[Ecrin]

Stoplasmik membran yapısı:
Sitoplazmik membrannın 8 nm. kalınlığında ince bir yapısı vardır. Hücreyi dış ortamdan ayırır. Yüksek derecede seçici geçirgen bir özelliğe sahiptir. Hücre duvarının altında, sitoplazmayı saran çok ince bir zar kalınlığında (membran) vardır. Sitoplazmik zar veya sitoplazmik membran ismi verilen bu zarın kalınlığı 6-10 nm arasındadır. Hücreyi dış ortamdan ayırır. Yüksek derecede seçici geçirgen bir özelliğe sahiptir. Sitoplazmik zar ile hücre duvarı (dış membran) arasında "periplazmik boşluk" bulunur (Gram pozitif bakterilerde bulunmaz). Sitoplazmik zar belli noktalardan hücre içerisine doğru uzanarak keseler oluşturur. Buna "mezozom" denir. Sitoplazmik zarın kuru ağırlığının % 50-70 'ini proteinler, % 20-30'unu fosfolipitler teşkil ederler.
Yapılan incelemelerde sitoplazmik zarın fosfolipit-protein ikili tabakası şeklinde olduğu görülmüştür. Fosfolipitlerde hidrofobik karakterde yağ asitleri (iç kısmında) ve hidrofilik karakterde gliseroller (dış kısmında) bulunmaktadır. İntegral proteinler zarda %70-80 oranındadır. Eksintrik proteinler ise zarda %20-30 oranın da bulunurlar. Sitoplasmik membranın tüm yapısı hidrojen bağları ile ve hidrofobik interaksiyonlar ile stabilize edilir. Ayrıca Mg2+ ve Ca2+ gibi katyonlar fosfolipitlerin negatif yüklerine iyonik olarak bağlanarak membranı stabilize etmeye yardımcı olur.
Sitoplazmik membranın dış yüzeyi çeşitli proteinlerle temastadır. Bu proteinler substratları bağlarlar veya hücre içine büyük moleküllerin taşınmasında rol alırlar (periplasmik proteinler). Sitoplazmik membranın iç yüzü sitoplazmaya bakar ve enerji üretim işine iştirak eden proteinlerle temas halindedir.
Sitoplazmik membran sıvı mozaik modelindedir. Bu durum ökaryotik hücrelere benzerlik gösterir. Esas farklılık, bakterilerin sitoplazmik zarlarında "sterol" lerin bulunmayışıdır (Mycoplasma'larda sterol vardır). Ökaryotik hücrelerde özel organeller tarafından yapılan görevler, prokaryotlarda sitoplazmik zar tarafından yerine getirilir.