[PySSyCaT]

İUNO. Mit. Önce italikler'in sonra da Romalılar'ın tanrıçası, Saturnus ile Rhea'nın kızı, jupiter'in karısı ve Gökyüzü kraliçesi, kadın ve evlilik tanrıçası. Özellikleri kendisine takılan adlardan anlaşılır: iuno Regina, Capitolium üçlüsünde Jupiter ve Minerva ile birlikte anılır; iuno Lucina, doğum tanrıçasıydı ve matronalia adı verilen aile şenlikleri onun onuruna düzenleniyordu; iuno Moneta, öğüt tanrıçasıydı; darphane, İ.Ö. III. yy.'da Roma'da, onun tapınağının yanına taşındı, iuno Caelestis, Kartaca tanrıçası Aştar'ın Roma'daki karşılığıydı; iuno Covella ayın hilalleşmesine yardımcı oluyordu; iuno Caprotina' nın temmuz ayında Nonae Caprotinae' de yapılan garip ayinlerle bağıntısı vardı; iuno Sospita, Roma'nın ve Lanuvium'un savaş tanrıçasıydı. iuno Yunanlılar'ın Hera'sı ile de özdeşleşti. Her kadının kendi iuno'su vardı ve bu, insanların genius'unun karşılığıydı.
—ikonogr. Roma tanrıçasının betimlemeleri, iupiter'in karısı olarak ortaya çıktığı dönemdeki Hera tipinden esinlenmiştir. Yunan asıllarının ya da imparatorluk döneminden kalma roma asıliarının kopyası olan birçok heykelde tanrıça, peçeli (dev Boncompagni büstü, Roma) ya da başında bir taçla (Ludovisi başı, Roma), elinde asa (Hera Barberini, Vatikan) ya da yıldırım, bir dişi aslanın sırtına binmiş ya da aslanların koşulduğu bir savaş arabasına oturmuş (paralar) olarak görünür; iuno Caelestis'in alnınıysa bir ay ve yıldızlar süsler (Afrika kazılarında bulunan heykeller). Ayrıca Lanuvium'da büyük bir saygı gösterilen ve Cicero tarafından, Antoninuslar döneminden kalma dev bir heykelde, kargısını sallarken göründüğü biçimiyle betimlenen koruyucu tanrıça iuno Sos pita da bilinmektedir. Ancak en özgün ro-malı tip, doğumda ebelik yapan hanımefendi tipidir: makas tutan iuno Martialis; çocuk taşıyan iuno Augusta ya da Lucina; iuno Moneta, iuno Pronuba (paraların ters yüzleri; Vigna Aquari lahti, Roma, Ulusal müze).
Mitolojik klasik dönem resimleri arasında da, Sacchi (Viyana, Avusturya), Veronese (Hazinelerini Venedik üzerine saçan iuno, Brüksel), G. de. Ferrari (iuno veArgos, Louvre), A. Coypel (iupiter ve iuno, Rennes), Rubens (iuno'nun ihanetine uğrayan iksion, Louvre; Samanyolunu yaratan iuno, Madrid) ve Tintoretto'nun (aynı konu, Londra) yapıtları sayılabilir.

aLinti..