[Sametold]

Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.


Teknolojinin gelişmesi çocuk sahibi olmak isteyen ailelere de umut oluyor. İlk tüp bebek Lousie Brown’un 1978 yılında İngilete’de dünyaya gelmesinin üzerinden otuz iki yıl geçti. O zamandan bu yana tüp bebek uygulamasıyla dünyaya gelen bebeklerin sayısı milyonları buldu. Son yapılan değişikliklerin ardından Türkiye'de "tüp bebek" konusunda bir karmaşa yaşanıyor. Son durumu sizler için araştırdık...

Kısırlık nedir? Nedenleri ve tedavi yöntemleri nelerdir?

“Kısırlık, bir yıl düzenli cinsel ilişki olmasına rağmen çocuk sahibi olamama durumudur. Kısırlığın şu anki sebeplerine bakacak olursak yüzde 30’u kadından, yüzde 30’u erkekten, yüzde 30’u her iki taraftan, yüzde 10’u ise bilinmeyen nedenlerden kaynaklanır. Kadından kaynaklanan sorunların ilki, yumurtlama sorunlarıdır. İkinci neden ise, tüplerden kaynaklanan sorunlardır. Bunlar; spiral takılması, kontrolsüz yapılan kürtajlar, apandis ve kist ameliyatlarında bulaşan enfeksiyonlara bağlı tüp tıkanmaları olabilir. Tüp tıkanması olduğu zaman bunların çoğu laparoskopik cerrahi ilaçlarla tedavi edilerek, doğal yollardan çocuk sahibi olunabiliyor. Tıkanma rahim ağzındaysa, tüp bebek yapmak gerekiyor.

Üçüncü neden; çikolata kisti olarak bilinen endometriozistir. Bu hastalık şiddetli karın ağrısına, adet ağrısına ve kısırlığa yol açabiliyor. İlaçla ya da cerrahi yolla tedavi edilebiliyor. Tedavi sonucunda gebelik elde edilemezse tüp bebek uygulanması gerekiyor.

Dördüncü neden; kadınlarda doğuştan gelen rahim içi sebeplerdir. Rahim içinde perdelerin olması, yarım rahim ve küçük rahim olması gibi durumlar kısırlığa ya da düşüğe yol açabilir. Beşinci neden de; rahim içinde myom ve polip bulunmasıdır. Bunlarda histeroskopik cerrahi yöntemle tedavi edilebilir.
“Erkekte ise iki tip sorun var. Bunlardan biri sperm üretiminin az olması ya da hiç olmaması, bir başka neden ise sperm üreten kanalların tıkalı olmasıdır. Sperm sayısı az ise bunların bazılarında aşılama yapılabilir. Aşılamadan sonuca gidilemediği takdirde artık tüp bebek aşamasına geçmek gerekiyor. Sperm sayısı hiç olmadığı zaman ise, testislerden biyopsi alınarak sperm bulmaya çalışıyoruz. Bu bulduğumuz spermlerden eşinin yumurtasına mikroenjeksiyon yaparak çocuk sahibi olmalarını sağlamaya çalışıyoruz.”

Aşılama tekniği (inseminasyon) nedir? En fazla kaç defa yapılır?

“Aşılama tedavisi çocuğu olmayan çiftlere uygulanan en yaygın ve ekonomik tedavilerden biridir. Aşılama için öncelikle yumurtlamayı tetikleyici ilaçlar verilir. Yumurta belirli büyüklüğe geldiği zaman yumurtanın çatlaması için iğne yapılır. İğne yapıldıktan 36 saat sonra yumurtlama başlar ve bu aşamada artık aşılama yapmak gerekir. Öncelikle sperm verecek kişinin tüp bebek merkezinde iki saatlik bir işlem sonucu iyi ve kötü spermleri ayrılıyor. Sonra bu iyi spermler rahim içerisine enjekte ediliyor. Bu işleme aşılama deniliyor. Aşılamada gebelik oranı yüzde 15 ile 20 arasında değiştiği için kişi aşılamaya karar verdiği zaman en az 3-5 defa aşılama yapmak gerekir ki sonuca varabilelim.”


Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.

Brüksel Tüp Bebek ve Kadın Sağlığı Merkezi direktörü Prof. Dr. Yücel Karaman

Tüp bebek nedir, tedavisi ne kadar sürer?

“Tüp bebek, yumurtalıkların uyarılmasıyla olgunlaştırılarak toplanan yumurtaların, eşin sperm hücreleriyle laboratuvar ortamında bir araya getirilerek döllenmesi işlemidir. Tedavisi aşağı yukarı 2- 3 hafta sürer.”

Kaç kez tüp bebek uygulanabilir?

