evcilleştirilen hayvan 10 bin yıl kadar önce köpek[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] sonra da keçi ve koyunlar olmuş[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bunları sığır ve domuzlar sonra da at izlemiştir. Kediler köpeklerden binlerce yıl sonra evcilleştirilmişlerdir. Bağımsız yaradılışlı olmaları belki buna bağlanabilir. Kedilerin fare gibi zararlı kemiricilerden kurtulmak amacıyla evcilleştirildikleri eski Mısırlılardan kalma belgelerden anlaşılmaktadır.

Aslında evcilleştirme kavramım açıklamak pek kolay değildir. Evcilleştirme hayvan terbiyesinden[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] bir yaban hayvanının insana alıştırılmasından[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] evde süs veya zevk diye kedi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] köpek[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] kuş[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] balık beslenmesinden farklı bir şeydir.

Evcilleştirme hayvanların insanlarla bir arada yaşamaları şeklinde de tanımlanır. Bu bir arada yaşama[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] insan zoruyla sağlanmış olmakla beraber hayvanların da buna sessizce boyun eğdiği hatta isteyerek razı oldukları söylenebilir. Bu tanıma göre evcilleştirme bazı hayvan türlerinde doğuştan var olan sürü halinde ve bir başın önderliğinde yaşamak eğiliminden ileri gelir.

Köpek ve atın dışındaki hayvanlara bakılınca ortak başka özellikler de görülüyor. Bir bölgeye bağlı kalmadan geniş sürüler halinde yaşayabilmek[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] değişik türden bitkilerle beslenebilmek ve kolay avlanabilir olmak. Tabii bu ilişkide karşılıklı menfaat da söz konusudur. Yoksa Avustralya yerlileri kanguruları çoktan evcilleştirmiş olurlardı.

Bir tanıma göre de[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] üremesi[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] yerleşimi ve yiyeceğinin kontrolü kendinden çıkıp insana geçmiş hayvanlara evcil deniliyor. Bu hayvanlar kendi türlerinin evcilleşmemiş türlerinden tamamen ayrı bir nesil oluştururlar. Artık bireysel kişilikleri kalmamış bir sürü oluşturmuşlardır. İnsanlar onların bir kısmına birer canlı yiyecek olarak bakmakta[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] fabrikasyon imalatla aynı şekilde yetiştirilmekte[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] zamanı gelince kesilip paketlenmektedirler.

Evcilleştirme hayvanların ruhsal durumlarını da etkiler ve genellikle bir gerilemeye yol açar. Örneğin[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] evcil erkek kazlar artık kendilerine bir yetki bölgesi oluşturmaktan vazgeçerler[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] babalık ve koruma görevlerini ihmal ederler. Beyinleri de yaklaşık yüzde 20 hafifler. Hayvanın dünyayı algılayış biçimi değişir. Avlanma tehlikesi ortadan kalktığından tepkilerinde bir zayıflama meydana gelir.

Eski Mısır'da antiloplar ve sırtlanlar[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] Ortaçağda ise sansarlar evcilleştirilmeye uğraşılmış[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] başlangıçta umut verici olmuşsa da sonradan vazgeçilmiştir. Hayvanların birçoğu insan gerek duymadığı ve binlerce yıl sabır gösteremediği için de evcilleştirilememiş olabilirler. Belki bugün başlarsak 5000 yıl sonra bahçemizdeki kaplanın sütünü içebilecek[Üye Olmadan Linkleri Göremezsiniz. Üye Olmak için TIKLAYIN...] yüzme havuzumuzda büyük beyaz köpek balığı ile oynaşabileceğiz.