IRCForumları - IRC ve mIRC Kullanıcılarının Buluşma Noktası

Bakterilerin Şekil ve Dizilişleri
Genellikle bakteri şekilleri yuvarlak, çubuk, sarmal (spiral) biçiminde olmak üzere üç ana grup altında incelenirler.
1. Yuvarlak Bakteriler: Yuvarlak bakterilere kok (coccuus) denir. Koklar tam küre, oval veya yarım küre şeklinde olabilirler. Bunlar, mikroskopta incelendiklerinde,birbirlerine karşı duruşlarına göre aşağıdaki isimleri alırlar.
a) Mikrokok (Micrococcus) : İkiye bölündükten sonra birbirinden
tamamen ayrılarak teker teker bulunan koklardır.
b) Diplokok (Diplococcus): İkişer ikişer bir arada bulunan koklardır. Bu iki kok sitoplazmik bir bağla bitişik bulunmaktadır. Bunların bazıları böbrek veya kahve tanesi görünümünde, düz tarafları birbirine karşı gelmek üzere ikişer ikişer bulunurlar (gonokok). Bazıları da mum alevi şeklindedirier. Kalın tarafları birbirine karşı, sivri uçları dışa doğrudur (pnömokok).
c) Tekrakok (Tetracoccus) : Dört kokun bir arada bulunması halidir. Koklar dikey iki yönde bölünmekte ve dörtlü gruplar oluşturmaktadır.
d) Streptokok (Streptococcus) : Bir çizgi boyunca bölünerek çoğalan ve birbirlerinden aynlmayarak tesbih taneleri gibi yan yana dizilen koklardır.
e) Stafilokok (Staphylococcus) : Birbirine dik olmayan yönlerde
bölünerek üzüm salkımı gibi düzensiz kümeler yapan koklardır.
f) Sarsina (Sarcina): Birbirine dik üç yönde bölünerek 8,12,16 koktan
meydana gelen balya veya paket görünümündeki muntazam kümelerdir.
2. Çubuk Şeklindeki Bakteriler (Basil): Bu grupta incelenen bakteriler çubuk veya silindir şeklinde olup, boylan enlerinden fazladır. Bunlar da kendi aralarında aşağıdaki gibi gruplandınlırlar (Şekil 4.2).
a) Kokobasil : Boyları enlerine yakın olan, düz çubuk şeklindeki bakterilerdir.
b) Streptobasil : Uçları birbirine değecek vaziyette zincir meydana getiren basillerdir.
c) Fuziform basil: Uçlan mekik gibi sivri, kenarlan dışbükey basillerdir.Bunlardan başka L, Y, V, X, el parmaklan, Çin harfleri şeklinde olan basiller de vardır.
3. Sarmal (Burgu) Şekilli Bakteriler : Bunlar, eksenleri etrafında bir veya daha fazla kıvrım yapmış olan bakterilerdir. Başlıca üç çeşidi vardır (Şekil 4.3).
a) Vibriolar: Vücutları sert, bir kıvrımlı, virgül şeklindeki bakterilerdir.
b) Spiriller: Vücutları sert, çok kıvrımlı burgu şeklindeki bakterilerdir.
c) Spiroket'ler: Vücutları yumuşak, bükülebilen ve kıvrılarak yılankavi
hareket yapan bakterilerdir.
Bakterilerde İnvolüsyon (Yozlaşma) Şekilleri)
Aynı tür bakteriler uygun ortamlarda çoğalırken genellikle hücre şekillerini muhafaza ederler. Ancak, içinde besin maddelerinin azaldığı, zehirli veya zararlı maddelerin çoğaldığı ortamlarda, bakteriler arasında büyüklük ve şekil bakımından ayrılıklar, düzensizlikler olur. Mesala, kok şeklindeki bakteriler çok büyük, balon veya şekilsiz; çubuk veya sarmal bakteriler bir uçları şişkin, yuvarlak ve düzensiz şekiller alırlar. Bunlara involüsyon veya yozlaşma şekilleri denir.
Bakterilerin Büyüklükleri
Bakterilerin, çıplak gözle görülemeyen, ancak mikroskopla görülebilen canlılar oldukları söylenmişti. Bakterilerin boyutlarından veya ince yapılarının büyüklüklerinden bahsedildiği zaman metrik sistemin en küçük birimleri kullanılır. Bunlardan mikrometre (um); 1/1000 milimetre olup, daha önceleri mikron (u) diye isimlendirilirdi. Nanometre (nm) ise; 1/1.000.000 mm
Bakteri hücrelerinin büyüklüğü türlere göre farklılık gösterir. Genellikle, uzunluk 0.2-20 |im, en 0.2-1.0 mikrometre arasında değişir. Mesela, verem mikrobunun (Mycobacterium tuberculosis) ortalama boyu 1-4 mikrometre, eni 0.2-0.4 mikrometre. Çok küçük bir bakteri olan Haemophilus influenzae'nin boyu 0.5-0.2 mikron kadardır. Frengi hastalığının etkeni olan Treponema pallidum ise 6-20 mikron boyunda, 0.1-0.2 mikro enindedir. Bakterilerin büyüklükleri ayrıca, üreme safhasına, beslenme durumuna ve çevre şartlarına bağlı olarak değişir.