[Violent]

Sokrat ve Sevgili Karısı Xanthipe


Bu forumdaki linkleri ve resimleri görebilmek için en az 25 mesajınız olması gerekir.


Evli filozoflar arasında en ünlü olanı muhtemelen Sokrat’tır. Sokrat’ın evliliği dillere destandır. Filozof eşleri arasında en ünlü olanı da hiç şüphesiz Sokrat’ın karısı Xanthipe’dir. Kocası ünlü olduğu için ünlüdür o. Belki de tam aksi. Eğer Sokrat Xanthipe’yi eş olarak almasaydı Sokrat olmayacaktı. Nietzsche’ye göre Sokrat, tam da ihtiyacı olan kadını bulmuştur.

Sokrat’ın filozof olmasındaki en büyük etken karısıdır derler. Rivayete göre Xanthipe, Sokrat’ın kendisini mesleğine, yani filozofluğa iyiden iyiye kaptırması için elinden geleni yapmıştır. Sokrat’a dırdırlarıyla evi zehir etmiş ve evden bunalan Sokrat’ın dışarıya, insanların arasına karışmasına sebep olmuştur. Dostlarıyla felsefe konuşurken sürekli araya girer, konuşmalarını bölermiş. Bir keresinde, pencereden içi pislik dolu bir kovayı başından aşağı boşaltmış. Başka bir rivayete göre ise peşinden koşarak, pazaryerinde, herkesin gözü önünde cübbesini hırsla sırtından sıyırıp parçalamıştır.

Dostları bu duruma isyan ederek Xanthipe’yi o güne dek yaşamış kadınların en çekilmezi olarak nitelemişler ama Sokrat, o büyük filozof, tüm bunları büyük bir sabır ve soğukkanlılıkla karşılamış, hatta kafasından aşağı kova boca edildikten sonra bile: “Ben demedim mi, Xanthipe gök gürültüsünden sesini çıkarırsa, yağmuru da verir” şeklinde şakacı bir cevap vermiştir.

Bir gün, öğrencisi Alkibiades hocasına “öfkesinden köpüren Xanthipe’nin katlanılmaz birisi” olduğu söyleyince, Sokrat “çekilmez bir kadınla yaşamanın iyi bir yanı olduğunu, onun hakkından gelen birinin, diğer insanlarla olan ilişkilerinde kusur etmeyeceğini” söylemiştir.

Evlenmenin iyi bir şey olup olmadığını soranlara: “İster evlen, ister evlenme. Her iki halde de pişman olacaksın” diyen de yine Sokrat’tır. Başka bir rivayet ise Sokrat'tan şunu nakleder: "Evlenin ya da evlenmeyin. Her iki halde de mutlu olacaksınız. Karınız iyi çıkarsa mutlu olursunuz, kötü çıkarsa filozof olur yine mutlu olursunuz."

Sokrat’ı Sokrat yapan etkenin Xanthipe olduğunu belirtmiştik. Zira evdeki huzursuzluklardan ötürü kendini dışarı atan Sokrat, bizzat halkın içine karışmış ve herkesle sohbet edip onlara sorular sorarak filozofluğunu kamusal alanda tecrübe etmiştir.

Aslına bakarsanız bence Xanthipe, gürültü yapmanın ve kova ile su dökmenin caydırıcı olduğunu sanmakta hata ediyordu. Ama zavallı kadın ne yapsın, kocası da onu sinirlendirmekten geri kalmıyordu. Zira Sokrat kendini evden dışarı atınca, o sokak senin bu meclise benim dolaşmaktaydı. Evde karısı ve çocuklarıyla ilgileneceğine, baba mesleği taş oymacılığını öğreneceğine, bir vatandaş gibi düzenli bir hayat süreceğine sokaklarda aylak aylak dolaşmış ve tüm tanıdığı insanlara hiçbir işe yaramayan sorular sorarak anlamsız meseleleri onlarla uzun uzadıya tartışmıştır. Ama bazen caddelerde para bulduğu ve böylece ev bütçesine katkıda bulunduğu da rivayet edilir. Sokrat, kendisine ayakkabı alacak parayı bulamadığı için sokaklarda yalınayak dolaşırdı. Zira komedi şairi Aristophanes onu sahnede çıplak ayakla göstermiştir.

Gördüğümüz üzere Sokrat’ın karısı mütemadiyen dırdır eden bir yapıya sahip. Evin ihtiyaçlarını karşılaması için sürekli kocasına baskı yapan ve şehirdeki ayartıcı ıvır zıvır eşyalardan almasını talep eden bir kadın. Sokrat’ın bu istekler karşısındaki tepkisi yine filozofçadır: “O kadar çok şey var ki hiç mi hiç işime yaramayan” Konuyla ilgili olarak Sokrat'ın dile getirdiği başka bir veciz ifade ise şöyledir: “En az şeye ihtiyacı olan kişi, Tanrılara en yakın olan kişidir.”

Ama her ne olursa olsun Sokrat, Xanthipe’nin gözünde bir serseriden, bir gevezeden ve ebedi bir tartışmacıdan başka bir şey değildir.

Peki Sokrat, aşk hakkında ne düşünmektedir? Bu sorunun cevabını yine tek cümleyle ondan dinleyelim: “Aşk, gençler için trajedi, yaşlılar için komedidir.”

Alıntı

[Amelia]

“Aşk, gençler için trajedi, yaşlılar için komedidir.”
Çok hoş. Teşekkürler.