Mikrobiyal Floralar
 

1-NORMAL FLORALAR

Sağlıklı insan vücudunda bulunan ve organizmaya zarar vermeden yaşayan mikroorganizma topluluklarına, vücudun normal mikrop florası denir.

Organizmada iki çeşit flora bulunur. Bunlar, kalıcı ve geçici floradır. Kalıcı flora, vücudun
belli bölgelerinde belli yaşlara göre, genellikle sabit olarak bulunan floradır. Çeşitli nedenlerle ortadan kaldırılsa bile, bir süre sonra tekrar kendiliğinden oluşur. Kalıcı floranın yanında çoğu saprofit, bazen patojen olan mikroorganizmaların, vücudun belirli bölgelerinde bir kaç saatten haftalara kadar değişebilen sürelerle kalmasıyla oluşan geçici flora bulunur. Geçici florada yer alan mikroorganizmalar, kalıcı flora ortadan kalktığında, hastalık oluşturabilirler.

Kalıcı flora vücudun normal fonksiyonlarının sağlanmasında önemli rol oynar. Normal flora üyeleri, bulundukları yerleri değiştirmedikçe, aralarındaki denge ve organizmanın savunma gücü bozulmadıkça, hastalık oluşturmazlar.


A-Vücud Bölgelerinde Yer Alan Floralar

- Deri Florası : Deri devamlı dış çevre ile ilişki içindedir. Bu yüzden, bir çok mikroorganizma, geçici olarak deride bulunur. Derinin kalıcı florası, yaşanılan coğrafi bölge, giyilen elbiseler, temizlik ve salgı durumuna bağlı olarak, bazı değişiklikler gösterebilir. Deride en sık rastlanan flora üyeleri, aerobik ve anaerobik difteroid basiller, hemoliz oluşturmayan stafilokoklar ve streptokoklardır. Aşırı terleme, yıkanma ve banyo yapma, kalıcı deri florasında önemli değişikliklere neden olmaz. Yağ bezlerinden salgılanan uzun zincirli yağ asitleri,lizozim ve benzeri enzimlerin varlığı, geçici flora mikroorganizmalarının sürekli üreyerek çoğalmalarına engel oluştururlar.

- Ağız ve üst solunum yollarının temel florası : Doğumdan yaklaşık 4-12 saat sonra oluşur. Çocukluk döneminde dişler çıkmadan önce stafilokoklar, Gram negatif diplokoklar ve difteroidler görülür. Dişler çıktıktan sonra, Streptococcus viridans floranın temel üyesi durumuna gelir. Anaerop spiroketler, fuziform basiller de normal ağız florasında yer alırlar.Burun florasında ise difteroidler ve hemoliz oluşturmayan stafilokoklar ve streptokoklar bulunur.Boğaz florasında hemoliz yapmayan streptokoklar, neisserialer, stafilokoklar ve difteroidler yer alır. Soluk borusu (trakea) florası, boğaz florasına benzerlik gösterir.

- Sindirim sistemi florası : Yemek borusunda (özofagus) az miktarda flora bulunur.Mide ortamı asid olduğundan, steril kabul edilir. Mideden sonra gelen sindirim kanalında,mikroplar gittikçe artar. Kalın barsağın sonlarına doğru dışkı kuru ağırlığının %10-20 sini bakteriler oluşturur. Barsak florasının %96-99 nu anaerop mikroorganizmalar, geri kalanını da aerop ve fakültatif anaeroplar oluşturur.

- Göz florası : Gözün en dış yüzeyinde bulunan zarda (konjunktiva) difteroidler, stafilokoklar ve streptokoklar yer alır. Gözyaşı sıvısında bulunan lizozomal enzimler sayesinde birçok mikroorganizmanın üremesi engellenmektedir.

- Vagina florası : Yaşa bağlı olarak bazı farklılıklar gösterir. Doğurganlık çağındaki kadınlarda temel flora üyesi, aerop laktobasillerdir. Yenidoğan döneminde birkaç hafta süre ile laktobasiller bulunur. Ergenlik dönemine kadar stafilokok ve difteroid basiller flora üyeleri iken, cinsel aktif dönemde vajen mukozasının zengin glikojen yapısı ve aerop-anaerop laktobasiller,glikojenden laktik asit oluşturulması pH nın aside kaymasına neden olur. Servikal salgıların antibakteriyel etkileri ile beraber, birçok patojen mikroorganizmanın kolonizasyonu engellenmiş olur.

Kan, göğüs ve karın boşlukları, beyin omurilik sıvısı gibi dışarıya kapalı olan vücud yüzey, sıvı ve boşlukları sterildir.


Antibiyotik Kullanımının Flora Üzerine Etkisi

Antibiyotik kullanımı antibiyotiklere duyarlı normal flora üyelerinin azalmasına neden olur.Bu durumda antibiyotiğe duyarlı olan mikroorganizmalarda artma görülür. Sonuçta, normal flora üyelerinin dağılımı ve dengesi bozulur. Bu koşullarda, geçici flora olarak söz edilen mikroorganizmalar, hastalık oluşturabilirler. Antibiyotik kesildikten sonra, tekrar kalıcı floraları oluşur.

Kaynak: Anadolu Üniversitesi Yayınları Mikrobiyoloji Kitabı