“Bunun kaç defa uygulanabileceği hastanın yaşı ve yumurtanın kalitesine bağlıdır. Eğer elde edilen yumurta ve embriyo kalitesi iyiyse ve transferlerde ciddi bir sorun yoksa bu işlem 5- 6 kez denenebilir. Ancak yeni yasaya göre otuz beş yaş altı hastaya birinci ve ikinci denemede bir embriyo vermek gerekiyor artık. Otuz beş yaşın altındaki kadına üçüncü denemeden sonra iki embriyo verebiliyoruz. Otuz beş yaşın üzerindeki herkese ise maksimum iki embriyo verebiliyoruz.”

Yeni yasanın size göre artı ve eksi yönleri neler?

“Bana göre belli bir yastan sonra embriyo sınırlaması getirilmemesi gerekiyordu. Örneğin, diğer Avrupa ülkelerine baktığımızda otuz dokuz yaştan sonra belli bir sınırlama yok. Çünkü o yaştan sonra gebe kalma şansı zaten çok az. Hamile kalma ihtimali tüp bebek yapılan otuzlu yaşlı hastalarda yüzde 83- 84 civarındaydı. Tek embriyo verdikten sonra gebelik şansının yüzde 60-65’lere düşeceğini tahmin ediyoruz. Bu da küçümsenecek bir rakam değil. Yeni kanunun çoğul gebelikleri önlemesi açısından pozitif etkisi var, ama insanlar gebelik elde edebilmek için eskisinden daha fazla çaba sarf edecekler.”

Tüp bebek uygulamasında kadının yaşı başarıyı ne kadar etkiler?

“Kadının yaşı başarıdaki kilit noktadır. Hangi teknolojiler kullanılırsa kullanılsın gebe kalma şansını artıran ana faktör kadının yaşıdır. Önceki yasaya göre, otuz yaşın altındaki bir kişiye iki tane beşinci gün embriyosu verdiğimiz zaman elde edilen gebelik oranları yüzde 80- 85 civarındaydı. Buna bağlı olarak kadının yaşı ilerledikçe bu oranlar düşmeye başlar. Mesela otuz beş yaşta bu oranlar yüzde 60-65’lere, kırk yaşında yüzde 20-25’lere kırk üç yaşında yüzde 8, kırk beş yaşında yüzde 1’lere düşüyor bu oran. Kadın ne kadar gençse başarı şansı o kadar yüksek, kadının yaşı ne kadar ileriyse başarı şansı o kadar düşük olur.”

Kullanılan ilaçların yan etkileri var mı?

“Kullanılan ilaçlar bazı kişilerde aşırı uyarılma meydana getirebiliyor. Karında su birikmesi, ağrı olması gibi nedenler hastaların yüzde 5’i ile yüzde 10’unda olabilir. Tedavi kontrollü bir şekilde yapıldığında bu oran daha da düşebilir. Medikal ilaç tedavisiyle bu sorunlar ortadan kaldırılabilir.”

Tedavi sonucu doğan bebeklerin anormal olma ihtimali var mıdır?

“Tüp bebekle doğan çocuklarda gözle görülebilir hata oranları doğal yolla dünyaya gelen bebeklerle aynıdır. Ama küçük genetik hatalar tüp bebek çocuklarında daha fazla olabilir. Özetle, genetik bir sorun yoksa eğer bebeğin anormal olma ihtimali doğal yolla gebe kalanlarla aynıdır.”

Mikroenjeksiyon nedir, tüp bebekten farkı nelerdir?

“Mikroenjeksiyon, yumurtalıkların uyarılması ile olgunlaştırılarak toplanan her bir yumurtanın içerisine eşinden alınan tek bir sperm hücresinin bir pipet yardımı ile enjekte edilerek döllenme işleminin gerçekleştirilmesidir. Bunun en büyük avantajı sperm sayısı az olmasına rağmen gebelik elde edebilme şansı vermesidir. Önceden tüp bebekte gebelik elde etmek için 1 milyon sperme ihtiyaç vardı. Ama mikroenjeksiyonla bir tane sperm olsa dahi onu alıp da yumurtaya enjekte ettiğiniz takdirde gebelik elde edebiliyorsunuz. Mikroenjeksiyonun normal tüp bebekten farkı, spermi az sayıda olan erkeklerde çocuk sahibi olabilme şansını arttırmaktır.”

Assisted Hatching (AHA) nedir, kimlere nasıl uygulanır?

“Assisted Hatching, embriyonun kabuğu kalın olduğu durumlarda en dış tabakasının mikroskop altında lazer ile inceltilmesidir. Bu yöntemle embriyonun rahim içi duvara tutunma şansı artırılır. Otuz yedi yaş ve üzeri hastalarda uygulamakta fayda var.”

