Çevrimdışı

Euripides'in Bacchae tragedyasında anlattığına göre, Dionysos, teyzelerinden intikam almak üzere, annesinin memleketi Thebai'ye döner. O sırada Thebai kralı, Dionysos'un teyzelerinden Agaue'nin oğlu Pentheus'tur. Dionysos, Pentheus'u yavaş yavaş çıldırtır, onu Kithairon Dağı'na doğru çeker. Bu dağ, Dionysos kültünün kalbi, belki de Dionysos'un doğduktan sonra bırakıldığı Nysa Dağı'nın ta kendisidir. Pentheus, dağda, kendilerinden geçmiş bir halde Dionysos'a tapınan Mainad'ları bulur ve gizlice sokulup onların ayinlerini seyretmeye başlar. Mainadlar öylesine esrik bir haldedirler ki Pentheus'u gördüklerinde onu vahşi bir hayvan sanırlar ve sparagmos töreninde kurban etmek üzere yakalayıp parçalara ayırırlar. İşin en trajik kısmı, kralın annesi Agaue'nin de (Agave diye de bilinir) o sırada Mainad'lar arasında bulunması ve esrikliğinden ötürü öz oğlunu zerre kadar tanımadan onun kolunu bacağını koparmış olmasıdır. Oysa Pentheus, deliliğine karşın, annesini tanır ve ona yalvarır; gelgelelim, Agaue'nin gözlerine ve yüreğine sanki tam bir perde inmiştir. Oğulları benzer bir sona kurban giden üç teyze, Thebai'den sürgün edilirler, Dionysos'un intikamı da böylece alınmış olur. Lykourgos'a (Lycurgus) gelince, o Trakya'daki Edonya (Edoni) şehrinin, başka bazı kaynaklara göre ise Fenike ülkesinin kralıdır. Dionysos'un Mainad'larıyla birlikte krallığında bulunduğunu haber alınca bütün Dionysos takipçilerini yakalatıp zincire vurdurur ya da üvendire ile bir hayvan kovalar gibi kovalar. Dionysos denize atlayıp dibe dalar, deniz perisi (Nereid) Thetis'in (Akhilleus'un annesi) mağarasını bulup ona sığınır. Dionysos, tıpkı Pentheus'a da yapmış olduğu gibi, kralı yavaş yavaş çıldırtmaya başlar. Lykourgos'un halüsinasyonları gün günden öyle artar ki bir gün oğlunu (ve bazı kaynaklara göre karısını da) bir sarmaşık gibi görüp onu koparmaya, kesip budamaya kalkar. Bu hareketinin sebebi, sarmaşığın Dionysos'un kutsal bitkisi olmasıdır. Lykourgos, hayalinde sarmaşığı budar budamasına, gerçekte o esnada yapmakta olduğu şey ise öz oğlunu kesip öldürmekten ibarettir. Dionysos bu kadarla da kalmaz ve Lykourgos'un ülkesi Edonya'nın sürekli kıtlık ve kuraklık içinde kalmasını sağlar. Nihayet, yöre halkının kendisine itibar ettiği bir kahin, bu durumun Lykourgos yaşadığı sürece devam edeceğini söyleyince halk ayaklanır. Lykourgos'un sarayına giren isyancılar, kralı kıskıvrak yakalayıp bağlar, sürükleye sürükleye dışarıya çıkartır, sonra da Pangaios Dağı'nın insan yiyen vahşi atlarının önüne atarlar. Asıl derdi Lykourgos'la olan Dionysos, kralın ölümünün ardından Edonya üstündeki lanetini kaldırır. Efsanenin bazı versiyonlarında Lykourgos farklı şekillerde ölür; mesela bedenine dolanan sarmaşıklarla sıkılıp boğulur veya sarmaşık biçiminde gördüğü oğlunu kesmek üzereyken yanlışlıkla kendini keser. Bu hikayenin birçok versiyonu mevcuttur, bizim burada anlattığımız şekli ise İlyada ve Bibliotheca'da anlatılanların birleşimidir.