Hidrosalpenk nedir, tüp bebek tedavisine etkisi nedir?

“Hidrosalpenk, tüpün ucundaki tıkanma sonucunda tüpün içerisinde sıvı birikmesidir. Bu sıvı tüpün içinde aylarca kalınca içerisinde birçok bakteri ve toksin oluşabilir. Bakteri ve toksin olan sıvı eğer rahim içerisine akarsa ve biz tüp bebekte rahim içerisine embriyo koyduğumuz zaman gebelik şansı hidrosalpenk olmayan hastalara göre yarı yarıya azalır. Dolayısıyla hidrosalpenk olan bir kişide bizim öncelikle tüpü bağlamamız ya da tüpü çıkarmamız lazım ki bu hastalara aynı yaş grubundaki hastalar kadar gebelik şansı verebilelim.”

Polikistik over sendromu (PCOS) nedir?

“Ülkemizde en çok rastlanılan polikistik over hastalığı, 2-3 ayda bir adet görme, kilo artışı, bazen vücutta aşırı tüylenmeyle giden bir tabudur. Özellikle Akdeniz ülkelerindeki kadınlarda görülür. PCOS olan kadınlarda yumurtlama olmaz, kısırlık nedenlerinden biridir bu. Sadece kısırlığa değil ileriki yaşlarda şeker hastalığına, hipertansiyona da yol açabilir. Bu kişiler yumurtlamayı sağlayan ilaçlarla ya da diyetle zayıfladıkları takdirde hamile kalabilirler.”

IMSI nedir?

“Sperm 30 mikron çapındadır. Standart mikroenjeksiyon uygulamalarında spermi 100 ile 300 kere büyütüp öyle seçebilirsiniz. Bu şekilde spermin baş, boyun ve kuyruk yapılarını görürsünüz. Ama IMSI ile büyütme yaptığınız zaman spermi 5 ila 6 bin arasında büyütebilirsiniz. Bu şekilde spermin kafasında Genetik arızaya yol açan bazı direkt ya da endirekt işaretler görebilirsiniz. Spermin kafa yapısının anormal olduğuna dair işaretler alırsanız bu spermleri ayırırsınız. Genetiği normal spermler seçtiğiniz takdirde bu spermlerle gebe kalma ihtimali daha yüksek, düşük yapma ihtimali daha azdır.”

Blastosist transferi nedir ve kimlere uygulanır?

“Laboratuvar ortamında 5 gün boyunca takip edilip geliştirilen embriyolara blastosist adı veriliyor. Günümüzde uygulanmakta olan tüp bebek tekniklerinden bir tanesidir. Çocuk sahibi olmak isteyen çiftlere çok daha yüksek oranlarda gebelik şansı sunmaktadır. Ancak blastosist transferi yapabilmek ve başarılı sonuçlar elde edebilmek için tüp bebek ünitesinin yüksek niteliklere sahip olması gerekir. Laboratuvar koşulları üst düzeyde olmalı. Döllenen yumurta sayısının çok olduğu (genelde yedi ve üzeri) ve ikinci gün embriyo kalitesinin iyi olduğu tüm çiftlerde uygulanabilir.”

Transfer edilen embriyonun iyi kalitede olmasına rağmen tutunamamasının sebepleri neler olabilir?

“Embriyonun iyi kalitede olmasına rağmen tutunamamasını üç nedeni olabilir. Bunlar genetik nedenler, kanama pıhtılaşma faktörleri, rahim içerisinde tutunmayı engelleyen faktörler; rahim içerisinde doğuştan gelen perdeler, rahmin küçük olması, yarım rahim olması, rahim içerisinde yapışmaların olması, miyomların ve poliplerin olmasıdır. Rahme bağlı nedenler histeroskopik cerrahi yapılarak,Genetik nedenler karyotip denilen Genetik analizi yapılarak, pıhtılaşma faktörleri de trombofili testleri yapılarak tedavi edilebilir.”

Tedavide başarıyı olumsuz yönde etkileyen faktörler nelerdir?

“Kadının yaşı, erkekte spermin bulunamaması ya da çok az olması, daha önceden geçirilen tüberküloz sonucunda tüplerde ve rahimde zedelenme, kadında çok fazla miyom bulunması, ileri derecede endometriozis var ise bunların hepsi gebelik şansını azaltır.”

Tüp bebek tedavisinde cinsiyet belirlenebiliyor mu?

“Evet belirlenebiliyor. Fakat cinsiyet seçimi yapmak ülkemizde olduğu gibi Avrupa ülkelerinde de kanunen yasak.”

CNN..